
Bitner_V_A_-_Kratky_kurs_shkolnoy_matematiki
.pdf
Краткий курс школьной математики |
71 |
|
|
p5
p 6
p 7
y = x −1 . При построении см. (4)-1.
1.Строим график функции y1 = x −1, x ≥ 0 .
2.Отобразим эту часть графика симметрично оси 0 y , получим искомый график.
y = |
|
2 |
+ 1 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
x − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
1. |
Вначале строим график функции y1 = |
2 |
|
+1 |
- см. (2) - p1 |
|||||||||
|
|
|||||||||||||
x − 3 |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.Часть графика, расположенную ниже оси 0x , отобразим симметрично оси 0x . Получим искомый график.
y = 2 x − 1 −1 . 2

72 |
В.А.Битнер |
|
|
p 8
p 9
1. Вначале строим график функции y = 2 x − |
1 |
−1 - см. (5) - |
|
||
2 |
|
p1.
2.Отобразим построенный график симметрично оси 0 y , получим искомый график.
y = x + 1 −1.
Воспользуемся определением модуля, получим:
x + 1 −1, e x + 1 ≥ 0 x, e x ≥ −1
y = −x −1 −1, e x +1 < 0 = − x − 2, e x < −1.
Строим график полученной функции.
y = x − 2 − x + 2 .
Вновь воспользуемся определением модуля, получим:

Краткий курс школьной математики |
|
|
73 |
|
|
||
− x + 2 + x + 2, e x < −2 |
4, e x < −2 |
||
|
|
|
|
y = − x + 2 − x − 2, e − 2 |
≤ x ≤ 2 |
= −2x, e − 2 |
≤ x ≤ 2 . |
|
|
|
|
x − 2 − x − 2, e x > 2 |
|
−4, e x > 2 |
Строим график полученной сложной функции.
Упражнения для самостоятельного решения
p 1 |
y = − |
6 |
|
|
|
−1 ; |
|
p 7 |
y = |
|
x |
+1 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
x + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
p 2 |
y = |
|
x + 3 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
p 8 |
|
|
|
x + 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
y = |
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
x − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
p 3 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
p 9 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
1 |
; |
|||||||||
y = |
|
|
x + 1 |
+ |
; |
|
y = |
|
|
x |
|
+ 1 |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
p 4 |
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
p 10 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
y = |
x −1 |
+ |
x +1 |
; |
|||||||||||||||||||||||||||
|
y = 2 |
x − |
|
|
|
+1 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
p 5 |
y = − ( x + 2)3 − 2 ; |
p 11 |
y = |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
−1 ; |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x − 2)2 |
|||||||||||||||||
p 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p 12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
y = |
|
x +1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y = |
|
|
|
−1 |
. |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x − 2)2 |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|

74 |
В.А.Битнер |
|
|
Тема XIII. Квадратный трехчлен. Выделе- ние полного квадрата. Квадрат- ные уравнения. Разложение квадратного трехчлена на ли- нейные множители.
(1)Квадратный трехчлен. Выделение полного квадрата.
o 1 Выражение вида ax2 + bx + c , где a, b, c R, a ≠ 0 , называется квадратным трехчленом.
Выделим из квадратного трехчлена в общем виде полный квадрат:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
b2 |
|
|
b2 |
|
|
|
|
|
|
c |
|
|
|||||||||||||||||
ax2 + bx + c = a x |
2 + |
|
|
|
|
x |
+ |
|
|
|
|
= a |
x2 |
+ 2 x |
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2a 4a2 |
|
4a2 |
|
|
|
|
|
a |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
b |
2 |
|
|
b2 − 4ac |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
2 |
|
|
|
b2 |
|
− 4ac |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
= a |
x + |
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= a x + |
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
2a |
|
|
|
|
4a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
4a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
p 1 |
Выделить |
полный |
|
квадрат |
|
|
|
из |
|
|
квадратного |
|
|
|
|
|
трехчлена |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
+ 3x + 1 = 2 |
2 |
+ |
3 |
x + |
1 |
|
|
|
= |
|
|
|
2 |
+ 2x |
3 |
+ |
|
9 |
− |
|
9 |
+ |
|
1 |
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 16 |
|
16 2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
= 2 |
x + |
|
|
|
− |
|
|
|
= 2 x |
+ |
|
|
|
|
|
− |
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
4 |
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
4 |
|
4 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
p 2 |
3x |
|
− 4x − 2 = |
3 |
x |
|
|
|
− |
|
|
x − |
|
|
|
|
= |
3 |
x |
− 2x |
|
|
|
+ |
|
|
− |
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
= |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 9 |
|
9 3 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 2 |
|
|
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
= 3 |
x − |
|
|
|
− |
|
|
|
= 3 |
x − |
|
|
|
|
|
− |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2)Квадратные уравнения. Формула корней квадратного уравнения.
o 2 |
Уравнение вида ax2 + bx + c = 0 |
(1) |
|
где a, b, c R, a ≠ 0 , называется квадратным. |
|
|
|
|

Краткий курс школьной математики |
75 |
|
|
r квадратное уравнение (1), разделим обе части уравнения на |
a ≠ 0 , |
получим: x2 + b x + c = 0 , и выделим в левой части уравнения полный
aa
|
|
|
|
b 2 |
|
b2 |
− 4ac |
|
|
b 2 |
b2 − 4ac |
|
||||||||
квадрат: |
x + |
|
|
|
− |
|
|
|
= 0 , далее имеем: |
x + |
|
= |
|
, |
||||||
|
|
|
2 |
|
|
2 |
||||||||||||||
|
|
|
|
2a |
|
|
4a |
|
|
2a |
4a |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
откуда x + |
b |
|
= ± |
|
|
b2 − 4ac |
, где b2 − 4ac ≥ 0 . |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
x = |
−b ± |
|
b2 − 4ac |
, где |
D = b2 − 4ac ≥ 0 - дискриминант (различитель - |
|||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лат.)
1.Итак, если D > 0 , то квадратное уравнение (1) имеет 2 действительных различных корня
|
x |
|
= |
−b ± D |
|
(2) |
|||
|
|
|
|
|
|||||
|
1,2 |
|
|
2a |
|
||||
|
|
|
|
|
|
||||
2. |
e D = 0 , то уравнение (1) имеет 2 действительных равных корня |
||||||||
|
x1 |
= x2 |
= − |
b |
. |
|
|||
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
2a |
|
||
3. |
e D < 0 , то уравнение (1) не имеет действительных корней. |
|
(3)Неполные квадратные уравнения
r квадратное уравнение ax2 + bx + c = 0 , где a, b, c R, a ≠ 0 .
1. |
e b = 0 , то имеем ax2 + c = 0 |
(3) |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 = − |
c |
и x = ± |
− |
c |
|
, где |
c |
|
≥ 0 ; |
|||
|
|
|
|
||||||||||
|
1,2 |
|
a |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
a |
|
|
a |
|
|
|
|||||
2. |
e c = 0 , то имеем ax2 + bx = 0 |
(4) |
|||||||||||
|
x (ax + b ) = 0 , откуда x = 0, x |
= − |
b |
; |
|||||||||
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
1 |
2 |
|
a |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
3. |
e b = c = 0 , то имеем ax2 |
= 0 |
|
(5) |
|||||||||
|
и x R . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Уравнения вида (3), (4) и (5) называются неполными квадратными уравнениями.

76 |
В.А.Битнер |
|
|
(4)Формулы четного коэффициента
e в уравнении (1) второй коэффициент b = 2k - четное число (k Z ) ,
то |
уравнение принимает |
|
вид |
ax2 + 2kx + c = 0 и |
D = 4k 2 − 4ac , где |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k = |
b |
|
, тогда |
|
D |
= k 2 − ac = |
b |
− ac и из формулы (2) при |
D |
> 0 имеем |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(−k ± |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
b |
± |
|
D |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
k 2 − ac |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
−2k ± |
2 |
− 4ac |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
x1,2 |
= |
|
|
4k |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 a |
|
|
a |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
− |
b |
± |
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Итак, x = |
2 |
|
|
|
4 |
, где |
D |
|
= |
b |
|
− ac |
|
|
|
|
|
(6) |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
1,2 |
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Формулы (6) называются формулами четного коэффициента.
(5)Особые случаи решения квадратных уравнений
t 1 |
|
e в квадратном уравнении ax2 + bx + c = 0 выполняется условие |
||||
|
|
a + b + c = 0 , то x1 = 1, x2 = |
c |
. |
||
|
|
|||||
|
|
|
|
|
a |
|
t 2 |
|
e для квадратного уравнения выполняется условие a − b + c = 0 , |
||||
|
||||||
|
|
то x1 = −1, x2 = − |
c |
. |
||
|
|
|
||||
|
|
|
a |
|||
|
|
|
|
|
|
|
Верны и обратные теоремы.
(6)Приведенные квадратные уравнения. Теорема Виета для приведенного квадратного уравнения и для квадратного уравнения в общем виде.
o 3 Квадратное уравнение вида x2 + px + q = 0 (7), где p, q R , называется приведенным квадратным уравнением (старший коэффициент равен 1).

Краткий курс школьной математики |
77 |
|
|
te x1 и x2 - корни приведенного квадратного уравнения
Виета |
(7), то выполняются соотношения: x1 |
+ x2 = − p . |
(прямая) |
||
|
x1 |
x2 = q |
te для некоторых постоянных p и q существуют числа
Виета |
(об- |
|
удовлетворяющих соотношениям x1 + x2 = − p , |
ратная) |
x и |
x , |
|
|
1 |
2 |
x1 x2 = q |
|
|
|
|
|
то |
x1 и |
x2 являются корнями приведенного квадратного |
|
уравнения x2 + px + q = 0 . |
Обобщенная теорема Виета.
e x и x - корни квадратного уравнения ax2 + bx + c = 0 , то выполняют- |
||||||
1 |
2 |
|
|
|
|
|
ся соотношения |
|
|
|
|||
x1 + x2 |
= − |
b |
, x1 x2 |
= |
c |
. Верна и обратная теорема. |
|
|
|||||
|
|
a |
|
a |
(7)Разложение квадратного трехчлена на линейные множите- ли.
o 4 |
Значение |
x = x называется |
корнем |
квадратного трехчлена |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
P ( x ) = ax2 + bx + c , если P ( x |
) = ax 2 |
+ bx + c = 0 . |
||
|
|
0 |
0 |
|
0 |
Как и квадратное уравнение, квадратный трехчлен может иметь 2 действительных различных или 2 действительных равных корня, или не иметь действительных корней.
te x1 и x2 - корни квадратного трехчлена, то ax2 + bx + c = a ( x − x1 ) ( x − x2 ) .
z |
e x = x , то ax2 |
+ bx + c = a ( x − x )2 . |
|
|
1 |
2 |
1 |
|
|
|
|

78 |
В.А.Битнер |
|
|
Решение уравнений.
Решить квадратные уравнения и сводящиеся к ним.
p 1
p 2
p3
p4
p5
2x2 + 5x −1 = 0 .
Решение:
D = 25 + 8 = 33, x = |
−5 − |
|
33 |
; x |
= |
−5 + |
|
33 |
. |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
4 |
2 |
4 |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
± 33 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Ответ: |
−5 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
x3 − 5x2 + 6x = 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
= 0 |
||
2 |
|
|
+ 6) = 0 |
|
|
x1 = 0 |
|
|
|
1 |
|
|
||||||
x (x |
− 5x |
|
|
2 |
− 5x + 6 |
|
|
x2 |
= 2 (по теореме Вие- |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
= 0 |
x |
= 3 |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
та).
Ответ: {0; 2; 3} .
3x2 − 2x −1 = 0 .
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Так как 3 − 2 −1 = 0 , то x |
= 1; x = − |
1 |
. |
|||||||
|
|
|||||||||
|
|
|
|
1 |
2 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ответ: − |
1 |
|
;1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 x2 + 4x − 3 = 0 . |
|
|
|
|
|
|
||||
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Так как 7 − 4 − 3 = 0 , то x |
= −1; x = |
3 |
. |
|||||||
|
||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
2 |
7 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ответ: −1; |
3 |
. |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
4x2 − 8x + 1 = 0 .
Решение:
По формуле четного коэффициента D = 16 − 4 = 12 , 4

Краткий курс школьной математики |
79 |
|
|
p6
p7
p 8
|
x = |
4 − 12 |
= |
4 − 2 3 |
|
= |
2 − 3 |
; x = |
2 + 3 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
1 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
2 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Ответ: |
2 |
|
; |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
x4 − 5x2 + 4 = 0 - биквадратное уравнение. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Решить данное уравнение как квадратное |
относительно |
x2 , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
тогда по t Виета (x |
2 ) |
|
= 1, (x2 ) |
= 4 и x |
= ±1, x |
|
= ±2 . |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
1,2 |
|
|
|
3,4 |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Ответ: {±1; ±2} . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
x3 − 27 |
= 27 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
x − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
( x − 3)(x2 + 3x + 9) |
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
+ |
3 |
x |
|
|
|
|
|
x |
2 |
+ 3 |
x |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 27 |
|
+ 9 = 27 |
|
|
−18 = 0 . |
||||||||||||||||||
|
|
|
x − 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x − 3 ≠ 0 |
|
|
|
|
x |
≠ 3 |
|
|
|
|||||||||||||
По t Виета из квадратного уравнения в системе x1 = −6, x2 |
= 3 , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
но x ≠ 3 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Ответ: {−6} . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
x2 + x − 5 |
+ |
|
|
|
3x |
= 4 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
x |
|
|
|
x2 |
+ x − 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Введем замену |
|
x2 + x − 5 |
= y , |
получаем |
y + |
3 |
= 4 , где y ≠ 0 . |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
y |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
y 2 − 4 y + 3 = 0 , по t Виета y |
= 3, y |
2 |
= 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a)x2 + x − 5 = 3 x2 + x − 5 = 3x, x ≠ 0
x
x2 − 2x − 5 = 0 по формуле четного коэффициента
x1,2 |
= 1 ± |
6 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
b) |
|
x2 + x − 5 |
= 1 x2 + x − 5 = x, x ≠ 0 |
|||||||
|
|
|
||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
= 5, x |
= ± 5 |
; |
|
|
||||||
|
3,4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: {1 ± |
|
± |
|
|
} . |
|||||
6; |
5 |

80 |
В.А.Битнер |
|
|
p 9
p 10
p 11
x ( x + 3) ( x + 2) ( x + 5) = 72 .
Решение:
Перегруппируем сомножители и преобразуем полученное уравнение: (( x + 3) ( x + 2))(( x + 5) x ) = 72 ,
(x2 + 5x + 6)( x2 + 5x ) = 72 , введем замену
x2 + 5x = y , получим уравнение ( y + 6) y = 72 ,
y2 + 6 y − 72 = 0 , по t Виета y1 = −12, y2 = 6 .
a)x2 + 5x = −12, x2 + 5x + 12 = 0, D = 25 − 48 < 0, ;
b)x2 + 5x = 6, x2 + 5x − 6 = 0 , так как 1 + 5 − 6 = 0 , то
x1 = 1, x2 = −6 .
Ответ: {−6;1} .
4x2 + 12x + 12 + 42 = 47 .
xx
Решение:
Перегруппируем слагаемые
дем замену x + 1 = y , тогда x
ние 4 ( y 2 − 2) +12 y − 47 = 0 .
4 x2
x2 +
+ |
1 |
|
+12 x + |
1 |
|
= 47 и вве- |
|
x2 |
|
||||||
|
|
|
|
x |
|
||
1 |
= y |
2 − 2 , |
получаем уравне- |
||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
x
4 y 2 +12 y − 55 = 0 , |
|
по |
|
формуле |
четного |
коэффициента |
|||||||||||||||||||||||||
|
D |
= 36 + 220 = 256, y = |
|
−6 −16 |
= − |
11 |
; y |
|
|
= |
−6 +16 |
|
= |
5 |
. |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
4 |
|
2 |
|
4 |
|
|
2 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
a) |
x + |
1 |
|
= − |
11 |
, 2x |
2 + 11x + 2 = 0 . x |
= |
|
−11 ± 105 |
; |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1,2 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
b) |
x + |
1 |
= |
5 |
, 2x2 − 5x + 2 = 0 x |
2 − 2 |
1 |
x + 1 = 0 , |
|
по t Виета |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
x = 2, x = |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
4 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
−11 ± |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
105 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Ответ: |
1 |
; 2; |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 + x + 3x − 5 = 0 .