
Bulashenko_C4
.pdf
|
|
|
|
|
|
|
|
Початкові умови в колі ну- |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
льові, тобто uC (0 ) uC (0 |
) |
0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
R |
|
|
|
Розв'язок |
диференціального |
|||
|
|
|
C |
||||||||
|
E |
рівняння (1.11) має вигляд |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
uC (t) uC.ВИМ |
uC.B (0 ) |
Е |
еpt , |
|
Рисунок 7.11 |
|
|
|
|
|
|
|
де uC.ВИМ E – вимушена складова, тобто напруга на конденсаторі після завершення перехідного процесу. Характеристичне
рівняння одержимо методом вхідного опору Z ( p) |
0 |
R |
1 |
. |
||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pC |
|
Звідки p |
|
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
RC |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Довільну інтегрування знайдемо, використовуючи почат- |
||||||||||||||||||||||||
кові умови. При t=0+ |
u |
C |
(0 ) 0 |
u |
|
|
(0 ) u |
C.B |
(0 |
) |
Aе0 . |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C.В И М |
|
|
|
|
||||||
Звідки A=–E. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Отже, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
u |
C |
(t) |
E Ee RC |
E(1 e RC ). |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Перехідний струм |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
duC |
|
|
E |
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
i(t) |
|
C |
|
e RC . |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Графіки перехідного струму та напруги на конденсаторі подані на рис. 7.12.
121

uC
i |
E |
uC.ВИМ |
E/R |
|
uC(t) |
|
|
|
i(t) |
|
|
|
|
t |
|
|
uC.В |
2 |
t |
|
а) |
|
б) |
Рисунок 7.12
7.7.5 Включення RС-кола під змінну напругу
Диференціальне рівняння та початкові умови кола аналогічні рівнянню (7.11)
RC |
duC |
uC |
U m sin( t ), uC (0 ) uC (0 ) 0. |
|
dt |
||||
|
|
|
Аналогічно попередньому випадку визначається та корень хара-
ктеристичного рівняння Z ( p) 0; R |
1 |
0; p |
1 |
. |
|
|
|||
|
pC |
|
RC |
Вимушена складова напруги на конденсаторі uC.ВИМ, тобто та напруга, яка встановиться після завершення перехідного процесу, розраховується спочатку в комплексній формі
|
|
|
|
U m e j |
1 |
|
e j |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
j ( |
|
) |
|
|
||||||||
|
( jxС ) |
|
|
|
|
|
U m e |
2 |
||||||||||||
|
C |
|
||||||||||||||||||
|
U m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
U C m .ВИМ |
|
Z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, де |
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
( CR)2 |
1 |
||||||
|
|
|
|
|
R 2 |
|
|
|
e j |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
C |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
1 |
2 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
C |
|
||||
Z R j |
|
R2 |
e j , tg |
|
, |
|||||
|
|
|
|
|||||||
|
C |
|
|
C |
|
|
|
R |
а потім записується його миттєве значення
122

uCпп |
|
U m |
|
|
sin( t |
|
) UCm sin( t ) , |
|
|
|
|
|
2 |
||||
( CR)2 |
1 |
|||||||
|
|
|
|
де 2 .
Вільна складова напруги на конденсаторі має такий вигляд:
|
|
|
|
t |
|
|
|
Ae pt |
|
|
|
u |
C.В |
Ae RC . |
|||
|
|
|
|
|
Довільна інтегрування визначається при використанні початкових умов. При t=0+
uC (0 |
) |
|
|
0 |
|
uC.ВИМ (0 ) |
uC.B (0 ) |
uC m sin |
Aе0 . |
||||||||||||||||||||||||
Звідси A |
uC msin . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Таким чином, |
перехідна напруга на конденсаторі має вигляд |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(рис. 7.13, а): |
u |
C |
(t) |
U |
Cm |
sin( t |
) U |
Cm |
sin e RC . |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
E |
|
|
R |
|
|
|
|
C |
|
|
|
E |
|
|
R |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б) |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рисунок 7.13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uC
uC.ВИМ
UC msin
t
-UC msin |
uC.В |
|
|
|
uC(t) |
Рисунок 7.14
123

На рис. 7.14 видно, що напруга на конденсаторі uС(t) під час перехідного режиму може перевищити амплітуду ДР напруги на конденсаторі в усталеному режимі Ucm, але не більше ніж в 2 рази. Найбільше перевищення може бути у випадку, коли кут
або коли початкова фаза напруги мережі
2 2
(обумовлена моментом включення рубильника) дорівнює куту зрушення фаз між напругою й струмом при режимі, що встановився, тобто = . Можливий також випадок, коли кут
0, тоді вільна складова напруги буде дорівнює
2
нулю, і в колі відразу настане режим, що встановився. Перехідний струм у колі дорівнює
i(t) C duC (t) dt
|
Um |
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos sin( t |
) sin sin( |
|
)e RC . |
|||
|
R |
2 |
|||||
|
|
|
|
|
|
Отриманий вираз для струму пояснює виникнення більших поштовхів струму при включенні ненавантаженої лінії електропередачі, що має схему заміщення, подану на рис. 7.13, б.
При включенні RL-кола під синусоїдальну напругу, рівняння та графік перехідного струму будуть мати вигляд, аналогічний рівнянню та графіку напруги на конденсаторі, розгляну-
|
|
|
|
|
|
|
|
U m |
|
|
U m |
|
|
t |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
тому |
вище, |
тобто i |
L |
(t) |
|
sin( t |
) |
sin( |
)e , |
||||||||
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Z |
|
Z |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
L |
|
|
||||||||
де Z |
|
R2 |
( L)2 , |
|
|
. При цьому, |
як і в розглянутому |
||||||||||
|
|
|
R |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
вище випадку, струм i(t) під час перехідного режиму може перевищити амплітуду струму im, що встановився, після завершення перехідного режиму, але не більше ніж у 2 рази. Найбільше пе-
ревищення може бути, коли кут |
|
. Аналогічно, при – |
2 |
=0 вільна складова струму дорівнює нулю, і в колі відразу наступає, що встановився режим.
124

7.7.6 Розряд конденсатора у RLС-колі
Диференціальне рівняння кола (рис. 7.15) має вигляд
Ri L |
di |
u |
|
0 , оскільки i C |
duC |
, то |
|
dt |
C |
dt |
|||||
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d 2u |
C |
|
|
|
du |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LC |
|
|
|
RC |
|
|
C |
|
uC |
0 . |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt2 |
|
|
dt |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Початкові умови |
uC (0 ) uC (0 ) U0 , |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i(0 |
|
) i(0 ) |
|
0 , i(0– )=i(0+ )=0. |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
Характеристичне |
рівняння |
складемо |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
методом вхідного опору |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
С |
|
|
L |
|
|
|
|
Z ( p) |
|
|
0, R |
pL |
1 |
|
0. |
||||||||
U0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pC |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
Рис. 6.9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Рисунок 7.15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
Корені характеристичного рівняння |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
R |
2 |
1 |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p1,2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2L |
|
|
2L |
|
LC |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
можуть бути трьох видів залежно від величини підкореневого виразу.
А. Аперіодичний розряд конденсатора відбувається при
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
1 |
>0, тобто при R>Rкр, |
де Rкр= 2 |
|
L |
|
– критичний |
|||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
2L |
|
LC |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C |
|
||
опір. При цьому корені p1 |
та p2 |
різні |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
u |
C |
(t) u |
C.ВИМ |
|
u |
C.В |
0 A e p1t |
|
A e p2t |
, |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
i(t) C |
duC |
|
C( p Ae p1t p |
A e p2t ) . |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
1 |
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Враховуючи початкові умови, знайдемо довільні інтегру- |
|||||||||||||||||
вання A1 |
та A2. При |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
t 0 |
uC (0 ) U 0 |
|
A1 |
A2, i(0 ) 0 p1 A1 |
p2 A2 . |
Звідси знаходимо константи
125

|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
p2U0 |
, |
A |
|
|
|
|
p1U0 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
p2 |
p1 |
2 |
|
|
|
|
|
p2 |
|
p1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Таким чином, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
u |
|
(t) |
|
|
U 0 |
|
|
|
( p |
e p1t |
p e p2t ), |
i(t) |
Cp1 p2U0 |
(e p1t |
e p2t ), |
||||||||||||||||||||||||
C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
p2 |
p1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
p2 |
|
|
p1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
(t) |
|
L |
di |
|
|
|
U0 |
|
( p e p1t |
p |
e p2t ). |
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
L |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
p2 |
p1 |
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
За цими рівняннями побудуємо графіки, що зображені на |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
рис. 7.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
|
uL |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
uC |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
U e p1t |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
U 0 p2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e p1t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
L( p2 |
p1 ) |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p2 |
p1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uL(t) |
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uC(t) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i(t) |
|
|
|
|
|
e p2t |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
U |
0 |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
U0 p1 |
|
e p2t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
L( p2 |
|
p1 ) |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p2 |
p1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б) |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а) |
|
|
|
|
|
|
|
б) |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рисунок 7.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
Слід звернути увагу, |
що крива u L (t) |
перетинає вісь абсцис |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
у точці, |
|
коли |
|
|
струм i(t) досягає максимуму. |
|
При |
цьому |
||||||||||||||||||||||||||||||||
uL (t) L |
di(t) |
|
0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
Б. Коливальний розряд конденсатора відбувається при |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
1 |
, тобто при R |
|
Rкр |
2 |
|
L |
|
|
. При цьому корені хара- |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2L |
|
|
|
LC |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ктеристичного рівняння – комплексно-спряжені
126

|
|
R |
|
1 |
|
|
R |
2 |
|
||||
p1,2 |
|
j |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
2L |
LC |
2L |
|
||||||||||
|
|
|
|||||||||||
|
|
R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
, |
|
2 |
|
2 , |
2 |
||||||
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|||||||
|
|
2L |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
j , де
LC1 .
|
|
Перехідна напруга на конденсаторі |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uC (t) |
|
|
uC.ВИМ |
|
|
|
|
uC.В |
|
0 |
|
|
Asin( |
|
t |
|
|
|
) ), |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
а струм |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i(t) C |
|
duC |
|
|
|
|
|
|
AC |
|
|
|
|
|
sin( |
|
|
t |
) |
|
|
cos( |
t |
|
) . |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Використовуючи початкові умови, визначимо A і |
|
|
. При t =0+ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uC (0 |
) |
|
|
|
|
U 0 |
|
|
|
|
Asin |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i(0 |
) |
|
|
|
AC[ |
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
cos |
|
] |
|
0. |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
Розв’язуючи спільно отриману систему рівняннь, знайдемо |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
U0 |
|
; |
|
|
|
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
U0 |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
U02 |
|
2 |
|
U02 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A2 |
|
2 |
|
|
A2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
|
U |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
U |
|
|
|
0 |
, |
|
tg |
|
|
|
|
|
. |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Таким чином, |
u |
|
(t) |
|
|
U |
|
|
|
|
|
0 |
|
e |
|
t sin( |
t |
|
|
) , |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
C |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
i(t) C |
duC |
(t) |
CU |
|
|
e |
|
t |
0 |
|
|
|
|
|
|
sin( |
|
|
t |
) |
|
|
|
cos( |
t |
) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
dt |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
U 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
CU |
|
e |
|
t |
0 |
|
sin( |
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
e t |
sin( |
|
t |
|
|
|
), |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
L |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
де |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; tg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tg( |
|
|
|
|
), |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LC |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
u |
|
L |
di |
|
0 |
|
|
|
|
|
sin( |
|
t |
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
cos( |
t |
|
|
) |
|
|
U0 |
0 |
e |
t |
sin( |
t ). |
||||||||||||||||||||||||||||
L |
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
127 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|

i(t) uC(t) |
На рис. 7.17 подані графіки |
||
|
uC(t) |
загасаючих коливань i(t), uС(t), |
|
|
побудовані за отриманими вище |
||
|
|
|
|
|
|
|
рівняннями. Швидкість загасан- |
|
|
t |
ня таких коливань характеризу- |
|
T |
|
ють відношенням двох наступ- |
|
|
||
|
|
них амплітуд, яке носить спеціа- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
льна назва – декремент коли- |
|
i(t) |
вань |
Рисунок 7.17 |
|
|
|
|
|
|
||
|
uC (t) |
|
UCт e t sin( |
t |
) |
e |
T |
. |
|
uC (t T ) |
UCт e (t T ) sin |
(t |
T ) |
|
|||
|
|
|
|
Часто використовують і іншу величину, що називають логари-
фмічним декрементом коливань
|
|
|
|
ln |
uC (t) |
T |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uC (t T ) |
|
|
|
|
|
|
||
В. Граничний випадок аперіодичного розряду відбува- |
||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ється при |
R |
1 |
, тобто при R |
Rкр |
2 |
|
L |
|
та кратними |
|||
|
|
|
||||||||||
2L |
|
LC |
C |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
коренями характеристичного рівняння. У цьому випадку визна-
чають вільну складову напруги на конденсаторі за рівнянням uC . В =(A1 +A2 t)ep t .
При цьому струм
i(t) C |
duC |
C( A pA pA t)e pt . |
||
|
||||
|
dt |
2 |
1 |
2 |
|
|
|
|
При t=0+
uc(0)=U0 =(A1 +0)e0 , i(0)=0=C(A2 +pa1 +0) e0 .
Звідси
А1 =U0 ; A2 =– pa1 =– pu0 ;
uС (t )=(U0 –pu0 t )ep t =U0 (1 –pt )ep t ;
i(t) Cp 2U 0te pt
UL0 te pt ; 128

u |
|
(t) L |
di |
U |
|
(1 pt)e pt . |
|
L |
dt |
0 |
|||||
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
Графіки цих величин за формою не відрізняються від наведених на рис. 7.17.
7.7.7 Включення RLС-кола під постійну напругу
Диференціальне рівняння кола має вигляд
Ri L |
di |
uC |
E, i C |
duC |
|
dt |
dt |
||||
|
|
|
|
d 2u |
C |
|
du |
|
||
LC |
|
|
RC |
C |
uC |
||
dt |
2 |
|
dt |
||||
|
|
|
|
||||
Початкові умови uС(0+)=0, |
i(0+)=0. |
|
|||||
Примушені складові uС.ВИМ=E, |
iВИМ=0. |
Характеристичне рівняння Z ( p) 0, R pL
, тобто
E.
10.
pC
Корені цього рівняння, як і у попередньому випадку, можуть бути трьох видів: різні, кратні та комплексно-спряжені. Відповідно
до |
цього розглянемо три режими: |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
1. Аперіодичний процес відбувається при |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
Rкр |
|
2 |
|
L |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
(коли корені різні). При цьому |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
u |
|
(t) u |
|
|
u |
|
|
|
|
E |
|
|
E |
( p |
e p1t p e p2t ) , |
|||||||||
|
C |
C.ВИМ |
C.В |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p1 p2 |
2 |
|
1 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
i(t) C |
duC |
|
|
E |
|
(e p1t |
e p2t ) , |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
L( p1 |
p2 ) |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
(t) |
L |
di |
|
|
E |
( p e p1t |
p |
e p2t ) . |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
L |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
p1 p2 |
1 |
|
|
|
2 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
На рис. 7.18, а подані графіки, побудовані за цими рівняннями.
129

uL i |
|
|
|
|
|
|
uC, i |
|
uC(t) |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
uC |
uC.ВИМ |
|
uC(t) |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
E |
|
|
||
|
|
|
|
i(t) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uL(t) |
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uC.В |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i(t) |
|
а) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рисунок 7.18 |
|
||||||||
|
Б. Граничний випадок аперіодичного процесу (критичний) |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
відбувається при R Rкр |
2 |
|
|
L |
|
(коли корені кратні). |
|||||||
|
|
C |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
При цьому |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
C |
(t) |
E ( A A t)e pt , |
|||||||||
|
|
|
|
|
1 |
2 |
|
||||||
|
i(t) C |
duC |
|
C( A p A A pt)e pt . |
|||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
dt |
|
1 |
|
|
2 |
2 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Використовуючи початкові умови uС(0+)=0, i(0+)=0, визначаємо A1 та A2 аналогічно пункту 1.9
|
uC (t) |
|
E |
(E Ept)e pt , i(t) |
CEp 2te pt , |
|||||||
|
|
|
|
|
|
u |
|
(t) |
L |
di |
LCEp2 (1 |
pt) . |
|
|
|
|
|
|
L |
dt |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Графіки цих рівнянь аналогічні графікам, що зображені на |
||||||||||||
рис. 7.18, а. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В. Загасаючі коливання відбуваються при |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||
R R |
2 |
|
L |
(коли корені комплексно-спряжені). |
||||||||
|
|
|
||||||||||
кр |
|
|
C |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
При цьому |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
uС (t )=uC . В И М +uC . В =E+Ae– t sin( |
t+ ), |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
130 |
|