7.2 Сурет – Уакытпен кванттау жане денгеймен дискреттеу

7.2 суретте корсетилгендей аналогтык сигнал U(t) уакыт бойынша биринен кейин бири болатын дискреттелген шамалармен U_i (t_i) ауыстырылады. Цифрлык олшеуиш аспап акпаратты тек кана дискреттелген уакыт кезинде сезе алады. Бул уакыттын кези баскару курылгысы аркылы белгиленеди. Енди алынган дискретти сигналды (туракты кернеу) аралык (промежуточный) параметрге турлендиру керек. Бул параметр ретинде Т_жа уакыт аралыгы алынган, муны жуйелик, аралык деп атайды. Бул аралыкка коятын миндет, ол ар уакытта олшейтин кернеуге пропорционал болу керек.

Бул турлендиру кернеу-уакыт аралыгы (санайтын уакыт) Тр₂ екинши турлендиргиште жасалады. Санайтын аралык уакыт, салыстырмалы адиспен, олшейтин кернеуди уакытпен бир келки (пропорционал) осетин тиректи (калибрленген) кернеумен салыстыру аркылы табылады (7.3 сурет).

Салыстыру курылгысы

СК

а) жумыс истеу сулбасы;

б) кернеулердин уакыттык диаграммасы

7.3 Сурет – кернеуди уакыт аралыгына турлендиргиш аспаптын схемасы

Тиректи кернеу G1 генератормен жасалады. Бул генератордын шыгыс кернеуи U₀ (t) сызыкшамен биркелки оседи. Ара таризди кернеу уакытпен биркелки оседи, онын баскы бурышы . Турлендиру процеси баскару курылгынын (БК) аркасында бир уакытта t₁ басталады. Егер U =U₀ болса, салыстыру курылгы t₂ уакытында сигнал береди. Осыдан кейин еки куйи бар триггер U_тр строб (тиректи) импульс жасайды, онын уакыт узындыгы санайтын уакытка тен

Т_си = t₂ – t₁.

Уакыттык диаграммадагы ушбурыштан табатынымыз.

Т_си = U tga (7.1)

егер = const болса, онда tg= C₁, сондыктан

T_си = C₁ U. (7.2)

Ушинши турлендиргиш ТР₃ Тси уакыт аралыгын N санды импульстерге турлендиреди. Бул ушин электрондык жуйели адис колданады. Бул адис бойынша озгерип туратын санайтын уакыт (Т_си) улгили генератордан G₂ алынган улкен жииликти тортбурышты импульстермен толтырылады. (7.4 сурет).

а) Турлендирудин жумыс истеу сулбасы.

б) Кернеулердин уакыттык диаграммасы.

7.4 сурет – Кернеуди турлендирудин жумыс истеу сулбасы

ЦОА 220В электр желисине косканда жиилиги 1мГц улгили генератор жумыс истей бастайды. Генератордын импульстери электрондык килтке келеди, онын ашык уакыты Т_си. Импульсти санагыш ИС импульстерди санап, оларды бири-бирин коса бастайды

N = Т_си / Т_го. (7.3)

(7.2) орнекти колдансак

U = NТ_го / С₁ (7.4)

егер Т_го = сonst, онда Т_го/С₁ = С₂

U = C₂ N (7.5)

Сойтип, олшейтин кернеу импульстын санына пропорционал болады. Бул импульстардын ИС тагы жиынтыгы кодтарды турлендиргиште турлендирип эпидтык-кристалдык, алфавиттик-сандык индикаторга киреди, сонда олшеу натижесин сан жузинде коремиз.

8 №8 – дарис. Электрлик кедергини олшеу

Даристин мазмуны:

1. Электрлик кедергини олшеудин тизбектеп жане параллелдик косу сулбалары.

2. Даралык копир сулбасы, онын салыстырмалы кателиктери.

3. Реохордтык жане декадалык олшеу сулбалары.

4. Коскопирлик сулба.

Даристин максаты: электрлик кедергини олшеудин артурли тасилдерин менгеру; улкен не аз манди кедергини олшейтин копирлик сулбаларды бир-биринен ажырата билу.

Электрлик кедергини олшеудин коп тараган бир тури-туракты токтын кедергисин олшеу. Ары карай «кедергини олшеу» терминин колданамыз. И_С жузинде олшейтин кедергинин шамасы Омнын оте майда болшектеринен бастап ондаган тераОм болуы мумкин. Кедергини олшеуде пайдаланатын адистер: 1. Бирден санакты косалкы адистери; 2. Нольдик санакты салыстырмалы адистер. Осы олшеу адистерине байланысты олшеуиш аспаптар тизбекти не параллелди омметрлер деп аталады.

Шамасы жогары кедергилерди олшегенде олар олшеуиш механизммен жане кернеудин козимен бир тизбекке косылады. Еки кыспак ашык турган кезде (R_x) ток журмейди сондыктан олшеуиш механизмнин корсеткиши механикалык 0 де турады.