- •Білет 1 Беларуская мова сярод славянскіх моў
- •Білет 2 Гістарычныя этапы развіцця беларускай мовы.
- •Білет 3 Формы беларускайй нацыянальнай мовы.
- •Білет 4 Нормы беларускай литаратурнай мовы.
- •Білет 5 Арфаэпія. Нормы беларускага літаратурнага вымаўлення.
- •Білет 6 Правапіс галосных
- •Білет 7 Правапіс зычных
- •Білет 8 Правапіс мяккага знака і апострафа. Правапіс ы,і,й пысля прыставак.
- •Білет 9 Правапіс складаных слоў
- •Білет 10 Ужыванне вялікай літары
- •Білет 11 Правапіс не,ня,ні з рознымі часцінамі мовы
- •Білет 12 Пісьмо ў гісторыі развіцця чалавецтва
- •Білет 13 з гісторыі беларускай графікі. Беларускі алфавіт
- •Білет 14 Лексіка.Лексікалогія.Слова як адзінка мовы.Лексічнае і граматычнае значэнні слова
- •Білет 15 Адназначныя и мнагазначныя словы. Амонімы,сінонімы,антонімы, паронімы і іх тыпы.
- •Білет 16 Устарэлыя словы і неагілізмы
- •Білет 17 Лексіка беларускай мовы паводле паходжання
- •Білет 18 Лексіка беларускай мовы паводле сферы ужывання
- •Білет 19 Сутнасць паняццяў “спецыяльная лексіка”, “тэрмін”,“терміналогія”.Асноўныя крыніцы папаўнення тэрміналагічнай лексікі.
- •Білет 20 Гістарычныя вытокі фарміравання беларускай спецыяльнай лексікі
- •Білет 21 Граматычныя асаблівасці беларускай спецыяльнай лексікі
- •Білет 22 Функцыянальныя стылі беларускай мовы.Стылістычныя разрады лексікі.
- •Білет 23 Асаблівасці навуковага стылю
- •Білет 24 Афіцыйна-справавы стыль.Асаблівасці мовы дакументаў.
- •Білет 25 Культура маўлення і яе асноўныя кампаненты. Дакладнасць, лагічнасць, дарэчнасць, чысціня, выразнасць і багацце маўлення.
- •Білет 26 Фразеалагізмы, іх значэнне і ўжыванне.Крылатыя словы, прыказкі і прымаўкі. Фразеалагізмы (устойлівыя спалучэнні слоў)
- •Білет 27 Лексікаграфія.Тыпы слоўнікаў
- •Білет 28 Назоўнік і яго лексіка-граматычныя разрады. Катэгорыя роду,ліку,склону назоўнікаў.
- •Білет 29 Скланенне назоўнікаў. Асаблівасці склонавых канчаткаў назоўнікаў. Рознаскланяльныя і нескланяльныя назоўнікі.
- •Білет 30 Прыметнік і яго лексіка-граматычныя разрады. Ступені параўнання прыметнікаў. Скланенна прыметнікаў.
- •Білет 31 Лічэбнік і яго асноўныя разрады.
- •Білет 32 Скланенне і правапіс лічэбнікаў
- •Білет 33 Займеннік і яго лексіка-граматычныя разрады.Скланенне займеннікаў. Займеннік
- •Білет 34 Дзеяслоў як часціна мовы.Пераходныя і непераходныя дзеясловы.Катэгорыя трывання дзеяслова.Лад дзеяслова.Катэгорыя часу дзеяслова.
- •Білет 35 Катэгорыя асобы дзеяслова. Спражэнне дзеясловаў.
- •Білет 36 Дзеепрыметнік і дзеепрыслоўе. Асаблівасці ўтварэння і выкарыстання.
- •Білет 37 Агульная характарыстыка прыслоўяў.Разрады прыслоўяў паводле значэння.Ступені параўнання прыслоўяў.
- •Білет 38 Службовыя часціны мовы.Выклічнікі і гукапераймальнікі
- •Білет 39 Словазлучэнне. Віды сувязі слоў у словазлучэннях. Адрозненні ў будове словазлучэнняў у рускай і беларускай мовах.
- •Білет 40 Аднародныя члены сказа.Знакі прыпынку пры аднародных членах.Адасобленыя члены сказа і знакі прыпынку пры іх.
- •Білет 41 Пабочныя і ўстаўныя канструкцыі і знакі прыпынку пры іх.Зваротак.Знакі прыпынку пры зваротках
- •Білет 42 Складаны сказ.Тыпы складаных сказаў
- •Білет 43 Простая мова і знакі прыпынку пры ей.Цытаты і правілы іх афармлення
Білет 41 Пабочныя і ўстаўныя канструкцыі і знакі прыпынку пры іх.Зваротак.Знакі прыпынку пры зваротках
Пабочнымі могуць быць не толькі словы і словазлучэнні, але і цэлыя сказы. Па семантыцы пабочныя сказы не адрозніваюцца ад пабочных слоў: выражаюць мадальную, эмацыянальную ці лагічную ацэнку, паказваюць на крыніцу выказвання, на сувязь частак, характарызуюць стыль мовы і г. д..Пабочныя сказы могуць быць розныя па складзе: двухсастаўныя асабовыя, аднасастаўныя няпэўна-асабовыя, аднасастаўныя безасабовыя. Пабочныя сказы звычайна ўключаюцца ў асноўнае выказванне без злучнікаў, але могуць быць уведзены з дапамогай злучнікаў і злучальных слоў.Коскамі выдзяляюцца пабочныя сказы, якія пачынаюцца злучнікамі ці злучальнымі словамі як, калі, колькі, што.Пабочныя сказы часам выдзяляюцца працяжнікамі ці дужкамі.Устаўными называюцца словы, словазлучэнні і сказы, якія служаць для выражэння дадатковага паведамлення, заўвагі, удакладнення, тлумачэння ўсяго асноўнага выказвання.Устаўныя словы, словазлучэнні і сказы граматычна не звязаны з членамі асноўнага сказа, але паведамленні заўвагі, удакладненні,тлумачэнні могуць быць друга-раднымі ці вельмі важнымі для разумения сэнсу сказа. Яны заўсёды выдзяляюцца інтанацыйна. На пісьме гэтая інтанацыйная адасобленасць афармляецца працяжнікамі або дужкамі.Устаўныя канструкцыі ўжываюцца для тлумачэння незнаемых, невядомых або малаўжывальных слоў і выразаў.Устаўныя канструкцыі могуць удакладняць выказванне ў цэлым ці асобныя яго члены.У структуры сказа ўстаўныя словы, словазлучэнні і сказы часам могуць захоўваць сувязь з тымі кампанентамі сказа, да якіх яны адносяцца, і афармляюцца як своеасаблівыя члены сказа ці часткі складанага сказа.Устаўныя канструкцыі могуць адносіцца да часткі складанага сказа, да члена сказа, да ўсяго сказа.У сказ устаўныя канструкцыі могуць уключацца:без злучнікаў і злучальных слоў;з дапамогай злучнікаў і, а, ці і інш.;з дапамогай падпарадкавальных злучнікаў і злучальных слоў калі, хоць, бо, як, што, які і інш..Устаўныя словы, словазлучэнні і сказы адрозніваюцца ад пабочных тым, што могуць дадаткова тлумачыць час, месца, прычыну дзеяння, характарызаваць асобу, падзею, супастаўляць, удакладняць сказанае, дапаўняць асобныя члены асноўнага выказвання, што не ўласціва пабочным канструкцыям. У адрозненне ад пабочных устаўныя канструкцыі ніколі не бываюць у пачатку асноўнай часткі, а заўсёды стаяць у сярэдзіне сказа або ў канцы.Устаўныя словы, словазлучэнні і сказы, як і пабочныя, узбагачаюць асноўны сказ дадатковым зместам, напаўняюць сказ той ці іншай інтанацыяй, уключаюцца ў сказ з дапамогай злучнікаў і злучальных слоў, а таксама і устаўныя, і пабочныя кампаненты граматычна не звязаны са сказам.Устаўныя словы, словазлучэнні і сказы на пісьме выдзяляюцца дужкамі, працяжнікамі, а часам — коскамі.Зваротак — слова або спалучэнне слоў, што называюць асобу ці прадмет, да якіх звяртаюцца з мовай.Зваротак граматычна не звязаны з членамі сказа, захоўвае адасобленасць сваёй пазіцыі і не з'яўляецца членам сказа.Зваротак ужываецца не толькі з мэтай прыцягнуць увагу субяседніка, аднак і выразіць адносіны да яго з боку гаворачага.Звароткі ўваходзяць у склад вобразных сродкаў мовы, надаюць ёй большую жывасць, эмацыянальнасць, экспрэсіўнасць, выразнасць.Зваротак выражаецца:назоўнікам у назоўным склоне;клічнай формай назоўніка (старажытны клічны склон);прыметнікамі і дзеепрыметнікамі ў назоўным склоне, якія перайшлі ў назоўнікі.Знакі прыпынку пры зваротку.У пачатку ці канцы сказа зваротак аддзяляецца, а ў сярэдзіне сказа — выдзяляецца коскамі.Калі зваротак стаіць у пачатку сказа і вымаўляецца з моцным пачуццём, то пасля яго ставіцца клічнік, а наступнае слова сказа пішацца з вялікай літары.Часціца о ад зваротка знакам прыпынку не аддзяляецца.Калі перад звароткам стаіць выклічнік ой, ах, эх і інш. або выклічнік разам з займеннікам ты (вы), то коскамі выдзяляецца толькі зваротак.