KzhM (2)

3L₄4L₃6L₂9РС – симметрия түрі қандай сингонияға жатады?

A) кубтық

3L₂3РС – симметрия түрі қандай сингонияға жатады?

D) ромбылық

АААААА

Атомдар мен иондардың координациялық саны дегенiмiз –

A) белгiлi атомды қоршаған көршiлес атомдар

Алмас пен графиттiң басты айырмашылығы –

D) iшкi кристалдық құрылысында

Аса негiздi таужыныстардағы SiO₂ мөлшерi?

B) 45 %-дан аз

Алты жағы ромб болатын жабық форма қалай аталады?

D) ромбоэдр

Асыл және әшекей тастарға жататын минералдар тобы?

C) алмас, аквамарин, рубин, сапфир, зүбаржат, топаз, полихромды турмалин, бирюза, малахит, хризопраз, нефрит, жадеит

Амфиболдар қандай құрылым тобына жатады?

C) таспа

Анартастар (гранаттар) тобына кiретiн минералдардың арасында қандай минерал бөгде?

А) топаз

Амфиболдар тобына қандай минерал кiрмейдi?

A) пирофиллит

Ақшыл минералдардың арасынан бариттi қандай ерекше физикалық қасиетiнен тануға болады?

A) орташа тығыздығынан

Амфиболдар тобына жататын минералдарды атаңыз?

E) родусит, актинолит, тремолит, горнбленд

Аймақтық метаморфизмге қандай таужыныстар жатады?

B) тақтатастар, гнейстер, амфиболиттер

Ақшыл түстi минералдардың арасындағы тығыздығы жоғары қандай минерал?

D) барит

Антимониттi галениттен қалай ажыратуға болады?

A) түйiрлерiнiң ұзартылған призмалық келбетінен

Альпалық желiлермен қандай типоморфты минерал байланысты?

E) адуляр

ӘӘӘӘӘӘ

Әр түрлi минерал кристалдарының кезектесiп жабыса өсуiн қалай дейдi?

B) эпитаксия

ББББББ

Бейтарапты молекулалардын арасында, дипольдық кезеңдегі «ядро-электрон» арасындағы тартылыс күштің әсерінен пайда болатын химиялық байлыныс қандай болады?

D) ван-дер-ваальстік (қалдықты) байланыс

Березиттерде жиi кездесетiн минералдар –

B) серицит, кварц, пирит

Боуэн жүйесiнiң сол қатарына кiрген минералдар арасында қандай минерал бөгде?

A) пирит

Биотит, мусковит, флогопит, тальк – силикаттардың қандай құрылым тобына жатады?

B) қабатты

Берилдың құрамына қандай элемент басты болып кiредi?

C) Be

Бокситтің генезисi (жаратылысы) қандай?

A) экзогендiк

Бос электрондардың және оң зарядталған ядролардың бір-бірімен әрекеттенуінен пайда болатын химиялық байланыстың түрі қандай?

A) минералдық байланыс

ГГГГГГ

Генезис деген ұғымның мағынасы қандай?

A) минералдардың жаратылысы

Грейзендер негiзiнен қандай таужыныстар бойынша дамиды?

D) граниттер

Галениттің құрамына қандай элемент басты болып кiредi?

A) Pb

Галит, сильвин, карналит, полигалит, кизерит, эпсомит, ангидрит қандай заттардан пайда болады?

B) қаныққан ерiтiндiлерден

Галит, сильвин, оливин, карналит, ангидрит – минералдар парагенетикалық ассоциациясында қандай минерал бөгде?

A) оливин

Галениттi қандай ерекше физикалық қасиетерiнен тануға болады?

C) жетілген жымдастығынан, жоғары тығыздығынан

Граниттi пегматиттер қандай минералдардан құралған?

C) кварц, микроклин

Гидраргиллит, диаспор, бемит, лимонит қандай заттардан түзiледi?

A) коллоидтардан

Гематиттің формуласы –

C) Fe₂O₃

Гидротермалиттер деген не?

B) ыстық су ерiтiндiлерi

Грейзендердiң басты таужыныс құраушы минералдарын атаңыз?

A) кварц, мусковит, топаз, турмалин, флюорит, апатит, касситерит, вольфрамит, молибденит

Гидротермалық процестерде пайда болған минералдық денелердiң пiшiнi?

A) желiлер

ДДДДДД

Дөңгелек немесе сопақтау келген, қуыстардың керегесiнен ортасына қарай өскен, кейде әр түрлі түске боялған белдемдерден құралған минералдар және қуыс ортасы кристалдар друзасынан тұратын iрiлi-ұсақ денелер?

A) тасшемендер, жеодалар

ЕЕЕЕЕЕ

Екiлiк дәрежелi симметрия осi қандай белгiмен белгiленедi ?

E) L₂

ЖЖЖЖЖЖ

Жаратылыс жағдайына қарай минерал түзiлу процестерi қандай топтарға бөлiнедi?

D) экзогендiк, магмалық, метаморфтық, метасоматиттік

Жымдастық деп минералдардың –

E) механикалық физикалық қасиетiн айтады

Жоғары температуралы гидротермалық сатысымен қандай типоморфты ассоциациялар байланысты?

E) алтын-сульфидті

Жер қабатында өтетiн физикалық және химиялық процестер нәтижесiнде пайда болатын табиғи химиялық қосындылар?

B) минералдар

Жымдастығы аса жетiлген минерал –

E) мусковит

Жымдастық деп минералдардың –

D) белгiлi кристаллографиялық бағытта жарылғыштығын айтады

Жалпақ келбет қандай сингонияда кристалданатын минералдарға тән?

E) моноклиндiк

ИИИИИИ

Изоморфизм деген –

D) құбылыс

Изометриялық келбет қандай сингониядағы кристалдарға тән?

C) кубтық

КККККК

Кеңiстiк торы қандай заттарды сипаттайды?

B) кристалдық заттарды

Кристалдық және аморфты заттардың айырмашылығы қандай?

C) химиялық байланыс түрiнде

Күкiрт, реальгар, аурипигмент және гипс парагенетикалық ассоциациясының жаратылысы қандай?

A) жанартаулық

Корундтың қызыл түрлесi қалай аталады?

B) рубин

Кварцтың қара түстi түрлесiн қалай атайды?

C) морион

Кристаллохимиялық құрылымына қарай плагиоклаздар қандай топқа жатады?

D) қаңқалы

Киноварьдың формуласы –

E) HgS

Кристаллографияда 32 симметриялық түрлерiн шығарған кiмдер?

B) Гадолин, Гессель

Карбонаттарға қандай минерал жатады?

C) сидерит

Катаклаздық метаморфизмнiң басты себебi қандай?

B) бағытталған қысым

Кристалдық заттардың құрылымы және физикалық қасиеттерi сырттан әсер ететiн факторлардың (мысалы температураның) өзгеруiне байланысты бiр немесе бiрнеше түрге ауысуы қандай құбылысқа тән?

A) полиморфизмге

Кларк терминiне анықтама берiңiз?

C) химиялық элементтердің жер қыртысындағы орта мөлшері

Киноварь (HgS) минералымен бiрге қорғасынша-сұр түстi қандай минерал кездеседi?

A) антимонит

Кристалдардың қасиеттерi: 1) бiртектiлiгi; 2) анизотроптығы; 3) электр өткiзгiштiгi; 4) магниттiлiгi; 5) өзiндiк қырлануға қабiлеттiгi, 6) симметрия құры қабілеттігі

B) 1, 3, 5, 6

Көмiр қышқылының тұздары қандай класқа жатады?

C) карбонаттар

Клейофан және марматит қандай минералдың түрлестерi?

C) сфалериттiң

Кварц, олигоклаз, калишпаттар, оливин, горнбленд – граниттің парагенетикалық минералдар ассоциациясында қандайы бөгде?

A) оливин

Кендік минералына қайсысы жатады?

D) галенит

Кристалдық тақтатастардың басты минералдары?

A) биотит, плагиоклаз, калишпат

B) тремолит, кальцит, доломит

C) мусковит, кварц, тальк

D) биотит, мусковит, кварц

E) кальцит, гранат, серпентин

Калишпаттар тобының минералдарын атаңыз?

A) ортоклаз, микроклин, амозонит

Киноварьдың түсi қандай?

A) қызыл

ҚҚҚҚҚҚ

Қос минералдардың қайсысы монотропты полиморфизмге жатады?

C) марказит – пирит

Қандай минералдың формуласы Al(OH)₃?

E) гидраргиллит

Қандай минералдың формуласы CaMg [Si₂O₆]?

D) диопсидтiң

Қандай минералдың формуласы Ca₂Mg₅[Si₄O₁₁]₂(OH)₂?

D) тремолиттiң

Қандай минералдың формуласы Al₄[Si₄O₁₀](OH)₈?

D) каолиниттiң

Қандай физикалық қасиеттер халькопиритке тән?

A) түсі жез-сары, сингониясы тетрагондық, қаттылығы 3,5-4, жылтырлығы металша, сызық түсi қара жасыл реңкпен

Қандай минерал газдардың себебiнен пайда болады?

C) күкiрт

Қандай минералдың химиялық құрамы жеке элементтен тұрады?

B) алтын

Қандай минерал метасоматоз процестің нәтижесінде пайда болады?

D) анартас

Қандай минерал шыныша жылтырайды?

C) кварц

Қандай минерал кварцпен кездеспейдi?

D) нефелин

Қандай минералдың формуласы Ca[AI₂Si₂O₈]?

B) анортиттiң

Қаңқалы силикаттарға жататын минералдарды атаңыз?

E) альбит, ортоклаз, анортит, нефелин, лейцит

Қандай минералдың қаттылығы 2?

D) гипс

Қандай минералдың қаттылығы 1?

D) тальк

Қабатты силикаттар тобына жатанын өндiрiстiк маңызы зор минералдарды атаңыз?

C) тальк, монтмориллонит, бентонит, каолинит, мусковит, хризотил-асбест

Қандай процесте термалық ерітінділер әрекетімен бір компоненттер әкелініп, екіншілерінің әкетілінуінен таужыныстың химиялық және минералдық құрамы өзгереді, көлемі өзгермейді және олар қатты күйінде қалады?

A) метасамотоз

Қандай екi минерал қатты ерiтiндi құрайды?

D) кварц – микроклин

Қандай заттардың элементарлық бөлшектерi кеңiстiкте қатал заңдылықпен орналасқан?

C) кристалдық заттардың

Қаттылықтың Моос шкаласы бойынша 6 шамасымен анықталатын минерал, басқа қандай минералдармен сызылады?

C) кварцпен, топазбен, корундпен, алмаспен

Қандай минералдардың аттары олардың түсiне қарай берiлген?

D) лазурит, хлорит, рубин, альбит

Қандай минералдың формуласы (Fe,Ni)₉S₈?

D) пентландит

Қандай минералдың формуласы Sb₂S₃?

E) антимонит

Қандай сингонияларға тетраэдр тән?

B) ромбылық, тригондық, кубтық

Қандай минералдың формуласы SiO₂?

D) кварцтің

Қандай заттардың құрамында элементарлық бөлшектер мүлде ретсiз орналасқан?

D) аморфтық заттардың

Қызыл минерал киноварьмен қандай кейде полихромды галогендік минерал бiрге кездеседi?

D) флюорит

Қандай минералдың формуласы Cu₃[CO₃]₂(OH)₂?

A) азуриттiң

Қандай минералдың формуласы СоАsS?

D) кобальтиннiң

Қандай минералдар тобы тұз қышқылының әсерінен оңай еруiне байланысты анықталады?

C) кальцит, арагонит, малахит, азурит

Қаттылығы Моос шкаласы бойынша 4 шамасындағы минерал басқа қандай минералдармен сызылады?

C) апатитпен, ортоклазбен, кварцпен, топазбен

Қандай минералдың формуласы КFe₃[SO₄]₂(OH)₆?

E) ярозиттiң

Қандай минералға шиедей қызыл сызықтың түсі тән?

D) гематит

Қандай минерал шала мөлдiрге жатады?

D) киноварь

Қандай минералдар шөгінділердің басты минералдарына жатады?

A) плагиоклаз, пироксен, оливин, гранат

B) халцедон, лимонит, гидраргиллит, каолинит

C) анартас, дистен, ставролит, графит, андалузит

D) кварц, серицит, оливин, плагиоклаз, пироксен

E) горнбленд, пироксен, кварц, калишпат, эпидот

ЛЛЛЛЛЛ

Лиственитке тән минерал –

D) фуксит

ММММММ

Минералдардың құрамына кiретiн сулар қандай түрлерге бөлiнедi: 1) конституциялық; 2) инфильтрациялық; 3) седиментациялық; 4) кристаллизациялық; 5) адсорбциялық

E) 1, 4, 5

Минералдардың кластары: 1) сомтума (жеке) элементтер, 2) сульфидтер, 3) негiздер, 4) галогенидтер, 5) полимерлi заттар, 6) сулы тотықтар, 7) комплекстi органикалық заттар

A) 1, 2, 4, 6

Минералдар генерациясы деген –

E) әр түрлі кезендегі минерал ұрпағы

Магмалық процеспен қандай минералдар байланысты?

C) кварц, далашпаттары, амфиболдар, биотит

Минерал деген –

C) жер қыртысында өтетiн әр түрлi физико-химиялық процестердiң нәтижесiнде пайда болатын табиғи химиялық қоспалар

Магманың сұйық күйде екi қабатқа бөлiнуi –

E) ликвация

Магнетиттiң формуласы –

D) FeFe₂O₄

Мәрмәрлардың басты минералдары –

D) кальцит, доломит

Магмадан бөлінген ыстық сулы ерітіңділер немесе магмалық балқыма баяу суып критикалық температурасына жеткенде (374⁰ С), оның құрамында ұшпалы заттар сүйықтанып, ыстық ерітінділерге айналатын –

B) гидротермдер

Мыс сульфидтерiнiң басты минералдарын атаңыз?

A) халькозин, халькопирит, станнин, борнит, ковеллин

Магма деген –

B) күрделi отты сұйық балқыма

Минералдардың идиохроматты түстерi не себептен пайда болады?

D) құрамындағы хромофор химиялық элементтерден

Минералдардың жылтырлығы қандай болады: 1) шыныша, 2) құлпырма, 3) жiбекше, 4) алмасша, 5) шөпше, 6) металша.

E) 1, 3, 4, 6

Магнетит, гематит, хромиттi бiр-бiрiнен қалай ажыратуға болады?

A) сызық түсінен

Минералдардың аса жетiлген жымдастығын қандай белгiлерi арқылы анықтауға болады?

C) қабыршақтары немесе жапырақшалары жеңіл айырылуымен

Меншiктi салмағы жағынан ең жеңiл минералдарға қандай минералдар жатады?

A) янтарь, тальк, галит, гипс, кварц

Минералдар қанша сингонияда кристалданады?

D) жетi

Малахит пен хризоколланың айырмашылығы неде?

C) химиялық құрамында

Минералдардың жарық сәулесін өзінен өткізу қабілеті –

D) мөлдірлік

Моос шкаласы бойынша қаттылығы 3, 5, 7, 9 болатын минералдарды атаңыз?

B) кальцит, апатит, кварц, корунд

Минералдар агрегаттарының ішкі құрылыс ерекшеліктерін қалай атайды?

A) құрылым

Мору қыртысында қандай минералдық ассоциациялар қалыптасады: 1) гидрослюда – каолиниттi, 2) бемит – гибситтi, 3) кварц – флюориттi, 4) оливин – пироксендi, 5) нонтронит – гарниериттi

C) 1, 2, 5

Минералды агрегаттардың түрлері қандай болады?

D) таужыныс, кристалды агрегат, кендік агрегат

Меншiктi салмағы жағынан ең жоғары қатарына қандай минералдар жатады?

B) галенит, антимонит, сомтума алтын, сомтума платина, сомтума күміс

Минералдардың қолдану салаларын анықтау үшін қандай ерекшеліктерін анықтайды?

C) пайдалы физикалық қасиеттерін

Мосс шкаласы бойынша ең қатты минерал қандай?

E) алмас

Мына карбонаттардың арасына кiрген қандай минерал бөгде?

A) анартас

Минералдардың түсi келесi түрлерге бөлiнедi: 1) идиохроматты, 2) псевдохроматты, 3) аллохроматты, 4) гетерохроматты, 5) изохроматты

D) 1, 2, 3

Метаморфизм процесiн туғызатын басты себептер

A) температура, қысым, тектоникалық процестер, химиялық компоненттер

Минералдардың химиялық құрамын, симметриясы мен қасиеттері арасындағы байланыс заңдылықты зерттейтін ғылым саласын атаңыз?

A) кристаллохимия

НННННН

Нефелинмен қандай минерал бірге жаратылған?

A) эгирин

ОООООО

Ортаңғы категорияға кристалдың қандай қарапайым пішіні жатады?

C) тетрагондық призма

Оливин бойынша дамитын туынды минералдар?

E) серпентин, тальк, тремолит, иддингсит, кальцит

Оң зарядталған катиондар мен теріс зарядталған аниондардың электростатикалық (кулондық) қарымқатынастарынан пайда болатын химиялық байланыс түрі –

C) иондық (гетерополярлық) байланыс

Опалдың сингониясы қандай?

C) сингониясы жоқ

ӨӨӨӨӨӨ

Өзіне тән емес пішінді иеленген агрегаттар қалай аталады?

D) псевдоморфозалар

ПППППП

Пневматолит деген –

E) газ бен бу

Пироксендер қандай құрылым тобына жатады?

A) тiзбек

Пироксендер тобына кiрген минералдардың арасында қандай минерал бөгде?

A) дистен

Пириттiң формуласы –

C) FeS₂

Плагиоклаз тобына қандай минерал кiрмейдi?

D) нефелин

Плагиоклаздар арасындағы изоморфизм түрi қандай?

E) жетiлген, гетероваленттiк

Пиритке қандай физикалық қасиеттер тән?

C) түсі сабандай-сары, сингониясы кубтық, қаттылығы 6-6,5, жылтырлығы металша, сызық түсi қара

Полиметалл кендерiнің басты минералдарын атаңыз?

E) галенит, сфалерит, халькопирит

Пентландит пен пирротин қандай процестерде қалыптасады?

D) магмалық

Плагиклаздардың үздіксіз изоморфизм қатарын құрайтын минералдар қандай?

A) альбит, олигоклаз, андезин, лабрадор, битовнит, анортит

Пирит, халькопирит, пирротин, пентландит минералдарының iшiнен пириттi қалай ажыратуға болады?

E) жоғары қаттылығынан

Пироксендер, амфиболдар, биотит, кварц, плагиоклаздар қандай заттан пайда болады?

D) пегматиттерден

Псиломелан, манганит қандай заттардан пайда болады?

A) коллоидты ерiтiндiлерден

Платина қандай минералдардың парагенетикалық ассоциациясында бірге кездеседі?

C) халькопирит– пирротин

Пегматит денелерi қандай заттардан пайда болады?

E) газ фазасына бай магма қалдығынан

Пентагондодекаэдр қандай сингонияға жатады?

D) кубтық

Полиморфизм модификациясының мысалдары?

A) зүбаржат және берилл, корунд және рубин, алмас және графит

РРРРРР

Ромбоэдр қарапайым пішіні қандай сингонияға жатады?

B) тригондық

СССССС

Силикаттар кристаллохимиялық ерекшелiгi бойынша қандай топтарға бөлiнедi: 1) аралдық; 2) тiзбек; 3) коваленттiк; 4) таспа; 5) тетраэдрлiк; 6) қабатты, 7) гетероваленттiк; 8) қаңқалы

B) 1, 2, 4, 6, 8

Сподумен құрамына кiретiн қандай элемент, оның химиялық ерекшелiгiн көрсетедi?

A) Li

Слюдалар кристаллохимиялық құрылымына қарай қандай топқа жатады?

E) қабатты кремний-оттекті тетраэдрлік

Сiлтiлi таужыныстарды құрайтын минерал тобы –

B) нефелин, микроклин, эгирин, альбит

Слюдалар тобына кiретiн минералдардың арасында қандай минерал бөгде?

C) анартас

Слюдалар құрамындағы [Si₄O_…] радикалына кiретiн оттектiң саны –

E) 10

Силикаттарға қандай минерал жатады?

A) биотит

Симметрия орталығы қандай белгiмен белгiленедi?

E) C

Сомтума элементтерге қандай минерал жатады?

B) күміс

Сфералық, өлшемі 2 мм дейін, концентрлік немесе қабықша құрылымды түзілімдер қалай аталады?

A) оолиттер

Сомтума элементтерi түрiнде кездесетiн минералдарды атаңыз?

D) алтын, күмiс, платина, мыс, күкiрт, алмас, графит

Сурьма минералын атаңыз?

E) антимонит

Серпентин мен тальк қандай таужыныстар бойынша дамиды?

A) перидотиттер

Сульфидтердiң тотығу процесi нәтижесiнде қандай реакцияда сульфат минералы пайда болады?

D) ZnS + 2O₂ ZnSO₄

Сульфидтерге қандай минерал жатады?

B) сфалерит

Саусты агрегаттар қандай заттардан пайда болады?

D) коллоид қосындыларынан

Сомтума элементтер түрiнде кездесетiн асыл металдарды атаңыз?

B) алтын, күмiс, платина

Сподумен, альбит (клевеландит), лепидолит, берилл, турмалин қандай таужыныстарына типоморфты болады?

C) пегматиттiк

Скарн минералдарының құрамына келесi химиялық элементтер кiредi:

C) Ca, Mg, Fe

Скарнның басты минералы?

A) анартас

Серпентин, оливин, шпинель, хромит қандай метасоматиттік таужынысты құрайды?

E) серпентинит

Сомтума элементтер класына қандай минерал жатады?

1. сфалерит

ТТТТТТ

Тең шарлар қандай сингонияларда тығыз қаланады?

E) кубтық, гексагондық

Төменгi категорияға қандай кристалдық қарапайым пішін жатады?

C) ромбылық пирамида

Төменгi екi минералдардың қайсысы полиморфты модификация болады?

A) кальцит, арагонит

Табиғатта заңды түрде бiрге жаратылған және кездесетiн тұрақты минерал топтарын қалай атайды?

B) парагенетикалық ассоциация

Төменгi температуралы гидротермалық сатысымен қандай минералдар парагенетикалық ассоциациялары байланысты?

A) антимонит, рельгар, аурипигмент

Типоморфизм деген –

C) минералдардың жаратылу жағадайын және мезгілін өзінде сақтау қасиеті

Төменгi қатарда химиялық байланыс түрлерiне кiрмейтiн өзгеше түрi –

A) полимерлiк

Таужыныстарындағы қуыстар керегелерiнде жабыса заңсыз өскен әдемi қырланған кристалдар тобы?

C) друзалар

Туынды кварциттер қандай минералдардан тұрады?

A) кварц, серицит, андалузит

Табиғи минералдардың құрамын, кристалдық құрылымын, пайда болу жолдарын және тәжірибелiк маңызын зерттейтiн ғылым саласы –

E) минералогия

Тотықтарға қандай минерал жатады?

A) куприт

Табиғи асыл тастар мен асыл металдардың құрамын, кристалдық құрылымын пайда болу жолдарын және тәжiрибелiк маңызын зерттейтiн ғылым саласы?

E) геммология

Тiзбек силикаттарға жататын минералдарды атаңыз?

D) гиперстен, энстатит, эгирин, диопсид, авгит

Төменгi минералдар қатарының қайсысы метаморфты процестерде пайда болады?

A) дистен, силлиманит, андалузит

ҰҰҰҰҰҰ

Ұқсас ақшыл минералдардың арасынан кальциттi қалай ажыратуға болады?

C) қаттылығынан, тұз қышқылының әсерінен еруінен

ФФФФФФ

Формуласы FeAsS – минералдың атын тап?