
- •Хіх - хх ғасырлардағы классикалық емес еуропа философиясы
- •С. Торайғыров атындағы пму ғылыми кенесінде мақұлданды
- •Кіріспе
- •Сциентистік бағыт
- •Егер теория жоққа шығарылмаса, оны ғылым дей алмаймыз.
- •Фальсификация принципінде кейіннен сынға ұшырайды.
- •Томас Кун осы ұсынысты ескере отырып философияға жаңа “парадигма” ұғымын кіргізді.
- •Іс - әрекеттік бағыт
- •Антропологиялық бағыт
- •Діни – философиялық бағыт
- •Әлеуметтік-сыни бағыт
- •Пайдаланылған әдебиеттер:
- •«Хіх – хх ғасырлардағы классикалық емес Еуропа философия» тақырып бойынша ұсынылатын тест тапсырмалары:
Пайдаланылған әдебиеттер:
Абдильдин Ж.М. Диалектика Канта. А., 1974
Әбішев Қ. Философия . А., 2001
Гуннар Скирбекк. Нилс Гилье. История философии. М., - 2001
Есім Ғ. Фалсафа тарихы. А., 2004
Зотов А.Ф., Мельвиль Ю.К. Западная философия ХХвека. М., 1987
Камю А. Бунтующий человек. М. 1990
Кун Т. Структура научных революций М., 1977
Ницше Ф. Так говорил Заратустра М., 1990
Новейший философский словарь. М., 2005
Рассел Б. История западной философии. М., 1969
Современная западная философия. Словарь. М., 1991
Философия. Оқу құралы. А., 1991
Фромм Э. Иметь или быть? М., 1990
Философский энциклопедический словарь. М., 1994
«Хіх – хх ғасырлардағы классикалық емес Еуропа философия» тақырып бойынша ұсынылатын тест тапсырмалары:
1. Иррационализмнің өкілдері:
а) Лейбниц, Фейербах, Маркс
b) Шопенгауэр, Кьеркегор. Ницше
с) Лейбниц, Бэкон, Гегель
d) Маркс, Боэций, Фейербах
е) Ницше, Фрейд, Гегель
2. Интуитивизм өкілін атаңыз.
а) Вебер
b) Шестов
с) Фромм
d) Бергсон
е) Фрейд
3. "Өмір сүру" философиясының негізгі өкілі.
а) Спиноза
b) Сократ
с) Вольтер
d) Шпенглер
е) Кант
4. «Дүние ерік және елес ретінде» еңбектің авторы.
а) Вебер
b) Шопенгауэр
с) Ницше
d) Бергсон
е) Фрейд
5. "Үрей метафизикасын" пайымдауға тырысқан алғашқы философ.
а) Кант
b) Аристотель
с) Шопенгауэр
d) Ницше
е) Фрейд
6. Біздің адам сүйгіштігіміздің бірінші өсиеті - «Әлсіздер мен ұсқынсыздар өле берсін. Тіпті өлуге оларға көмектесу керек» деген өсиеттің авторы.
а) Бергсон
b) Шопенгауэр
с) Фрейд
d) Спенсер
е) Ницше
7. «Билікке кұштарлық» ұгымын қалыптастырушы:
а) Вебер
b) Шопенгауэр
с) Ницше
d) Бергсон
е) Фрейд
8. «Түйе, арыстан, бала» адамның адамға айналуының жолы сияқты. Осы метафора кімдікі?
а) Вебер
b) Шопенгауэр
с) Ницше
d) Бергсон
е) Фрейд
9. «Жоғарғы адам» /Асқан адам/ кімнің идеясы?
а) Маркстың
b) Гегельдің
с) Шпенглердің
d) Хайдеггердің
е) Ницшенің
10. А.Бергсон "... Бұл интеллектуалдық көңіл ауудың турі арқылы заттың ішкі әлеміне енуге болады, оның ішіндегі бірден-бір, әрі айтып жеткізе алмайтын нәрсемен тұтасып кету мақсатында" деп анықтаған:
а) тәжірибелік
b) пайымдаушылық
с) интуициялық
d) интеллектуалдық
е) сезімдік
11. Позитивистер бойынша философтарға кажеттісі ....
а) дүние құрылымының сонғы себептерін іздеу
b) философияны діни сананың бір түріне айналдыру
с) болмыстың пантеистік табиғатын макұлдау
d) ғылым мен өнердің ұлы метафизикалық бірігуін ойластыру
е) ғылыми танымның логикасы және методологиясымен айналысу
12. «Алғашқы позитивизм» өкілдерін көрсетіңіз.
а) Конт, Спенсер;
b) Мах, Авенариус;
с) Шлик, Франк;
d) Карнап, Нейрат;
е) Поппер, Бергман.
13. Танымның негізгі түпкі бастамасын позитивизм өкілдері қалай есептейді?
а) Гипотеза принципі
b) Интерпретация принципі
с) Практикалык принцип
d) Верификациялау принципі
е) Эмпирикалык принцип
14. Огюст Конт шығарған қандай философиялық бағыт позитивтік, яғни "дұрыс болымды" білімнің ролін арттырып жіберді?
а) Экзистенциализм
b) Позитивизм
с) Прагматизм
d) Неотомизм
е) Неофрейдизм
15. "Позитивті ғылым өзіне өзі философия'" - деп кім айтты?
а) Платон
b) Маркс
с) Кант
d) Карнап
е) Конт
16. Позитивизмнің тарихи формасына жатпайтыны:
а) логикалық позитивизм
b) аналитикалық философия
с) неопозитивизм
d) эмпириокритицизм
е) мегапозитивизм
17. Ницше, Шпенглер, Бергсон. Дильтей философиясындағы ізденілген ұғым.
а) Дін
b) Өмір
с) Апория
d) Идея
е) Табиғат
18. Феноменологияның негізін салушы кім?
а) Ницше
b) Гадамер
с) Гуссерль
d) Кьеркегор
е) Хайдеггер
19. XX ғ.философиялық діни бағытты көрсетіңіз?
а) постпозитивизм
b) экзистенциализм
с) неотомизм
d) персонализм
е) позитивизм
20. Адам өзін өзі калыптастырады, өмір сүре отырып өз мәніне ие болады деген пайымдау қандай философияның алғашқы принципі?
а) Позитивизм
b) Экзистенциализм
с) Неотомизм
d) Персонализм
е) Прагматизм
21. "Шекаралык жағдайда" яғни өлім мен өмірдің, түңілу мен азаптың ортасында калған адам үлгісін қандай философиялық бағыттан көреміз?
а) Прагматизмде
b) Герменевтикада
с) Неотомизмде
d) Марксизмде
е) Экзистенциализмда
22. «Бөтен», «Оба», «Сизиф туралы аңыз» еңбектерінің авторы.
а) Камю
b) Сартр
с) Марсель
d) Хайдеггер
е) Ясперс
23. Э.Гуссерльдің феноменологиясының негізгі түсінігі:
а) конвенционализм
b) кызығушылық
с) коэволюция
d) интенционалдык
е) ақпарат
24. Батыс философы К.Поппердің ойынша ғылымның басталуы
а) мәселе
b) теория
с) эксперимент
d) гипотездерді шығару
е) бакылау
25. Фальсификация қағидаларын кім кұрастырған?
а) К.Поппер
b) И.Лакатос
с) П.Фейерабенд
d) Т.Кун
е) М.Полани
26. Батыстағы «Үшінші толқынның» идеологы және философы:
а) Ф.Фукуяма
b) П.Бжезинский
с) Д.Белл
d). Хантингтон
е) О.Тоффлер
27. Француз философы, XX ғ. жазушысы, экзистенциализмнің өкілі:
а) Ж.Сартр
b) С.Кьеркегор
с) Тейяр де Шарден
d) Б.Рассел
е) Д.Дьюи
28. Классикалык структурализмнің өкілі.
а) Камю
b) Фуко
с) Дьюи
d) Марсель
е) Ясперс
29. Герменевтика - дегеніміз:
а) аударма
b) логикалык мазмұндама
с) сәтті табылған шешім
d) сөз айналымы
е) мәтіннің мазмұны
30. Постмодернизмнің өкілі.
а) Камю
b) Конт
с) Деррида
d) Сартр
е) Пирс
31. Постпозитивизм философиясы кімнің есімімен байланысты?
а) А.Сен-Симонның
b) О.Конттың
с) Р.Авенариустің
d) Э.Махтын
е) М.Поланидың
32. Неофрейдизм өкілі.
а) Хабермас
b) Гаусс
с) Конт
d) Фромм
е) Ясперс
33. Постпозитивизмдегі «әдістемелік анархизмді» енгізген:
а) Фейерабенд
b) Кун
с) Лакатос
d) Поппер
е) Витгенштейн
34. Қай америкалық ғалым «парадигма» түсінігін енгізген?
а) Поппер
b) Кун
с) Мах
d) Вебер
е) Койр
35. «Тіл - бұл болмыстың үйі», - деген сөздің авторы.
а) С.Тулмин
b) М.Хайдеггер
с) Ж.П.Сартр
d) К.Ясперс
е) И.Лакатос
36. «Болмыс және уақыт» кітабының авторы.
а) Хайдеггер
b) Ясперс
с) Марсель
d) Аббаньяно
е) Барт
37. «Экзистенциализм - бұл гуманизм», «Болмыс және ештеңе» атты еңбектерінін авторы.
а) Сартр
b) Маритен
с) Камю
d) Марсель
е) Хайдеггер
38. Хайдеггер философиясындағы Dаsеіn категориясы нені білдіреді?
а) Адам болмысын
b) Таза болмысты
с) Табиғат болмысын
d) Осындағы болмысты
е) Рухани болмысты
39. Философия, дін, ғылым және қарапайым сананың арасындағы жерді иеленген деген неопозитивисті атаңыз.
а) Б.Рассел
b) А.Камю
с) О.Конт
d) Ж.Деррида
е) Ж.Маритен
40. «Мен неге христианин емеспін?», «Ақикаттың мәнін зерттеу» еңбектерінің авторын атаңыз.
а) Б.Рассел
b) А.Камю
с) О.Конт
d) Ж.Деррида
е) Ж.Маритен
41. М. Фуконың "Сөздер және заттар" атты еңбегінің негізгі ұғымы ....
а) конструкция
b) деконструкция
с) маргиналдык
d) эпистема
е) нышан
42. Қандай бағыт бойынша «бейсаналык» - негізгі категория?
а) Психоаналитикалык
b) Марксистік
с) Кантиантстволык
d) Прагматикалык
е) Позитивистік
43. «Философиялык ұнтақтар», «Немесе-немесе» т.б. еңбектердің авторы.
а) Сёрен Кьеркегор
b) Артур Джон Пассмор
с) Ханс Айзенк
d) Герберт Спенсер
е) Пьер Лаплас
44. Адам «еркіндікке тәуелді» ұғымының авторы.
а) Ж.П.Сартр
b) М.Хайдеггер
с) К.Ясперс
d) А.Камю
е) С.Кьеркегор
45. «Тарихтың мәні және мақсаты», «Ақыл және экзистенция» еңбектердің авторы.
а) Ж.П.Сартр
b) Д.Мур
с) К.Ясперс
d) С.Тулмин
е) Д.Остин
46. «Білім археологиясы», «Сөз және зат», «Клиниканың пайда болуы» - бұл шығармалар қазіргі заман философының еңбектері. Оның есімін көрсетіңіз.
а) Делез
b) Деррида
с) Фуко
d) Лиотар
е) Бодрийяр
47. «Постмодерн шарттары» жұмысының авторын атаңыз.
а) Лиотар
b) Беньямин
с) Делез
d) Фуко
е) Деррида
48. "Симулякр" - бұл терминнің авторы:
а) Делез
b) Фуко
с) Кристев
d) Барт
е) Деррида
49. «Логикалык-философиялық трактат», «Философиялык зерттеулер» еңбектерінің авторы:
а) Д.Остин
b) А.Айер
с) Р.Карнап
d) Б.Рассел
е) Л.Витгенштейн
50. XX ғ. 60-70 ж. батыс философиясындағы структурализмнің өкілі:
а) К.Леви-Строс
b) Ж.Лакан
с) М.П.Фуко
d) К.Поппер
е) а+Ь+с
51. Ғылыми - зерттеу бағдарламасы кағидасының авторын атаңыз.
а) М.Полани
b) С.Тулмин
с) И.Лакатос
d) Т.Кун
е) К.Поппер
52. Парадигма - бұл:
а) ғылыми коғамның ұстанған көзкарасы
b) ғылыми тілдің логикалық талдауы
с) гипотеза
d) ойлау
е) кұндылықты бағалау
53. Синергетика - бұл:
а) табиғат туралы ғылым
b) өзіндік ұйымдастыру туралы ғылым
с) желдің багыты туралы ғылым
d) кристаллдың пайда болуы туралы ғылым
е) социум туралы ғылым
54. Деконструкциянын авторы.
а) Франк
b) Деррида
с) Франкл
d) Рассел
е) Фромм
55. Ғылыми-техникалық ойдың өрістерінің нәтижесінде зат пен сана сезімінен баска "үшінші әлем" пайда болады деп қорытынды жасаған:
а) Ч.Моррис
b) Ч.Куайн
с) К.Поппер
d) О.Нейрат
е) О.Карнап
56. Витгенштейн өзінің "Философиялық зерттеулер" шығармасында философияны калай түсіндіреді?
а) Табиғат туралы ілім ретінде
b) Құдай туралы көзқарас ретінде
с)Тілдегі сөйлемдердің мағынасын айқындауға бағытталған белсенділік ретінде
d) Болмыс туралы ілім ретінде
е) Таным туралы ілім ретінде
57. Экзистенциализм бойынша адам өмірдегі дағдарысты жағдайлар қалай аталады?
а) Шекаралық
b) Конфликті
с) Жатсынған
d) Шешілмейтін
е) Қиын
58. "Философиялық зерттеулер" еңбегінде тіл туралы идеяны тілдік ойын ретінде дайындаған кім?
а) Фуко
b) Кун
с) Поппер
d) Деррида
е) Витгенштейн
59. "Постиндустриалды қоғам" терминінің авторы.
а) Поппер
b) Белл
с) Фуко
d) Фромм
е) Вебер
60. Гадамер - ... өкілі.
а) экзистенциализмнің
b) модернизмнің
с) герменевтиканың
d) феноменологияның
е) структурализмнің
61. Интерпретация арқылы бұрынғы мәдениет әлемін түсіну қалай аталады?
а) Патристика
b) Схоластика
с) Онтология
d) Гносеология
е) Герменевтика
62. Психоанализдің негізін енгізген, австриялық дәрігер-психиатр:
а) Юнг
b) Фромм
с) Юм
d) Фрейд
е) Пирс
63. Бейсаналық процестің негізгі түрлерін көрсетіңіз.
а) Білу
b) Сезу
с) Таң қалу
d) Түс көру
е) Қуану
64. Қандай кұбылысты зерттеу З.Фрейдтің психоанализінің пайда болуына мүмкіндік туғызды?
а) өнегелі сананың өзгешелігі
b) санасыздықтың ерекшелігі – (бейсаналықтын)
с) діни сананың ерекшеліктері
d) рационалдық ойлаудың өзгешелігі
е) әдемділікті айыра білушіліктің ерекшеліктері
тесттердін дұрыс жауаптары
1 b
2 d
3 d
4 b
5 c
6 e
7 c
8 c
9 e
10 c
11 e
12 a
13 d
14 b
15 e
16 e
17 b
18 c
19 c
20 b
21 e
22 a
23 d
24 d
25 a
26 e
27 a
28 b
29 e
30 c
31 e
32 d
33 a
34 b
35 b
36 a
37 a
38 d
39 a
40 a
41 d
42 a
43 a
44 a
45 c
46 c
47 a
48 a
49 e
50 e
51 c
52 a
53 b
54 b
55 c
56 c
57 a
58 e
59 b
60 c
61 e
62 d
63 d
64 b
Мазмұны
Кіріспе.......................................................................................................................3
1 Сциентистік бағыт................................................................................................4
1.1 Позитивизм.........................................................................................................4
2 Іс - әрекеттік бағыт.............................................................................................11
2.1 Прагматизм.......................................................................................................11
2.2 Марксизм философиясы.................................................................................17
3 Антропологиялық бағыт....................................................................................18
3.1 Өмір философиясы..........................................................................................18
3.2 Философиялық антропология........................................................................21
3.3 Экзистенциализм.............................................................................................22
4 Діни философиялық бағыт................................................................................24
4.1 Неотомизм........................................................................................................25
4.2 Персонализм.....................................................................................................27
5 Әлеуметтік сыни – бағыт...................................................................................27
5.1 Герменевтика және «постструктуралистік–постмодернистік кешен».......30
Пайдаланылған әдебиеттер..................................................................................34
«ХІХ – ХХ ғасырлардағы классикалық емес Еуропа философия» тақырып бойынша ұсынылатын тест тапсырмалары.........................................................35
Мазмұны.................................................................................................................46