- •Baylıq penen aqıl Tekseriw diktantı
- •Jazlawda Kóshirip jazıw diktantı
- •Qasharmannıń qızıgı Kóshirip jazıw diktantı
- •Qarlıǵash Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Kesirtkeler Tallaw diktantı Sanlıq sózlerdi tabıń.
- •Poshsha torǵay Saylanba diktantı
- •Aǵashlı-putalı ósimlikler Saylanba diktantı
- •Baǵman hám balalar Dóretiwshilik diktantı
- •Ilimli elge nur jawar Erkin diktantı
- •Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Aq terek Túsindiriw diktantı Kelbetlik sózlerdi tabıw
- •Súwretli diktant
- •Shıraq Yadtan jazıw diktantı
- •Miyrigúl
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Bóz kóylek Tekseriw diktantı
- •Tábiyat biziń dostımız Kóshirip jazıw diktantı
- •Jolbarıs penen ayqastım Kóshirip jazıw diktantı
- •Ata jurtı Túrkistan Tallaw diktantı Menshikli atlıqlardı tabıw
- •Kishipeyil insan Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Jıl qayırıw Saylanba diktantı
- •Balıqlar qalay qıslaydı Saylanba diktantı
- •Ullı mámleketlik isker, alım hám shayır Dóretiwshilik diktantı
- •Jiyren túege bas qayǵı Erkin diktantı Almasıq sózlerdi tabıw
- •Qaraqalpaq hayal-qızlarınıń kiyimi haqqında Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Eki sestiń qatara keliwi
- •Sózlik diktantı
- •Ǵamxorlıq Túsindiriw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Oqıǵan bala Túsindiriw diktantı Teksttegi irkilis belgilerin tabıń
- •Súysinip kettim Yadtan jazıw diktantı
- •Isti usılay basladım Tekseriw diktantı
- •Adasıp qalǵan qız Kóshirip jazıw diktantı
- •Sútilmek Kóshirip jazıw diktantı
- •Zergerlik óneri Tallaw diktantı Kelbetliklerdi tabıw
- •Tallaw diktantı Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı
- •Awırıw qız hám táwip Saylanba diktantı
- •Mıńlardıń biri Saylanba diktantı
- •Densawlıq – tereń baylıq Dóretiwshilik diktantı
- •Ernazar Alakóz – xalıq batırı Dóretiwshilik diktantı
- •Taza hawa – tánge dawa Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Tábiyat hám adam Túsindiriw diktanti Qosımtalardıń qosılıwı menen qosarlı hám eki sestiń dizbeklesip keliwi hám jup sózlerdiń qollanılıwı
- •Súwretli diktant
- •Adam ózin qay jerde qalay uslap tutıwı kerek Yadtan jazıw diktantı
- •Kiyiktiń hújimi Yadtan jazıw diktantı
- •Tekseriw diktantı
- •Ádeplilik-aǵla pazıylet Kóshirip jazıw diktantı
- •Tók tawı Kóshirip jazıw diktantı
- •Ótmishtegi qara úyler Tallaw diktantı Baslawısh hám bayanlawısh gáp aǵzaların tabıń
- •Qaraqalpaq qara úyi Tallaw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Sinonimlerden damitant tabıw
- •Ustaz-atańday ullı Dóretiwshilik diktantı
- •Haqıyqat dos haqqında Dóretiwshilik diktantı
- •Ádiraspan Erkin diktantı Kómekshi sózlerdiń qollanılıwı
- •Nawrız – báhár bayramı Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Sózlerdi buwınǵa bóliw
- •Qúdiretli kúsh Túsindiriw diktantı Menshikli atlıqlardıń jazılıwına itibar beriń.
- •Súwretli diktant
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Úlkemizde Nawrız bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Internatta
- •Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse) Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaq awılları Tekseriw diktantı
- •Quslar qaytqan kún (Povest) Kóshirip jazıw diktantı
- •Qaraqalpaq qızı (Roman) Kóshirip jazıw diktantı
- •Tallaw diktantı Dánekerlerdi tabıw
- •Jolbarıstıń balasın ólimnen qutqardım
- •Saylanba diktantı
- •Shınqobız
- •Saylanba diktantı
- •Qarlıǵash haqqında ápsana hám haqıyqatlıq Dóretiwshilik diktantı
- •Bolarsań Dóretiwshilik diktantı
- •Jaqsılıq etseń ózińe… Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Kóp sóziniń qollanılıwına mısallar jazıw
- •Til haqqında naqıl-maqal hám danalıq sózler jazıw
- •Qaraqalpaq qızı (Romannan úzindi) Túsindiriw diktantı
- •Aqıllı iyt Túsindiriw diktantı Astı sızılǵan sózlerge itibar beriń
- •Súwretli diktant
- •Nawrız-báhár hám miynet bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Bayanlar
- •Kúshik penen bala (gúrrin‘)
- •Jesir (povest)
- •Anamnıń aq súti
- •Túlki menen gúze
- •Nápsiqaw jılan (Qısqa gúrriń)
- •Eshek hám ógiz (Ertek)
- •Qara qozı
- •Arıslan hám adam (Ertek)
- •Aqıllı bala
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse)
- •Qara qus (Hújjetli gúrriń)
- •Nannıń qádiri yamasa qarǵa aylanǵan un (Anam aytqan ápsana)
- •Bantigiń qayda, sińlim?!
- •Quslar patshası (Ápsana)
- •Arıslan menen qoyan
- •Úyrektiń uyası
- •Qayır-saqawatlı is
- •Jılan hám hákke
- •Qaytıp kel, búlbúllerim
- •(Ertek)
- •Bir etek alma
- •Uya sırı
- •Qutlıayaq
- •Arıslan, bóri hám túlki (Ertek)
- •Abonement
- •(Ertek)
- •Qasqırlar menen betpe-bet
- •Qawınnıń shiresi
- •Túye, qoyan hám shıbın. (Ertek)
- •Ǵarrınıń kóz jasları
- •Poshsha torǵay
- •Mútájlik úyretedi (Ertek)
- •Bay hám eshek (Ertek)
- •Qus haqqında ertek (Ertek)
- •Áshkaralanǵan jin
- •Jılqımannıń gápi
- •Tóbesi tesilgen shápki
- •Shıǵarma
- •Tabılmas doslıq (Ertek)
- •Hákim-Ulıqpan (Ertek)
- •Adamnıń ómiri Ertek
- •Shıǵarma jumısı ushın temalar
- •I variant
- •II variant
- •III variant
Qaraqalpaqstan Respublikası Xalıq bilimlendiriw
ministrligi
K.Ubaydullaev atındaǵı Respublikalıq pedagog kadrlardı qayta tayarlaw hám qánigeligin arttırıw institutını
Diktantlar hám bayanlar toplamı
Nókis-2019
Kamal Palımbetov, Raya Berdimuratova
DIKTANTLAR
Jolbarıs tırnaǵında
Tekseriw diktantı
Avgust aylarınıń bir kúnleri Ámiwdáryanıń iyrimli aylanbasına qarmaq salıp otırman.
Arqam toǵaylıq, waqıt yarim aqshamnan ótti. Ay súttey jarıq. Arqadan tań samalı esip tur. Tik jardaǵı qamıslardıń sıtırlısı Ámiwdáryanıń shılpıldaǵan dawısına qosılıp, awır bir hádiyseniń aldınan shertetuǵın sazday bolıp turiptı.
Iq betten qurıp qoyǵan qarmaqlarımdı tekseriwge qamıslıqtıń arası menen júrdim. Qolımda shanıshqımda bar. Hár qarmaqtıń arası júz qádem jer edi.
Birinshi qarmaqtan ótip, ekinshi qarmaqqa barsam, bir ılaqa ilinip, shambırlap atır. Barıp jipten tartsam hesh kúsh bermeydi. Qolımdagı shanıshqım menen shanıshqanım , qaptallap tiyse kerek, zorǵa degende jańa tartıp alǵanımda oń jaǵımnan bir nárse urıldap kele pát, penen dáryanıń rashına qaǵıp jiberdi. (100 sóz) (A.Shamuratov)
Baylıq penen aqıl Tekseriw diktantı
Bir ǵarrınıń úsh balası bolıptı. Bir kúni ǵarrı balaların qasına shaqırıp alıp bılay depti:
-Men qartaydım. Bireyińniń úydiń iesi bolatuǵın waqtıń keldi. Kimniń aqılı menen baylıǵı bir-birine say bolsa sol meniń baylıǵma ie boladı. Hárbiriń maǵan baylıqlarıń menen aqıllarıńdı kórsetińler.
Úlken balası hasıl tasli júzigin alǵa sozıp:
-Mine meniń baylıǵım. Kim bay bolsa, sol aqıllı,-depti. Ekinshi ulı hasıl kiyimlerin kiyip shıǵıptı:
-Meniń bul túrimdi kórgenler baylıǵm menen aqılımnıń aldında bas iedi,-depti.
Ákesi úlken ullarına basın shayqap qoyıptı da kishkene balasına qarap: “Sen nege úndemeyseń, sóyle ” depti. Sonda kishkene balası:
Mende hasıl taslı júzik te, sulıw kiyim de joq. Tek miynet ushın jaratılǵan eki qolım, jigerge tolı júregim ǵna bar,-depti. (110 sóz) (Xalıq ertegi)
Jazlawda Kóshirip jazıw diktantı
Awıllar sáwirdiń salqın samalı elpip esip jerde kók kógerer-kógermesten-aq qıslawdan jazlawǵa kóshiw tuwralı oylasadı. Jazlaw qıslawdan onsha uzaq bolmaydı. Qısta qara úylerdiń qanatlarına qalıń kiyiz ya shıpta tutılsa, jazda olarǵa jez shiy, yamasa qoǵa, qamıs shiyler tutıladı. Jazlawda da úlken, kishkene úyler qatarlasıp tigiledi. Awıldıń sıyırları, eshkileri hám qoyları, buzaw, ılaq-qozıları ıbır-jıbır bolıp órip ketedi. Mallar kóklep jabaǵı júnlerin taslaydı. Úylerdiń aldında moyınlarında burshaǵı (jibi) dizilgen buzawlar oynaqlap ılaq, qozılar – hámmesi báhárdiń jarasıǵınday bolıp kórinedi. Buzaw, ılaq, qozılardı baǵıw balalardıń wazıypasına tiedi. Jazlawdaǵı awıl kórinisi adamnıń kewilin ayırıqsha tartadı. Qatara tigilgen terekler awıldıń kórkin kórkeytip tur. (100 sóz) (Q. Ayımbetov)
Qasharmannıń qızıgı Kóshirip jazıw diktantı
Búgingi báhár paslınıń ándiyshesi hár qashanǵıdan da bálent boldı. Awılımızda Nawrız bayramı óziniń milliy boyawları menen ayrıqsha kózge tústi.
Qaraqalpaq xalqınıń milliy oyınları bolǵan aylawlarǵa jiberilgen at shabıs, jorǵalar shabısi, ılaq oyını, palwanlar bellesiwi, qoshqar dúgistiriw, qoraz urıstırıw, átkónshek ushıw, qasharman top, shúllik oyınları jıynalǵan tamashagóylerge umıtılmas tásir qaldıradı. Ásirese sońǵı waqıtları pútkilley yadımızdan kóterilgen qasharman toptıń zawqı óz aldina boladı. Bunda awılma-awıl jarıs bolıp jigitlerdiń arasındaǵı oyinnın bul túrine súysinbegen adam bolmadı. “Qasharman top” oını jarısı baslanıp ketti. Hámme bul oyınnıń qızıǵna túsip ketti.
Eń qızıǵı Nawrız bayramı tarqaǵannan keyin “Qasharman top” oyniniń dawam etip qalǵanı boldı. (100 sóz) (B. Seytaev)
Qarlıǵash Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
Jaqın aralarda kúnniń suwıtatuǵının sezgen qarlıǵashlar ushıp ketken edi. Olardıń tamnıń pátigine salǵan bos turǵan uyasın gúzdiń kúnleri balanıń buzıp taslaǵısı keldi.
Uyaǵa tiyme, - dedi balanıń ákesi. Bahárde qarlıǵashlar tagı qaytıp kelgen waqıtta, ózleriniń úyrenisken uyasın tawıp alıw olarǵa da qolaylı bóladi, aqırı. Bala ákesiniń aytqanın tıńladı uyaǵa tiymedi. Aprel ayınıń aqırına taman qanatları qıyqashlanǵan, sup-sulıw kewilli bir jup qarlıǵash kelip ótken jılǵı uyasınıń átirapın aylanıp usha basladı. Qarlıǵashlar jaqın jerdegi jap-salmalardan tumsiǵı menen saz ılay tasıp, jumıstı janlandırıp jiberdi. Aradan bir neshe kúnler ótken soń, bala uyadan bir qarlıǵashtıń ushıp ketip, al qalǵan birewiniń tırp etpey jatırǵanın ańladı.
“Shaması, al endi máek tuwıp, qurıq basıp atırǵan qusaydı”, dep oyladı bala. (110 sóz) (E. Berdimuratov, Q. Allanazarov, X. Abdijabbarova)