37. Кокс газын өңдеу кезіндегі опперациялар ретінің сызбанұсқасын сипаттаңыз
1-газ жинағыш, 2-тоңазытқыш, 3-жинағыш, 4-элетрофильтр, 5-эксгаустер, 6-жылытқыш, 7-сатуратор, 8-тоңазытқыш, 9-скрубберлер.
Коксті булар мен газдардың қоспасы процесс кезінде үздіксіз камерадан тік құбырдан шығады. Соңына қарай алдынғы және артқы есіктері арнайы механизм бойынша түсіріледі және коксті итеріп шығарғыштың көмегімен камерадан шығарылады, сумен сулап мұздатады, сосын құрғатып және бөлшектеп іріктейді. Әрбiр камерадағы кокс айыру процессі периодты. Параллель жұмыс iстейтiн камералардың кокс батареясы жұмыстың үзiлiссiздiгiн қамтамасыз етедi. Әрбiр камерадан тiк құбырлары арқылы алып тасталатын кокс газы түзу көлденең газ жинаушының барлық камералары үшiн жалпы алғанда үздiксiз түседi.
38. Құрғақ әдіспен ацетиленді кальций карбидінен өндірудің принципиалды-технологиялық сызбанұсқасын құрыңыз
1-қыздыру пеші, 2-кальций оксидінің бункері, 3-кокстің бункері, 4,5-тас елек, 6-қарапайым шихтаны салатын бункер, 7-ұсақ шихтаны салатын бункер, 8-толық электрод пеші, 9-карбид пеші, 10-ұнтақтағыш, 11-құрғақ генератор, 12-тазартатын скруббер, 13-құрғақ газды тазартуды орнату, 14-қайтымды ізбесті кальцийлейтін машина. 15-извест шламының тұндырғышы.
Кальций карбидінен ацетиленді алу үшін генератордың дымқыл түрінен ацетилен 500м3/сағ тан генератордың құрғақ түрі 2000 м3/сағ қа дейін құрайды. Карбидті әдістің электроэнергиясының орташа шығымы ацетиленнің әрбір тоннасына 104 кВт*сағ қа тең. Күйдірілген кальций оксиді күйдіретін пештен 1, бункерге түседі, кальций оксиді машинадан келетін кальцинациймен 14 араласады. 4 тас електен ізбес екі фракцияға бөлінеді. Ірі фракция жүктейтін бункерге түседі 6, тас електегі кокс ірі фракциямен араласады 5. Ұсақ фракция 4-електен өтіп, 7-жүктеуіш бункерге барып, ол жерде 5-електен өткен костың ірі фракциясымен араласады. Әк пен кокстың ірі фракцияларының араласуымен пайда болған кәдімгі шихта 9-карбидті пешке түседі, ал ұсақ шихта 8-толық электорд арқылы карбидті шихтадан шыққан газ тасымалдаушы ағынға түседі. Пештен шығып, қатты болған соң, кальций карбиді 10-ұнтақтағышта ұнтақталып, 11-генераторға жіберіледі. Генератордан шыққан ацетилен су буымен 12-скрубберге барады, ол 20-25°С та суытып, шаңнан тазартылады, содан соң аммиак, күкіртсутек, фосфин қоспасынан тазарту үшін келесі тазалауға жіберіледі. Кальцийдің қатты гидроксиді генератордың төменгі бөлігінен транспортерға шығып, 14-машинаға кальцинацияға жіберіледі. 12-скрубберде пайда болған әк сүті 15-тұндырмаға түседі, одан скрубберді суландыратын суға шламды біраз уақыт тұрғызған соң шыққан сулы қабат қосылады. 9-карбидті пештен шыққан газ шаңнан 13-құрастырмада тазартылып, 1-әк күйдіргіш пеште және 14-кальцинация машинасында отын ретінде қолданылады.
39. Қосымша жүретін реакцияларды ескеріп метанол синтезінің химиялық сызба-нұсқасын құрыңыз.
Метанол синтезі гетерогенді каталитикалық қайтымды экзотермиялық реакция арқылы өтеді :
Метанол синтезінің аммиак синтезінен айрмашылығы параллельді негізгі қоздырмалы реакция арқылы өтеді:
Шыққан метанол келесі рекция арқылы екіншілік өзгеріске ұшырайды:
