ҚР ЕЖ 2.02-102-2022
5.1.6Объектіде өрт посты болған жағдайда, өрт сөндіру және апаттық-құтқару жұмыстарына жалған дабылдарды беру ықтималдығын азайту үшін, кезекші персоналдың өрт фактісін растау үшін қажетті уақытқа, сигналдарды автоматты түрде қалыптастыруды кідірту қарастырылуы қажет, бірақ 180 сек артық емес уақытқа.
5.1.7Пайдалану процесінде түтін және шаңның қарқынды бөлінуі болжанатын үйжайлар үшін түтін жойғыш жүйесін іске қосуды қажет болған жағдайда түтінсіз өрт хабарлағышынан немесе өрт сөндіру жүйелерін орнатудан жүзеге асыруға жол беріледі.
5.1.8Өртті анықтаудың дұрыстығын арттыратын функциялар қарастырылған жабдық үшін аталған функциялар жабдыққа арналған пайдалану құжаттарымен расталуға тиіс, қажет болған жағдайда бір өрт құлақтандырғышынан өрт туралы құлақтандыруды басқаруға команда қалыптастыруды қарастыруға жол беріледі.
5.1.9Қорғалатын үй-жайда немесе аймақта өрт сөндіру жүйелерін және (немесе) түтін жойғыш жүйесін орнатуды басқару командасын қалыптастыру үшін кемінде:
- екі өрт хабарлағышы, егер олар мекенжайлы болып табылса және өрт сигнализация жүйесінің мекенжайы шлейфтеріне енгізілген болса;
-үш өрт хабарлағышы оларды шлейфтегі екі өрт хабарлағышының іске қосылуын анықтайтын өрт қабылдау-бақылау аспабының шлейфіне қосқан кезде;
- төрт өрт хабарлағышы оларды екі шлейфке қосқан кезде, әрқайсысында екі өрт хабарлағышы, шлейфте бір өрт хабарлағышының іске қосылуын анықтайтын өрт қабылдау-бақылау аспабы.
5.1.10Резервтік қуат көзі ретінде пайдаланылатын электр қабылдағыштардың үздіксіз қоректенуі:
- кезекші режимде -24 сағат ішінде; - «Дабыл» режимінде - 3 сағаттан кем емес;
- техникалық құлақтандыру құралдары үшін-1 сағаттан кем емес.
5.1.11Биіктігі 1 м дейінгі жүктер, экран үстіндегі көтергіштерді қоспағанда, стеллаждардың жоғарғы ярусында орналастырылатын резеңке-техникалық бұйымдардан басқа, қойма үй-жайының жабынының астында орналасқан өрт сөндіру жүйелерінің спринклерлік қондырғысымен қорғауға рұқсат етіледі.
5.2 Су және көбік өрт сөндіру жүйелерін қондырғылары
5.2.1 Су және көбік өрт сөндіру жүйелері қондырғыларының барлық кіші типтеріне қойылатын жалпы талаптар
5.2.1.1 Төмен және орташа еселіктегі су және көбік өрт сөндіру жүйелерінің қондырғыларын құрастыру
5.2.1.1.1Биіктігі 10 бастап 20 м дейінгі үй-жайларды қондырғылардан басқа, төмен және орташа су және көбік өрт сөндіру жүйелерінің қондырғылары параметрлерін 1 – 4 кестелерге сәйкес анықтау қажет.
5.2.1.1.2Су немесе көбікті өрт оқпандарымен жабдықталған және өрт сөндіру жүйесінің спринклерлік қондырғысының қоректендіру құбыржолларына қосылған ішкі өрт крандарының жұмыс ұзақтығы өрт сөндіру жүйесінің қондырғысының жұмысының
11
ҚР ЕЖ 2.02-102-2022
уақытына тең болуы қажет.
5.2.1.1.3Дербес кіреберістерден қоректенетін көбікті өрт оқпандары бар өрт крандарының жұмыс істеу ұзақтығын 15 минутқа тең қабылдау қажет.
5.2.1.1.4Спринклер және дренчер қондырғыларының суландырғыштарын 1-кестенің талаптарына сәйкес орнату қажет.
5.2.1.1.5Өрт сөндіру жүйелерінің қондырғылары өрт сөндіру жүйесіндегі жалпы мөлшері кезінде спринклерлік және дренчерлік суландырғыштар қорымен қамтамасыз етілуі тиіс:
- 100 данаға дейін қоса алғанда- 5 данадан кем емес спринклер және 1 дана дренчерлік суландырғыштар;
- 1000 данаға дейін қоса алғанда10 данадан кем емес спринклер және 2 дана дренчер спринклер;
- 1000 астам дана15 данадан кем емес спринклер және 3 дана дренчер суландырғыштар.
5.2.1.1.6Су және көбік өрт сөндіру жүйелерінің қондырғыларында резервтік қоректендіру ретінде іштен жану қозғалтқыштары бар электр стансаларын қолдану қажет.
5.2.1.1.7Төмен және орташа еселіктегі көбікті өрт сөндіру жүйелері қондырғыларының жұмыс ұзақтығын қабылдау қажет:
- жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша А, Б, В1 санаттағы үй-жайлар үшін 15 мин;
- жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша В2 және В3 санаттағы үй-жайлар үшін 10 минут.
1-кесте - Суландырғыш қарқындылығының мәндері, от сөндіргіш заттың шығынын және өрт сөндіру жүйелерін орнату жұмысының ұзақтығын есептеуге арналған аудандар
Үй- |
Суландырғыш |
Бір |
Су шығынын, |
Су өрт сөндіру |
Спринклер |
|
жайлар |
қарқындылығы, кем |
спринклер |
көбік түзетін |
қондырғылары |
суландырғы |
|
тобы * |
емес, л/(с·м2) |
суландырғы |
ерітіндіні |
ның жұмыс |
шиары |
|
|
|
|
шпен немесе |
есептеу |
ұзақтығы, мин/ |
немесе оңай |
|
|
|
итергіш |
ауданы, м2 |
|
еритін |
|
|
|
жүйенің |
|
|
құлыптар |
|
|
жалпы |
|
|
||
|
|
жылу |
|
|
арасындағы |
|
|
суме |
мақсаттағы |
|
|
||
|
құлпымен |
|
|
максималды |
||
|
н** |
көбік түзетін |
|
|
||
|
басқарылат |
|
|
арақашықты |
||
|
|
ерітіндімен |
|
|
||
|
|
ын |
|
|
қ, м |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
максималды |
|
|
|
|
|
|
аудан, м2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
0,08 |
- |
12 |
120 |
30 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
0,12 |
0,08 |
12 |
240 |
60 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
0,24 |
0,12 |
12 |
240 |
60 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
4.1 |
0,30 |
0,15 |
12 |
360 |
60 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
4.2 |
- |
0,17 |
9 |
360 |
60 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
12
|
|
|
|
|
ҚР ЕЖ 2.02-102-2022 |
||
|
|
1-кестенің жалғасы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
2-кесте немесе 3- |
9 |
180 |
60 |
|
3 |
|
|
кесте бойынша |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
Сол сияқты |
9 |
180 |
60 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
Сол сияқты |
9 |
180 |
- |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*Үй-жайлардың топтары 4-кестеде келтірілген.
** Ескертпелер:
1 Спринклер қондырғылары үшін суландырғыш қарқындылығының мәндері және су және көбік түзгіш ерітіндінің шығынын есептеу үшін аудандар биіктігі 10 м дейінгі үй-жайлар үшін, сондай-ақ фонарьлардың жиынтық ауданы ауданның 10% артық емес фонарь үй-жайлары үшін келтірілген.
2 Фонарь үй-жайының биіктігі, фонарьлардың ауданы 10% артық емес болса, фонарь жабынына дейін қабылдау қажет.
5.2.1.1.8Өрт сөндіру жүйесі қондырғылары үшін суландырғыш қарқындылығы, онда сөндіру құралы ретінде жалпы мақсаттағы көбік түзгіш негізіндегі дымқылдағыш қосылған су пайдаланылады, 1,5 есе аз қабылдануы тиіс, суға қарағанда.
5.2.1.1.9Биіктігі 10 м бастап 20 м дейінгі үй жайларға арналған қондырғылардың параметрлерін 3-кесте бойынша қабылдау қажет.
5.2.1.1.10Егер су немесе көбікті өрт сөндіру жүйелерінің қорғалатын қондырғысының ауданы кестеде көрсетілген су шығынын және көбік түзетін ерітіндісін есептеу үшін ауданнан аз болса, онда от сөндіргіш заттың шығынын қорғалатын үйжайдың нақты ауданына қарай анықтау қажет.
5.2.1.1.112-үй-жайлар тобы үшін сумен немесе көбік түзетін ерітіндімен суландырғыштың шығыны және қарқындылығын 2-үй-жайлар тобы үшін 1-кестеде келтірілген нормативтік мәндермен салыстырғанда кемінде ұлғайту қажет:
- меншікті өрт жүктемесі 1400 МДж/м2 артық болғанда - 1,5 есе; - меншікті өрт жүктемесі 2200 МДж/м2 артық болғанда-2,5 есе.
5.2.1.1.12Жер үсті өрт сөндіру жүйелері қондырғыларының қосымша спринклерлік немесе дренчерлік суландырғыштары қозғаушы жүйемен болуы тиіс.
5.2.1.1.13Жер үсті өрт сөндіру жүйелері қондырғыларының қосымша спринклерлік немесе дренчерлік суландырғыштарын алаңдардың, технологиялық жабдықтардың және желдеткіш қораптардың астына орнату қажет.
2-кесте - Қойма үй-жайларына арналған өрт сөндіру жүйелерінің қондырғыларының параметрлері
Қойма биіктігі, |
|
|
Үй-жайлар тобы |
|
|
м |
|
|
|
|
|
5 |
|
6 |
|
7 |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
Суландырғыш қарқындылығы, кем емес, л/(с·м2) |
|
||
|
|
|
|
|
|
13
ҚР ЕЖ 2.02-102-2022
|
|
жалпы мақсаттағы |
|
жалпы мақсаттағы |
|
жалпы мақсаттағы |
|
сумен |
көбік түзетін |
сумен |
көбік түзетін |
сумен |
көбік түзетін |
|
|
ерітіндімен |
|
ерітіндімен |
|
ерітіндімен |
|
|
|
|
|
|
|
1,0 дейін |
0,08 |
0,04 |
0,16 |
0,08 |
- |
0,1 |
|
|
|
|
|
|
|
ст. 1,0-ден 2,0- |
0,16 |
0,08 |
0,32 |
0,20 |
- |
0,2 |
ге дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ст. 2,0-ден 3,0- |
0,24 |
0,12 |
0,40 |
0,24 |
- |
0,3 |
ге дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ст. 3,0-ден 4,0- |
0,32 |
0,16 |
0,40 |
0,32 |
- |
0,4 |
ге дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ст. 4,0-ден 5,5- |
0,40 |
0,32 |
0,50 |
0,40 |
- |
0,4 |
ке дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ескертпелер:
1. 6-топтағы қойма үй-жайларында резеңкені, резеңке техникалық бұйымдарды, каучукты, шайырларды дымқылдағышпен немесе төмен еселік көбікпен сумен сөндіру ұсынылады.
2. Қойма биіктігі 5,5 м дейін және үй-жайдың биіктігі 10 м артық қоймалар үшін 5-7 топтары бойынша су және көбік түзетін ерітіндінің шығынын есептеу үшін қарқындылық және ауданның мәндері үй-жайдың әрбір 2 м биіктігіне 10% есебінен ұлғайтылуы тиіс.
3-кесте - Биіктігі 10 м бастап 20 м дейінгі үй-жайларға арналған өрт сөндіру жүйелері қондырғыларының параметрлері
Үй- |
|
|
|
|
Үй-жайлар тобы * |
|
|
|
|
|
|
|
||||
жайдың |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
3 |
|
4.1 |
|
|
4.2 |
1 |
2 |
3 |
4.1 |
4.2 |
||
биіктігі, |
|
|
|
|
|
|||||||||||
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Суландырғыш қарқындылығы, кем емес, л/(с·м2) |
|
Су шығынын, көбік |
||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
түзетін ерітіндіні |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
есептеу ауданы, м2 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
сум |
суме |
жалпы |
суме |
жалпы |
суме |
|
жалпы |
|
суме |
жалпы |
|
|
|
|
|
|
ен |
н |
мақсаттағы |
н |
мақсаттағ |
н |
|
мақсат |
|
н |
мақсатта |
|
|
|
|
|
|
|
|
көбік |
|
ы көбік |
|
|
тағы |
|
|
ғы көбік |
|
|
|
|
|
|
|
|
түзетін |
|
түзетін |
|
|
көбік |
|
|
түзетін |
|
|
|
|
|
|
|
|
ерітіндімен |
|
ерітіндіме |
|
|
түзетін |
|
|
ерітінді |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
ерітінд |
|
|
мен |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
імен |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ст. 10- |
0,09 |
0,13 |
0,09 |
0,26 |
0,13 |
0,33 |
|
0,17 |
|
- |
0,20 |
132 |
264 |
264 |
396 |
475 |
дан 12- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ге дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ст. 12- |
0,10 |
0,14 |
0,10 |
0,29 |
0,14 |
0,36 |
|
0,18 |
|
- |
0,22 |
144 |
288 |
288 |
432 |
518 |
ден 14- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ке дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ст. 14- |
0,11 |
0,16 |
0,11 |
0,31 |
0,16 |
0,39 |
|
0,20 |
|
- |
0,25 |
312 |
312 |
312 |
460 |
552 |
тен 16- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ға дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ст. 16- |
0,12 |
0,17 |
0,12 |
0,34 |
0,17 |
0,42 |
|
0,21 |
|
- |
0,27 |
166 |
336 |
336 |
504 |
605 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ҚР ЕЖ 2.02-102-2022 |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дан 18- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ге дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ст. 18- |
0,13 |
0,18 |
0,13 |
0,36 |
0,18 |
0,45 |
0,23 |
- |
0,30 |
180 |
360 |
360 |
540 |
650 |
|
ден 20- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ға дейін |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* Үй-жайлардың топтары 4-кестеде келтірілген. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4-кесте - 1 – 3-кестелер үшін функциялық мақсатына және өрт жүктемесіне байланысты өрттің даму қауіптілік дәрежесі бойынша үй-жайлардың (өндірістер және технологиялық процестердің) топтары
ҮйСипаттамалық үй-жайлардың, өндірістердің, технологиялық процестердің тізбесі жайлар
тобы
1Кітап қоймаларының, кітапханалардың, цирктердің, жанғыш мұражай құндылықтарын сақтаудың, қор қоймаларының, мұражайлар және көрмелердің, сурет галереяларының, концерт залдарының, есептеу техникасы үй-жайларының, дүкендердің, әкімшілік ғимараттардың, қонақ үйлердің, ауруханалардың үй-жайлары, жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша В4 санатындағы үй-жайлар (өрт жүктемесі 180 МДж/м2 дейін).
2Ағаш өңдеу, тоқыма, трикотаж, темекі, аяқ киім, былғары, аң терісі, целлюлоза-қағаз және баспа өндірістерінің үй-жайлары; бояу, сырлау, қоспа дайындау, майсыздандыру, консервациялау/консервациялау, жеңіл тұтанатын сұйықтықтар және жанғыш сұйықтықтарды қолдана отырып бөлшектерді жуу үй-жайлары; мақта, жасанды және пленкалы материалдар, тігін өнеркәсібі, тігін өнеркәсібі өндірістерін өндіруге арналған үй-жайлар резеңке техникалық бұйымдарды, гараж-тұрақтарды, автомобильдерге қызмет көрсету кәсіпорындарын қолдану; жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша В3 санатындағы үй-жайлар (өрт жүктемесі 181... 1400 МДж/м2).
3Резеңке техникалық бұйымдарды өндіруге арналған үй-жайлар
4.1Жанғыш табиғи және синтетикалық талшықтарды өндіруге арналған үй-жайлар, бояу және кептіру камералары, ашық бояу және кептіру учаскелері; жеңіл тұтанатын сұйықтықтар және жанғыш сұйықтықтарды қолдана отырып, бояу дайындау, лак
дайындау, желім дайындау өндірістерінің үй-жайлары, жарылыс өрт және өрт қауіптілігі бойынша В2 санатындағы үй-жайлар (өрт жүктемесі 1401...2200 МДж/м2)
4.2Компрессорлық стансалардың, регенерация, гидрлеу, экстракциялау стансаларының машина залдары және жанғыш газдарды, бензинді, спирттерді, эфирлерді және басқа да жеңіл тұтанатын сұйықтықтар және жанғыш сұйықтықтарды өңдейтін басқа да өндірістердің үй-жайлары; жарылыс өрт және өрт қауіптілігі бойынша В1 санатындағы үй-жайлар (өрт жүктемесі 2200 МДж/м2 астам )
5Жанғыш қаптамадағы жанбайтын материалдар қоймалары, Г1 және Г2 жанғыштық топтарының материалдарын сақтауға арналған қоймалар
6Қатты жанғыш материалдардың, оның ішінде резеңкенің, резеңке-техникалық бұйымдардың, каучуктың, шайырдың қоймалары
7Лактар, бояулар, жеңіл тұтанатын сұйықтықтар, жанғыш сұйықтықтар қоймалары
15
ҚР ЕЖ 2.02-102-2022
Ескертпелер:
1 Үй-жайлардың топтары олардың функциялық мақсаты бойынша анықталады.
2 Егер ұқсас өндірістерді таңдау мүмкін болмаса, онда үй-жайлар тобын өрт жарылысы және өрт қауіптілігі жөніндегі үй-жайлар санаты бойынша анықтау қажет.
3 Жарылыс өрт және өрт қауіптілігі бойынша үй-жайлардың санаттары «Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» Техникалық регламентіне 16-қосымшаға сәйкес анықталады.
4 1-ші топқа жататын үй-жайлары ғимараттарға кіріктірілген қойма үй-жайлары үшін су және көбікті өрт сөндіру қондырғыларының параметрлерін үй-жайлардың 2-ші тобы бойынша қабылдау керек.
5.2.1.1.14От сөндіргіш зат ретінде сусепкіш қоспасы бар су пайдаланылатын өрт сөндіру жүйелері қондырғыларының шығынын және жұмыс ұзақтығын есептеу үшін ауданды 1-кестеге сәйкес су өрт сөндіру жүйелерінің қондырғыларына ұқсас анықтау қажет (сумен жұқа тозаңдау өрт сөндіру жүйелерінің қондырғыларынан басқа).
5.2.1.1.15Сумен, төмен және орташа көбікпен өрт сөндіру жүйелерінің қондырғыларын, есептеу әдістемесін Б қосымшасы бойынша қабылдау ұсынылады.
5.2.1.1.16Басқару тораптарының үстінде спринклер қондырғысы секциясын іргелес секциядан екінші рет енгізу кезінде қолмен жетегі бар ысырманы орнату қажет.
5.2.1.1.17Спринклер суландырғыштармен бір үй-жайда спринклер суландырғыштардың параметрлерінен ерекшеленетін параметрлері бар су шымылдықтардың дренчер суландырғыштарын қолдануға рұқсат етіледі
Ескертпе - Бұл жағдайда барлық дренчер спринклерлерінде бірдей өнімділік коэффициенті, бірдей типі және құрылмалы орындалуы болуы тиіс.
5.2.1.1.18Өрт жүктемесі қойма үй-жайлары үшін, биіктігі 10 м артық үй-жайлар үшін және негізгі жанғыш өнім жеңіл тұтанатын сұйықтықтар және жанғыш сұйықтықтар болып табылатын үй-жайлар үшін кемінде 1400 МДж/м2 болған кезде спринклерлік суландырғыштардың жылу инерциялылығының коэффициентін 80 (м·с)1/2 кем қабылдау қажет.
5.2.1.1.19Өрт сөндіру жүйелерінің қондырғыларын басқару тораптарын осы үшін арнайы арналған үй-жайларға орналастыру ұсынылады.
5.2.1.1.20Өрт сөндіру жүйелері қондырғыларының басқару тораптарын жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша А және Б санаттарындағы үй-жайларды қоспағанда, қорғалатын үй-жайларда немесе олардан тыс орналастыруға жол беріледі.
5.2.1.1.21Егер өрт сөндірудің автоматты қондырғысын басқару торабы қорғалатын үй-жайдан тыс орналастырылса, онда өрт сөндірудің автоматты қондырғысын басқару торабы мжәнеен үй-жай арасындағы арақабырғаны әйнектелген немесе торлы етіп жасауға жол беріледі.
5.2.1.1.22Автоматты өрт сөндіру қондырғыларының басқару тораптары және қорғалатын үй жай арасындағы өртке қарсы арақабырғалар және өртке қарсы аражабындардың отқа төзімділік шегі REI 45 болуы тиіс.
5.2.1.1.23Өрт сөндіру жүйелері қондырғыларының өрт бекіткіш құрылғыларының құрылыс құрылмаларына қозғалмайтын бекітпесі болуы тиіс.
5.2.1.1.24Есік ойықтарының үстінде және терезе ойықтарының астында арматураны, өтемдеуіштерді, дренаждық құрылғыларды және ажыратылатын қосылыстарды орналастыруға жол берілмейді.
16