
УМК6
.pdf
Решение.
Для вычисления четверти искомой площади S1 воспользуемся формулой (2.22), в которой перейдем к интегрированию по параметру t :
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d(a cos3 t)= a 2 |
0 |
|
|
|
|
3cos2 t(−sin t)dt = |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
S1 = ∫y dx = |
∫a sin3 t |
|
∫sin3 t |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 t = |
|
1 |
(1 + cos 2t) |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
= −3a 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
= |
||||||||||||||||||
∫sin 4 t cos |
2 tdt = 3a 2 |
∫ sin 4 t cos2 tdt = |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin 2 t = |
1 |
|
(1− cos 2t) |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
= 3a 2 |
π∫2 |
1 |
(1− cos 2t)2 |
|
1 |
|
(1+ cos 2t)dt = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
= |
|
3a 2 |
π∫2 (1 − cos 2t − cos2 2t + cos3 2t)dt = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
8 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
3a 2 |
π 2 |
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
∫ |
dt |
− |
|
|
∫ |
cos 2tdt − |
|
|
|
∫ |
|
cos |
|
|
|
2tdt + |
|
∫ |
cos |
|
2tdt |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
3a |
2 |
|
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
sin 2t |
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
1 |
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
t |
0 |
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
∫(1 + cos 4t)dt + |
|
|
|
|
∫ |
cos |
|
2t d(sin 2t) = |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
8 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
3a |
2 |
|
|
π |
|
|
1 |
|
|
|
|
π 2 |
|
|
1 sin 4t |
|
π 2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
− |
|
t |
|
− |
|
|
|
|
|
|
+ |
(1 −sin 2 2t)d(sin 2t) = |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
8 |
|
|
2 |
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
3a 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
π |
|
|
1 |
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
∫ |
d(sin 2t) |
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
sin 2 2t d(sin 2t) = |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
8 |
|
|
|
4 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
3a |
2 |
|
|
π |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
1 sin |
3 |
2t |
|
|
π 2 |
|
|
|
3a |
2 |
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
+ |
|
|
sin 2t |
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
8 |
|
|
|
4 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
Итак: S = |
4S |
= 4 |
3a 2 |
|
π = |
3a 2 π |
(ед. 2 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
4 |
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 2.62 Вычислить площадь фигуры, ограниченную кардиоидой
ρ = a(1 + cos ϕ)
Решение.
Кардиоида симметрична относительно полярной оси. Поэтому искомая площадь равна удвоенной площади криволинейного сектора OAB. Дуга ABO
131

описывается при перемещении полярной оси из положения полярного угла ϕ = 0 до ϕ = π. Поэтому по формуле (2.24)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
π |
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
S = |
2SOAB = |
2 |
|
∫ρ2 dϕ = |
∫a 2 (1+ cos ϕ)2 dϕ = |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
= a 2 |
π |
+ |
2 cos ϕ + cos2 ϕ)dϕ = a |
π |
|
π |
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
∫(1 |
2 ∫dϕ+ |
2∫cos |
ϕdϕ∫cos2 |
ϕdϕ = |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
π 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
π |
|
|
1 |
π |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
= a 2 ϕ |
0 |
|
+ 2sin ϕ |
0 |
+ ∫ |
|
|
(1+ cos 2ϕ) |
= a 2 |
π+ |
|
|
|
∫dϕ+ |
|
∫cos 2ϕdϕ = |
||||||||||||||||||||
2 |
2 |
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
0 |
π |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
π |
|
3a 2 π |
|
2 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
= a |
|
π+ |
|
|
ϕ |
|
|
+ |
|
sin 2ϕ |
|
|
= a |
|
π+ |
|
= |
|
|
|
|
|
(ед. |
|
) |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
Пример |
2.63 |
Найти |
площадь |
фигуры, ограниченной |
линией |
|||||||||||||||||||||||||||||
ρ = a cos3ϕ. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ϕ = 0 до |
ϕ = 2π |
||||||||
|
|
При повороте полярной оси от нулевого положения |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
графиком |
|
функции |
|
ρ = a cos3ϕ является замкнутая |
|
кривая, состоящая из |
трех одинаковых лепестков. Поэтому площадь фигуры, ограниченной линией ρ = a cos3ϕ S = 3S1. Чтобы найти площадь одного лепестка (а он получается
при − π |
≤ ϕ ≤ |
π), воспользуемся формулой (2.24): |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
6 |
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
π 6 |
|
|
|
|
|
a |
2 |
|
π 6 |
1 |
(1+ cos 6ϕ)dϕ = |
||||||||||||||
|
|
|
S1 |
= |
|
∫ a 2 cos2 3ϕdϕ = |
|
|
∫ |
|||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
−π 6 |
|
|
2 |
|
−π 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
a 2 |
|
π 6 |
|
|
π 6 |
|
|
a 2 |
|
|
π 6 |
|
|
|
sin 6ϕ |
|
|
π 6 |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ϕ |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
∫dϕ+ |
∫cos 6ϕdϕ = |
|
|
|
|
−π 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
4 |
|
|
−π 6 |
|
|
−π 6 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
−π |
6 |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
= |
a 2 |
|
π |
+ |
π |
= |
πa 2 |
. Итак S |
= 3S1 |
= 3 |
πa 2 |
= |
a |
2 π |
|
|
2 |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(ед. |
|
) |
||||||||||||||
4 |
|
|
6 |
12 |
|
12 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 2.64 Вычислить площадь фигуры, ограниченной окружностями
ρ = 2 3 a cos ϕ и ρ = 2 a sin ϕ
132







