Ana tili 2-klass
.pdf
251shınıǵıw. Berilgen sózlerden birneshe
gáp qurap jazıń. |
|
|
|
|
|
1. Qozı, ılaq, qoy, sıyır, |
eshki. |
||||
2 . Úy r ek, ǵ a z , q ı r ǵ a w ı l, |
kepter, |
||||
qumırı, qarlıǵash, átshók, búrkit. |
|
||||
Úlgi: Meniń eki ılaǵım bar. Men |
|||||
olarǵa ot |
salaman, |
suw |
beremen. |
|
|
1. Jazǵan gáplerińizdegi |
sózlerdiń óz |
||||
ara |
baylanısın bilip |
alıń. |
|
|
|
2. Qarlıǵash, átshók sózleriniń |
jazılıwın |
||||
bilip |
alıń. |
|
|
|
|
252shınıǵıw. Úsh toparǵa bólinip berilgen |
|||||
sózlerdiń |
járdeminde |
dóretiwshilik |
diktant |
||
jazıń. |
|
|
|
|
|
Shopan |
|
jay |
|
|
quradı |
sawınshı |
|
jer |
|
|
baǵadı |
suwshı |
|
sıyır |
|
oqıtadı |
|
balıqshı |
|
bala |
|
suwǵaradı |
|
muǵallim |
|
mal |
|
|
awlaydı |
qurılısshı |
|
balıq |
|
sawadı |
|
1.Jazǵan gáplerińizde neshe sóz bar ekenin aytıń.
2.Olar bir-biri menen qalay bayla-
nısqan?
121
253shınıǵıw. Gúrrińdi oqıp shıǵıń. |
|
|||||||||
Biziń |
klasta |
jumbaq |
jarısı ótkerildi. |
|||||||
Ol ushın oqıwshılar eki |
tárepke |
bólindi. |
||||||||
Muǵallim buǵan |
basshılıq etti. Bizler |
|||||||||
jumbaqlardıń |
mánisin |
durıs |
|
sheshtik. |
||||||
Muǵallim bizlerge |
raxmet |
ayttı. |
|
|
||||||
1. |
Hárbir |
gápte |
|
neshe |
sóz |
bar? |
|
|||
2. Gáptegi sózler qalay jazılǵan? |
|
|||||||||
254-shınıǵıw. Berilgen sózlerden tórt gáp |
||||||||||
qurap jazıń. |
Tiyisli irkilis belgilerin |
qoyıń. |
||||||||
1. Basladı, kún, |
suwıta, |
búgin. |
|
|||||||
2. Jıllı, kiyindi, |
balalar. |
|
|
|
|
|||||
3. Tereklerdiń, sarǵaydı, |
japıraqları. |
|||||||||
4. Bardıq, bizler, |
mektepke. |
|
|
|
||||||
Úlgi: |
Bizler |
mektepke |
bardıq. |
|
|
|||||
Hárbir |
gápte |
neshe |
sóz |
bar |
ekenin |
|||||
aytıp beriń. |
|
|
|
|
|
|
|
|||
255shınıǵıw. Alma, |
júzim, |
qawın, ǵarbız, |
||||||||
qıyar, júweri, mákke |
|
sózlerin |
buwınǵa |
bólip |
||||||
jazıń. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1.Buwın neden quraladı? Sóz she? Gáp she?
2.Gáp aqırına qanday belgi qoyıladı?
256-shınıǵ ıw. G á p l e r d i k ó s h i r i p j a z ı ń .
122
A q ı r ı n a qanday irkilis belg i q o y ı l ǵ an ı n anıqlań.
Kitap — bilim bulaǵı. Densawlıq — tereń baylıq. Tazalıq — densawlıqtıń girewi.
Hárbir gápte neshe sóz bar?
Úyrenilgen materiallardı tákirarlaw
257-shınıǵıw. Kóshirip jazıń, qara hárip penen jazılǵan sózlerdiń astın sızıń. Olarǵa qanday qosımtalar qosılǵan?
Úkem menen gúl ektik, Kógersin dep suw septik,
Sóytip gúldi kógerttik, Dógerekti gúllentik.
Sózlerdegi astın sızıń buwınlarında
Sh. Atamuratova
k, m, s, t, p háripleriniń hám olar sózlerdiń qaysı qollanılıp tur.
258-shınıǵıw. Oqıń hám mazmunın sóylep beriń.
1.Taza hawa a da mn ı ń densawlıǵı
ushın paydalı. Hár kúni |
taza hawada |
d e m a l ı w ı m ı z t i y i s . |
2 . S u w — |
123
tirishilik arqawı. Suw insan |
ushın eń |
|
aziz baylıq. Taza suw insan |
salamatlıǵı |
|
ushın zárúr. |
|
|
1. |
Gúrrińniń mazmunın sóylep beriń. |
|
2. Bul gúrrińdegi qara |
hárip penen |
|
jazılǵan sózlerdegi dawıssız seslerdi aytıp |
||
beriń. |
|
|
3. |
Bul sózlerdegi t, h, d, |
s, l, ǵ, g, |
sh |
sesleri qaysı buwınlarda |
qollanılǵan? |
259-shınıǵıw. Gáplerdi oqıp shıǵıń.
— Aǵası, tumawratıp otırıpsań ǵoy? Keshegi suwıq urıp ketpedi me?
Bunı esitken |
bes jasar Axmet |
tańlanıp: |
|
— |
Haw, apa, suwıqtıń qolı |
bolmaydı |
|
ǵoy, |
— dep |
juwap beripti. |
|
1.Gáplerdiń aqırlarına qanday belgiler qoyılǵan?
2.Aytılǵan gáplerdiń mazmunın túsinip
alıń.
260-shınıǵıw. Qosıqtı tásirli etip oqıń hám mazmunın aytıp beriń.
Qarmaqtaǵı esap
Sheber salıp qarmaqtı, Tań qaldırıp Sharaptı,
124
Azat aldı bes marqa,
Sońınan qaqtı úsh torta.
Bosqa qaytpa, sen jora,
Bolayıq ta, teń jora,
Dep Azat barlıq balıqtı,
Ekige bólip alıptı.
Al, endi saqıy Azatqa,
Qansha balıq qalıptı?
|
S. Ziyawov |
1. |
Azat Sharapqa neshe balıq bergen? |
2. |
Azatta neshe balıq qalǵan? |
261-shınıǵıw. Tiyisli irkilis belgilerin qoyıp, kóshirip jazıń. Gáptiń birinshi sózin bas hárip penen jazıwdı umıtpań.
Men dostımnan kishkene |
kúshik so- |
|||||||
rap |
aldım kúshikti |
eki |
jıl baqtım |
|||||
ol |
júdá |
ziyrek |
bolıp |
ósti |
|
sonıń ushın |
||
onı |
baǵıwǵa ózi |
menen |
alıp |
ketti. |
||||
|
1. |
Hárbir |
gápte |
neshe |
sóz |
bar ekenin |
||
|
aytıp beriń. |
|
|
|
|
|
|
|
|
2. |
Ziyrek, |
kúshik sózlerin sózlik dáp |
|||||
|
terlerińizge |
jazıp |
alıń. |
|
|
|
||
125
Mazmunı
Birinshi klasta |
ótilgenlerdi |
tákirarlaw ............... |
5 |
|||||||
§ |
1. |
Ses |
hám |
hárip ................................... |
|
8 |
||||
§ |
2. |
Dawıslı hám dawıssız sesler ............ |
12 |
|||||||
§ |
3. |
Juwan hám jińishke dawıslı sesler |
. 16 |
|||||||
§ |
4. |
Qosarlı |
-uw, |
-úw, |
-ıw, |
|
|
|||
-iw, -ıy, |
-iy sesleriniń jazılıwı |
.................. |
20 |
|||||||
§ |
5. |
Dawıssız sesler ................................. |
|
|
27 |
|||||
§ |
6. |
B-p, d-t |
háripleriniń jazılıwı ........... |
31 |
||||||
§ |
7. |
K-g, q-ǵ |
háripleriniń jazılıwı ........... |
37 |
||||||
§ |
8. |
J-sh, z-s, c-ch |
háripleriniń |
jazılıwı |
. 44 |
|||||
§ |
9. |
H, |
x, |
l, |
r |
háripleriniń jazılıwı ...... |
50 |
|||
§ |
10. |
M, |
n, |
|
ń háripleriniń jazılıwı ........ |
56 |
||||
Sóz hám |
onıń |
mánileri ....................................... |
|
|
71 |
|||||
§ |
11. Zattıń atın bildiretuǵın sózler .......... |
71 |
||||||||
§ |
12. Kásip atların bildiretuǵın sózler....... |
74 |
||||||||
§ |
13. Zattıń kelbetin bildiretuǵın sózler..... |
78 |
||||||||
§ |
14. |
Zattıń |
sanın |
bildiretuǵın |
sózler......... |
82 |
||||
§ 15. Zattıń is-háreketin |
|
|
|
bildiretuǵın sózler.............................. |
84 |
§ 16. |
Túbir sóz hám qosımta ................. |
90 |
Túbir |
sóz hám qosımtalardı tákirarlaw........... |
101 |
§ 17. |
Gáp ................................................. |
105 |
§ 18. |
Baylanıslı sóylew ............................. |
117 |
Úyrenilgen materiallardı tákirarlaw .................... |
123 |
|
126