Mámleketlik tilde is júrgiziw

13.Qanday mámleketlik sıylıqlarıńız bar

(qashan hám ne menen sıylıqlanǵan)

14.Áskeriy xızmetke qatnasıńız hám áskeriy ataǵı

ńız

Quramı

Armiya túri

(komandovanie, siyasiy, hákimshilik, texnikalıq hám t.b.

15. Sud juwapkershiligine tartılǵan bolsańız, qashan hám ne ushın

telefon nomeri 0000-j. « » Jeke qolı

(toltırılǵan waqtı)

Kadrlardı esapqa alıw jeke qaǵazı

QOSÍMSHA

1. Jeke qaǵaz toltırılǵannan keyingi jumısı haqqında maǵlıwmatlar

Artqı tárepi

II. Xızmetker jeke qaǵazdı toltırǵannan keyin dizimge alıw belgilerindegi ózgerisler haqqında maǵlıwmatlar

1. Ózbekstan Respublikası orden hám medalları menen sıylıqlanǵanı haqqındaǵı jazıwlar

2. Berilgen hákimshilik jazalar hám onı alıp taslanǵanlıǵı haqqındaǵı jazıwlar

3. Xızmetkerdiń basqa dizimge alıw belgilerindegi ózgerisler haqqında jazıwlar

120-qosımsha

kárxana, shólkem

Túrli mákeme hám shólkemlerde kadrlar (jeke quram) menen islewde jeke maǵlıwmatnama (obyektivka) lardan da keń paydalanıladı. Bunday maǵlıwmatnamalarda maǵlıwmatnama iyesiniń iyelep turǵan lawazımı, tuwılǵan jılı, jeri, milleti, partiyalıǵı, ilimiy dárejesi hám ataǵı, sıylıqları, qaysı shet tillerin biliwi, maǵlıwmatı, qánigeligi, miynet iskerligi (maǵlıwmatnamanıń aldı tárepinde) hám de tuwǵan-tuwısqanları haqqındaǵı maǵlıwmatlar (arqa tárepinde) beriledi.

1.Shrift: Times New Roman, 11, MS Word. doc formatında.

2.Bet shegaraları: joqarıdan 1,5 sm, tómennen 1 sm,

ońnan 1 sm, shepten 2 sm.

3.Maǵlıwmatnamada qısqartıwlar isletiw múmkin emes.

4.F.A.Á. pasport maǵlıwmatları menen tekseriliwi kerek.

5.Miynet iskerligi boyınsha maǵlıwmatlar miynet dáptershesi menen, tamamlaǵan JOOnı hám qánigeligi boyınsha maǵlıwmatlar diplom nusqası menen tekseriliwi lazım.

6.Tek ǵana tolıq biletuǵın shet tilleri kórsetiledi. Sózlik járdeminde biletuǵınları kórsetilmeydi. Qońsı mámleket tillerin biliwi jazılmaydı.

7.Elektron versiyası qosımsha etiliwi shárt. Fayl atı latın álipbesinde tolıq F.A.Á., máselen: Daniyarov Aman

Qaniyazovich.doc

8.Ministrlik hám mákemelerdiń, aymaqlardıń birinshi basshıları maǵlıwmatlardıń durıslıǵı ushın juwapker esaplanadı.

306

Mámleketlik sıylıqlar menen sıylıqlanǵan ba (qanday):

2005-j. «Mehnat shuhrati» ordeni

Xalıq deputatları respublika, wálayat, qala hám rayon Keńesi deputatı ma yaki basqa

saylanatuǵın organlardıń aǵzası ma (tolıq kórsetiliwi lazım):

2010-j. - h.w. – Xalıq deputatları Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarı Keńesi deputatı

307

Daniyarov Aman Qaniyazovichtiń jaqın tuwısqanları haqqında

308

HÚJJETLER ÚSTINDE ISLEW TÁRTIBI

Shólkemge kelgen hújjet hárekette boladı. Bul háreket hújjet kelgen yamasa dúzilgen waqıttan baslap, orınlanıwı támiyinlenip, papkaǵa jiberiliwi yamasa tapsırılıwına shekem bolǵan procesti qamtıp aladı.

Hújjetler aǵımın úsh túrge ajıratıw múmkin:

1.Alınatuǵın hújjetler – basqa shólkemlerden keletuǵın hújjetler.

2.Jiberiletuǵın hújjetler – basqa shólkemlerge jiberiletuǵın hújjetler.

3.Ishki hújjetler – shólkemniń ishinde dúzilip, basqarıw procesinde xızmetkerler tárepinen paydalanılatuǵın hújjetler.

Alınatuǵın hújjetler tómendegi proceslerden ótedi:

–qabıl etiw;

–dáslepki kórip shıǵıw;

–dizimge alıw;

–basshı tárepinen kórip shıǵıw;

–orınlaw ushın tapsırıw.

Hújjetlerdi qabıl etiw hám dáslepki islew oraylastırılǵan halda jumıslar basqarması, ulıwma bólim, kancelyariya yamasa xatker tárepinen ámelge asırıladı.

Hújjetler salınǵan konvert yamasa paket alınǵanda olar huqıqıy jaqtan qanshelli durıs rásmiylestirilgeni, olarǵa qosımshalar bar-joqlıǵı (pútinligi) tekserilip kóriledi, soń ashıladı. Hújjetler jetispewshiligi yamasa jaramsızlıǵı anıqlanǵanda, eki nusqada akt dúziledi.

Olardan biri kancelyariyada qaladı, ekinshisi hújjet kelgen shólkemge jiberiledi. Jiberilip atırǵanda, qaytarılıw sebebi kórsetilip, qosımsha xat jazıladı. Aljasıp jiberilgen hújjetler, hújjetke birge kelgen konvertti qosımsha etken halda, belgilengen jerine jańa konvertlerde jiberiledi yamasa jiberiwshige qaytarıladı. Kelip túsken hújjetler,

310

konvertleri jiberiwshiniń mánzilin, hújjettiń jiberilgen hám alınǵan waqtın tek ǵana konvert boyınsha anıqlaw múmkin bolǵan jaǵdaylarda, joq etilmeydi. «Jeke» grifi bolǵan yamasa jámiyetlik shólkemler atına jazılǵan hújjetler ashılmay, belgilengen alıwshıǵa beriledi.

Hújjetler kancelyariyanıń dáslepki tekseriwinen (kóriwden) ótkerilip atırǵanda, tikkeley shólkem baslıǵı muwapıqtuǵın hújjetler óz aldına ajıratıladı. Bunday hújjetlerge shólkem iskerliginiń tiykarǵı máseleleri boyınsha maǵlıwmatları bar hám administraciya qararın talap etiwshi hújjetler, atap aytqanda, Ózbekstan Respublikası Prezidenti Administraciyası, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi, Ózbekstan Respublikası

Ministrler Kabineti, Qaraqalpaqstan Respublikası

Ministrler Keńesi hám joqarı shólkemlerden alınǵan hújjetler kiredi. Qalǵan hújjetler baslıq orınbasarlarına olar ortasında wazıypalardıń bólistiriliwine muwapıq jiberiledi. Kúndelikli operativ maǵlıwmatlardı óz ishine alǵan, tayın bólimge yamasa lawazımlı shaxsqa jiberilgen hújjetler administraciyaǵa kórsetilmesten ótkeriliwi de múmkin. Bul baslıqtı basqa juwapker orınlawshılar da sheshiwi múmkin bolǵan mayda-shúyde jumıslardan azat etiw imkaniyatın beredi.

Hújjetlerdi dáslepki kórip shıǵıw hám orınlawshılarǵa beriw olardıń kelip túsken kúninde yamasa, jumıs waqtı bolmaǵan waqıtta kelip túskende, birinshi jumıs kúninde ámelge asırılıwı kerek. Bir neshe strukturalıq bólimler tárepinen orınlanatuǵın hújjetler olarǵa náwbet penen yamasa bir waqıttıń ózinde nusqalarda beriledi. Hújjettiń tiykarı qatnas belgisinde birinshi kórsetilgen orınlawshıǵa beriledi. Hújjetlerdi kóbeytiw zárúrligi hám nusqalar sanı orınlawdı shólkemlestiriwshi shaxs tárepinen belgilenedi. Kelgen hújjetti tezlik penen orınlaw zárúrligi tuwılǵanda, shólkem baslıǵı kórip shıǵaman degenshe, onıń mazmunı menen orınlawshını tanıstırıp shıǵıwǵa

311

jol qoyıladı. Ózbekstan Respublikası Prezidenti Administraciyası, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi, Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesinen alınǵan hújjetler alınǵannan soń bir saat ishinde

ámeldegi pochta qaǵıydalarına muwapıq, oraylastırılǵan halda kancelyariya tárepinen orınlanadı. Konvertke jaylastırıwdan aldın hújjetlerdiń durıs rásmiylestirilgenligi, qosımshanıń bar ekenligi hám pútinligi, nusqalar sanınıń alıwshılar sanına muwapıqlıǵı tekseriledi. Tolıq rásmiylestirilmegen yamasa nadurıs rásmiylestirilgen hújjetler puqta islew ushın orınlawshıǵa qaytarılıwı kerek. Buyırtpa xat-xabardı jiberiw dizimi dúziledi, oǵan kancelyariya xızmetkeri óziniń familiyası hám jiberiw sánesin qoyadı. Mashinada oqılatuǵın hújjetlerdi jiberiw qosımsha xatı bolǵanda ámelge asırıladı. Qosımsha xat nusqası ulıwma tiykarda papkaǵa tigiledi.

Jiberiw ushın tayarlanǵan hújjetler sol kúnniń ózinde yamasa kelesi jumıs kúninen keshiktirmesten isleniwi hám jiberiliwi kerek.

Ishki hújjetler strukturalıq bólimlerdegi tiyisli juwapker shaxslarǵa dizimge alıwshı dápterine qol qoyılǵan halda yamasa dizimge alınǵan formada beriledi.

Shólkem hújjetleri (ayırım strukturalıq bólimler hám hújjetler toplamı boyınsha) de tolıq hám tańlap esapqa alıp barıladı. Puqaralar usınısları, arzaları hám shaǵımları erkin túrde esapqa alınadı. Hújjetler sanın esaplap shıǵıwda hárbir nusqa, sonday-aq, kóbeytilgen hám kompyuterde jazılǵanları da bir birlik sıpatında esaplanadı. Hújjetler aylanısınıń esap-sanaq nátiyjesi shólkem baslıǵına óz waqtında jetkerip turıladı. Bul hújjetler ústindegi jumıslardı jetilistiriwde ilajlar islep

312

shıǵıwǵa járdem beredi.

Jiberiletuǵın hám ishki hújjetlerdi dúziw hám de rásmiylestiriw

Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń 1999jıl 29-marttaǵı 140-sanlı qararı menen tastıyıqlanǵan Ózbekstan Respublikası ministrlikleri, mámleketlik komitetleri, mákemeleri, korporaciyaları, koncernleri, awqamları, kompaniyaları hám basqa oraylıq mákemeleri apparatlarında is júrgiziw boyınsha úlgi kórsetpede jiberilgen hám ishki hújjetlerdi dúziw hám rásmiylestiriw tolıq bayan etilgen. Usı úlgi kórsetpe boyınsha jiberiletuǵın hújjetler tiyisli blankalarǵa jazıladı. Shólkemlerdiń blankalarındaǵı turaqlı zárúrli bólimleri mámleketlik tilde jazıladı.

Hújjet avtorı shólkem atı hám onıń kodı shólkem haqqındaǵı nızamǵa (ustav) kárxanalar hám shólkemler ulıwma klassifikatorlarǵa muwapıq kórsetiledi. Olar qaǵıyda boyınsha blankanı tayarlawda jazdırılǵan bolıwı kerek.

Hárbir hújjette (xatlardan tısqarı) onıń túri (qarar, biylik, buyrıq, bayanlama, maǵlıwmatnama hám sol sıyaqlılar) kórsetiliwi kerek.

Kópshilik hújjetler ushın hújjet mazmunın sáwlelendiriwshi qısqa hám anıq tema bolıwı shárt. Máselen: buyrıq (ne haqqında?) «kárxana shólkemlestiriw haqqında»; bayanlaması (neniń?) «ilimiy keńes májilisiniń».

A5 (148x210) ólshemdegi hújjetlerde hám telegrammalarda tekstke tema qoyılmawı múmkin.

Hújjet mazmunı múmkinshiligi bolǵanınsha qısqa dizbekler menen, qıyın bolmaǵan sóz dúzilisinde bayan etiledi.

Qısqartıw Mámleketlik organlar, jámiyetlik shólkemler hám mákemeler atların jazıw boyınsha

313

maǵlıwmatnamaǵa muwapıq qollanıladı. Eger tekstte familiyalar, geografiyalıq atamalar yamasa ayırım hákimshilik-aymaqlıq birlikler sanap ótilse, olar álipbe tártibinde jaylastırıladı.

Eger úzliksiz baylanısqan tekst bir neshe qatarlar, juwmaqlardan ibarat bolsa, onı arab sanları menen nomerlengen bólimlerge, kishi bólimlerge, bántlerge ajıratıw tiyis.

Hújjetler tekstlerin eki bólimge ajıratıw usınıs etiledi: birinshi bólimde hújjet dúziwdiń tiykarları yamasa sebepleri kórsetiledi, ekinshisinde – qararlar, biylikler, usınıslar, pikirler, juwmaqlar, ótinishler bayan etiledi.

Eger hújjet mazmunın túsindiriw hám tiykarlaw zárúrligi bolmasa, tekst bir juwmaq bólimnen ibarat bolıwı múmkin: buyrıqlar tastıyıqlaw bólimisiz qarar bólimi, xatlar – túsindiriwsiz ótinish bólimi hám t.b.

Hújjettiń úzliksiz baylanısqan teksti turaqlı maǵlıwmattı saqlawshı hám úzliksiz maǵlıwmatlardı kirgiziw ushın bos jerler trafaret tiykarında dúzilgen bolıwı múmkin.

Bayanlama teksti úshinshi shaxs atınan («tıńlandı», «sózge shıqtı», «qarar qabıl etti») kóplik sanda bayan etiledi, sóylew mazmunı úshinshi shaxs atınan birlik sanda bayan etiledi.

Huqıq hám minnetlemelerdi belgilep beriwshi

(nızam, kórsetpe hám t.b.), sonday-aq, faktlerdi bayan etiw yamasa bahalawdan (akt, maǵlıwmatnama hám t.b.) ibarat bolǵan hújjetlerde tekstti úshinshi bet atınan birlik hám kóplik sanda («bólim wazıypalardı ámelge asıradı», «birlespe quramına kiredi», «komissiya belgiledi») bayan etiw forması qollanıladı.

Xatlarda tómendegi bayan etiw formalarınan paydalanıladı:

– birinshi bet atınan kóplik sanda («jiberiwńizdi

314

soraymız», «kórip shıǵıw ushın jibermektemiz»);

–birinshi bet atınan birlik sanda «zárúr dep esaplayman», «ajıratıwdı sorayman»);

–úshinshi bet atınan birlik sanda («ministrlik qarsı emes», «O„zstandart» agentligi ámelge asırsa boladı dep esaplaydı»).

Eger hújjette tekstte belgilengen qosımsha bolsa, ol jaǵdayda qosımshalar bar ekenligi haqqındaǵı belgi tómendegi forma boyınsha rásmiylestiriledi.

Qosımsha: 10 bette, 2 nusqada.

Eger hújjette tekstte kórsetilmegen qosımsha bolsa, olardıń atı hárbir qosımshadaǵı betler sanı hám nusqalar sanı kórsetilgen halda sanap ótiliwi kerek. Máselen:

Qosımsha: 1. Jańa oqıw jılına mekteplerdiń tayarlıǵı haqqında maǵlıwmatnama 8 bette, 2 nusqada.

2. Mektepler dizimi 3 bette, 2 nusqada.

Eger hújjetke qosımshası bar basqa hújjet qosımsha etilse, ol jaǵdayda qosımshanıń bar ekenligi haqqındaǵı belgi tómendegi forma boyınsha rásmiylestiriledi:

Qosımsha: mámleketler aralıq qatnasıqlar máseleleri boyınsha turaqlı komissiyanıń 1989-jıl 25-yanvardaǵı juwmaǵı hám oǵan qosımsha, jámi 21 bette, 2 nusqada.

Eger qosımsha hújjette kórsetilgen barlıq mánzillerge jiberilmey atırǵan bolsa, ol halda qosımshalardıń bar ekenligi haqqındaǵı belgi tómendegi formada rásmiylestiriledi:

Qosımsha: 5 bette, 2 nusqada – birinshi mánzilge.

Eger qosımsha broshyuralanǵan bolsa, onday jaǵdayda betler sanı kórsetilmeydi.

Hújjetler mánzillerge jiberilip atırǵanda tómendegi

315

qaǵıydalarǵa ámel etiliwi kerek:

–hújjetler shólkemlerge, olardıń strukturalıq bólimlerine yamasa anıq shaxsqa jiberiledi;

–shólkem atı hám strukturalıq bólimler ataw sepliginde, lawazım hám familiyası bolsa barıs sepliginde kórsetiledi, máselen:

«Qaraqalpaqbeton» AJ jobalaw bólimi baslıǵı

S.T.Qudaybergenovqa

– hújjet shólkem baslıǵına jiberilgende shólkem atı alıwshı lawazımınıń quramına kiredi, máselen:

«Qaraqalpaqbeton» AJ direktorı S.T.Qayıpbergenovqa

–eger hújjet bir túrdegi bir neshe shólkemlerge jiberilip atırǵan bolsa, onday jaǵdayda olardı ulıwmalastırǵan halda kórsetiw lazım, máselen:

Bas basqarmalar, basqarmalar hám bólim baslıqlarına;

–hújjetti alıwshılar tórt adamnan aspawı kerek. «Nusqa» sózi ekinshi, úshinshi hám tórtinshi alıwshılar aldında kórsetilmeydi;

–hújjet tórtewden kóp mánzilge jiberilgende tarqatıw (jiberiw) dizimi dúziledi hám hárbir hújjette tek bir alıwshı kórsetiledi;

–hújjetti jeke shaxsqa jibergende dáslep pochta mánzili, keyin atı hám ákesiniń atı (bas háripleri), familiyası jazıladı, máselen:

00003, Nókis qalası, Tallıq kóshesi, 11, 5-xana,

316

T.A.Ayımbetovqa

Hújjetlerdegi sáneler tómendegi eki usıldıń biri menen rásmiylestiriledi. Máselen:

2020-jıl 12-yanvar yamasa 2020.12.01.

Birinshi usıl qarjılıq túrdegi maǵlıwmatlardan ibarat bolǵan hújjetler tekstinde sáne kórsetilgende kóbirek qollanıladı, ekinshisi – hújjetlerge sáne qoyılǵanda, hújjetlerge rezolyuciyalar, vizalar, orınlanǵanlıǵı haqqında belgiler qoyılǵanda.

Hújjetke shólkem basshı xızmetkerleri tárepinen yaki ámeldegi nızam hújjetleri yamasa basqa huqıqıy hújjetler (nızam yamasa shólkem ustavı) de belgilengen olardıń wákilliklerine muwapıq basqa lawazımlı shaxslar tárepinen qol qoyıladı.

«Qol» rekviziti quramına: hújjetti qol qoyıp atırǵan shaxstıń ámeldegi lawazımı atı, onıń jeke qolı hám familiyası kiredi.

Hújjetlerge «onıń ornına» degen kómekshi sóz, sonday-aq, lawazım atı aldına qıya sızıq penen qol qoyıwǵa jol qoyılmaydı.

Eki lawazımlı shaxstıń qol tańbaları kollegial organlar hújjetlerine qoyıladı. Qararlar hám bayanlamalarǵa kollegial organnıń baslıǵı hám xatkeri tárepinen qol qoyıw usınıs etiledi.

Kollegial organlarda jeke basshılıq tártibinde qabıl etiletuǵın biyliklerde bir qol boladı.

Eki hám onnan artıq qol tańbalar, eger hújjet mazmunı ushın bir neshe shaxs (máselen, aktler, finans hújjetleri, bir neshe shólkemlerden shıǵıwshı hújjetler) juwapker bolǵan jaǵdayda qoyıladı.

Komissiya tárepinen tayarlanǵan hújjetlerde onı tayarlaǵan shaxslardıń lawazımı emes, al komissiya quramındaǵı wazıypaları bólistiriliwi kórsetiledi.

317

Máselen:

Hújjet bir neshe lawazımlı shaxslar tárepinen qol qoyılǵanda olardıń iyelep turǵan lawazımlarına muwapıq birewiniń astında basqaları náwbet penen jaylasadı. Máselen:

Hújjet lawazımları teń bir neshe shaxslar tárepinen qol qoyılǵanda olardıń qoyǵan qolları bir qatarǵa jaylasadı:

Kelisiw hújjet joybarın dáslepki kórip shıǵıw hám bahalaw usılı esaplanadı.

Kelisiw shólkem ishinde de (túrli bólimler hám lawazımlı shaxslar menen) onıń sırtında da (hújjet joybarındaǵı máselelerge olardıń wákilliklerine muwapıq tikkelley qatnası bolǵan boysınıwshı hám boysınbaytuǵın shólkemler menen) ámelge asırılıwı múmkin.

Hújjet joybarın ishki kelisiw qol qoyıwshınıń jeke qolı hám qol qoyǵan sánesin óz ishine alǵan viza menen rásmiylestiriledi. Zárúr bolǵan jaǵdaylarda qol qoyıwshınıń lawazımı kórsetiliwi múmkin. Onıń qoyǵan qolların (atı, ákesiniń atınıń bas háripleri, familiyası)

318

keńeytip jazıw shárt. Máselen:

Yuridikalıq bólim baslıǵı (qolı) S.K.Muratov 2019-jıl 24-yanvar

Hújjet joybarı boyınsha pikirler hám qosımshalar óz aldına qaǵazda bayan etiledi, bul haqqında joybarda tiyisli belgi qoyıladı. Vizalar hújjetlerdiń shólkemde qaldırılıp atırǵan nusqalarına, aldı tárepine, qolı astına qoyıladı.

Sırtqı kelisiw grifi, kelisiw haqqındaǵı maǵlıwmatnama, kelisiw qaǵazı yamasa kollegial organ májilisinde hújjet joybarı talqılawınıń bayanlamasın usınıs etiw menen rásmiylestiriliwi múmkin.

Kelisiw grifi «Kelisilgen» sózinen, hújjet kelisip alınatuǵın shaxs lawazımınıń atı (shólkem atı menen birgelikte), jeke qolı, onıń familiyası hám sánesinen ibarat boladı. Máselen:

"KELISILGEN" Qaraqalpaqstan Respublikası Ádillik ministrligi kadrlar bólimi baslıǵı (qolı) A.S.Sadıqov

2019-jıl 14-yanvar

Eger kelisiw kollegial organ yamasa xat arqalı ámelge asırılsa, onday jaǵdayda kelisiw grifi tómendegi formada rásmiylestiriledi:

Kelisiw grifleri «Qolı» rekvizitlerinen tómenge yamasa kelisiwdiń óz aldına betine jaylastırıladı.

319