Практикум_по_математическому_анализу
.pdf3) lim |
[f ( x ) ± g ( x )]= lim |
f ( x ) ± lim |
|
g ( x ) |
|||||
x → x 0 |
|
|
|
|
x → x 0 |
|
x → x 0 |
|
|
4) lim |
|
f ( x ) g ( x ) = |
lim |
|
f ( x ) lim |
g ( x ) |
|||
x → x 0 |
|
|
|
|
x → x 0 |
|
x → x 0 |
|
|
|
|
f ( x ) |
|
lim |
f ( x ) |
|
, если xlim→x |
q( x ) ≠ 0 |
|
5) lim |
|
= |
x → x 0 |
|
|
||||
|
g ( x ) |
lim |
g ( x ) |
|
|||||
x → x 0 |
|
|
0 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x → x 0
Нарушение ограничений, накладываемых на функции при вычислении их пределов, приводит к неопределенностям.
Элементарными приемами раскрытия неопределенностей явля- ются:
1)сокращение на множитель, создающий неопределенность;
2)деление числителя и знаменателя на старшую степень аргумента (для отношения многочленов при х→ ∞ );
3)применение эквивалентных бесконечно малых и бесконечно
больших;
4) применение первого |
замечательного предела lim |
sin x |
=1 и второго |
||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
x |
|||||
|
|
|
|
|
1 |
x |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
замечательного предела lim |
1 + |
= lim (1 + x ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
x |
= e |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x →∞ |
|
x |
x →∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Кроме того, при вычислении пределов полезно запомнить следующее: |
|||||||||||||||||||
lim |
f ( x ) |
=0, если |
lim f ( x ) = c , limϕ( x ) = ∞ , |
|
т.е. |
|
с |
=0 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
x→a ϕ( x ) |
x→a |
|
|
|
x→a |
|
∞ |
|
|
||||||||||
lim |
f ( x ) |
= ∞ , если |
lim f ( x ) = c ,limϕ( x ) = 0, |
|
т.е. |
с |
|
= ∞ |
|||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||
x→a ϕ( x ) |
x→a |
|
|
|
x→a |
|
0 |
|
|
||||||||||
lim |
f ( x ) |
=0, если |
lim f ( x ) = 0 , limϕ( x ) = с , |
т.е. |
0 |
=0 |
|||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||
x→a ϕ( x ) |
x→a |
|
|
|
x→a |
|
с |
|
|
||||||||||
lim |
f ( x ) |
= ∞, если |
lim f ( x ) = ∞ , limϕ( x ) = с , т.е. |
∞ |
|
= ∞ |
|||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||
x→a ϕ( x ) |
x→a |
|
|
|
x→a |
|
|
|
|
с |
|
|
Может также понадобится таблица бесконечно малых в окрестности х0 функций, эквивалентных данным.
• |
11 |
• |
|
tgmx |
~ |
mx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
sain |
mx |
~ |
|
mx |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
x |
+ 1 |
|
|
− 1 |
~ |
|
|
x |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg |
mx |
~ |
|
mx |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
x → 0 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
x |
+ 1 |
|
|
− 1 |
~ |
|
|
|
|
|
|
|
при |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
1 − |
|
|
|
2 x |
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
|
|
|||
cos |
|
|
~ |
|
|
|
|
sin |
x |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
arcsin |
|
|
mx |
~ |
|
|
mx |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
||
1 − |
cos |
|
|
x ~ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
Практическая часть:
1. Найти пределы функций:
1) lim |
2x 2 |
− 5x − 3 |
|
приx |
|
= 2; x0 |
= 3; x0 |
= ∞; |
||||||
|
|
− |
4x − 15 |
0 |
||||||||||
x → x 0 3x 2 |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
2) lim |
|
|
x − 1 |
|
− 7 − x |
; |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
x →4 |
|
|
x − 4 |
|
|
|
|
|
3)lim 1 − cos x ; x →0 3x sin x
x + 3 x − 2
4) lim .
x →∞ x − 1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение |
1а) |
lim |
|
2x 2 − 5x − 3 |
|
=(так как функция непрерывна при х=2)= |
||||||
|
|
||||||||||
|
|
x → 2 3x 2 − 4x − 15 |
|
|
|
||||||
8 − 10 − 3 |
= |
5 |
. |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|||||||
12 − 8 − 15 |
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
2x 2 − 5x − 3 |
|
0 |
|||
1б) |
lim |
|
|
|
|
.Разложим числитель и знаменатель на |
|||||
|
|
||||||||||
|
|
x →3 3x 2 − 4x − 15 |
|
0 |
множители.
• |
12 |
• |
|
|
|
|
|
2x 2 − 5x − 3 = 0; x |
|
|
|
|
= |
5 ± 25 + 24 |
= |
|
5 ± 7 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1,2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
|
|
|
= 3, x |
|
|
|
= − |
1 |
. 2x 2 − 5x − 3 = 2(x − 3)(x + |
1 |
) = (x − 3)(2x + 1). |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
3x 2 − 4x − 15 = 0; |
|
x |
|
|
|
|
|
|
= |
|
4 ± |
|
16 + 180 |
= |
4 ± 14 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1,2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
x |
|
|
= 3, x |
|
|
= − |
5 |
. 3x 2 |
|
|
− 4x − 15 = 3(x − 3)(x + |
5 |
) = (x − 3)(3x + 5). |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Получим lim |
2x 2 − 5x − 3 |
= lim |
|
(x − 3)(2x + 1) |
= |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x →3 3x2 − 4x − 15 |
|
|
|
|
x →3 (x − 3)(3x + 5) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 (2 − |
5 |
|
− |
3 |
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
1в) |
|
|
lim |
|
2x |
− 5x − 3 |
= lim |
x |
|
x |
2 |
|
|
= |
2 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x →∞ 3x |
2 − 4x − 15 x →∞ |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
4 15 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
(3 |
|
− |
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x − 1 − |
|
7 − x |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
2) |
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= (Домножим числитель и знаменатель на |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → 4 |
|
|
|
|
|
|
|
x − 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
сумму корней) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
( |
|
|
|
x − 1 − 7 − x )( |
x − 1 + |
|
|
|
|
7 − x ) |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
x → 4 |
|
|
|
|
|
|
|
(x − 4)( |
|
|
|
|
x − 1 + |
|
|
|
|
7 − x ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x − 1 − (7 − x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2(x − 4) |
|
|
|
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
x → 4 (x − 4)( |
|
x − 1 + |
|
|
|
|
|
7 − x ) |
|
|
x → 4 (x − 4)( |
|
x − 1 + |
|
|
7 − x ) |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
1 |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
x →4 |
|
|
|
|
x − 1 + 7 − x |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 + 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 − cos x |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2sin |
2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
x |
sin |
x |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3) x →0 3x sin x |
0 |
|
|
|
|
3 x →0 x sin x |
|
|
|
|
|
3 x →0 |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x |
|
=2 1 1 = 1 .
3 2 2 6
Применили следствия из первого замечательного предела.
|
|
|
|
|
x + 3 |
x − 2 |
|
∞ |
|
|||||
4) |
lim |
|
|
|
|
|
|
(1 ).Применим второй замечательный предел. |
||||||
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
x →∞ x − 1 |
|
|
|
|
|
|||||||
Сделаем замену |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
x + 3 |
= 1 + z; z = |
4 |
x → ∞, z → 0. |
|
|||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||
|
x − 1 |
|
|
|
|
|
x − 1 |
. Получим |
||||||
|
|
|
|
4 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x − 1 = |
. x = |
+ 1 |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
z |
|
z |
|
|
|
|
|
• |
13 |
• |
|
lim x + 3 x − 2
x →∞ x − 1
|
4 |
−1 |
|
|
|
4 . |
|
= lim (1 + z) z = e |
|||
z →0 |
|
Решите самостоятельно:
1. lim |
(x3 |
− 2x −1)(x + 1) |
. |
2. lim |
x3 |
− 3x − 2 |
. 3. lim |
(x 2 |
+ 3x + 2) |
2 |
. |
|
|
x 4 + 4x 2 − 5 |
|
x + x 2 |
|
|
|
|
|||||
x→−1 |
|
x→−1 |
x→−1 x3 + 2x 2 |
− x − 2 |
4. |
lim |
|
|
|
(2x 2 − x − 1)2 |
. 5. lim |
|
1 + 2x − 3 |
. 6. |
lim |
|
1 − x |
− |
3 |
. |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
x→1 x3 + 2x 2 − x − 2 |
|
|
x→4 |
|
x − 2 |
|
x→−8 |
|
2 + 3 x |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x −1 |
|
|
|
ln(1 + sin x) |
|
|
|
|
1 − cos10(x + π ) |
||||||||||||||||||||||
7. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
. 8. |
lim |
|
|
|
|
|
|
. |
|
9. lim |
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e x |
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
x→1 3 |
|
−1 |
x→0 sin 4(x − π ) |
|
x→0 |
|
|
− 1 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
10. |
lim |
3x 2 |
− 5x |
. 11. lim |
x 2 − 1 |
. 12. |
lim |
|
x 2 − x + 1 −1 |
. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x→0 |
|
|
sin 3x |
x→1 ln x |
|
|
|
|
x→1 |
|
ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
13. |
lim |
1 + cos 3x |
. |
14. |
|
lim |
1 − sin 2x |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
x→π |
|
sin 2 7x |
|
|
|
x→π / 4 (π − 4x)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задания для самосоятельного решения:
1. Найти пределы функций:
1) lim |
|
|
4 x 2 |
− 7 x − 2 |
|
|
|
1) lim |
|
2x2 + 5x − 3 |
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
2 x |
2 |
− x − 6 |
|
|
|
|
x |
2 |
+ 5x + 6 |
|
|
|
|
||||||||||||||
x → x 0 |
|
|
|
|
x → x |
0 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
x − 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
2 ) lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
2) lim |
|
|
x −1 − 9 − x |
|
; |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
+ 2 − 6 − x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
x → 2 |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
x − 5 |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x →5 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
arctg |
3 x |
|
|
|
|
|
|
cos x − cos3 x |
|
|
|
|||||||||||||||
3 ) lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
3)lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
5 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
x → 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x sin x |
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x →0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + |
3 |
2 x + 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
4 ) lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4) lim(2x − 3) x −2 . |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
x → ∞ x − |
2 |
|
|
|
|
|
|
x→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Вычислить:
sin 2x 1+ x 1). lim .
x→0 x
2 + x x
2). lim . x→0 3 − x
sin 4x 2 /( x+2)
3). lim . x→0 x
Непрерывность функции. Классификация точек разрыва
1.Классификация точек разрыва.
2.Исследование функции на непрерывность
Теоретическая часть Непрерывность функции. Точки разрыва,
классификация точек разрыва.
Рассмотрим вопрос о непрерывности функции, для этого проанализируем рисунки
• |
14 |
• |
|
1−4.
(а) |
|
(а) |
0 |
а |
0 |
|
Рис.1 |
а |
0 |
(x) |
|
|
|
0 |
Р |
Р |
На каждом рисунке изображен график некоторой функции у=f(х).
На рис.1 в точке а функция не является непрерывной, так как в этой точке не существует значения функции f(а).На рис.2 значение функции в
точке а |
существует, но lim f ( x ) не существует.Рис.3: в точке а значение |
|
x→а |
функции |
f(х) не существует и lim f ( x ) = ∞ . Рис.4: функция f(x) имеет в |
|
x→а |
точке а значение и конечный предел, причем lim f ( x ) = f(a) .
x→а
Функция f(х) называется непрерывной в точке, если она в этой точке определена и существует конечный предел, равный значению функции в этой точке.
Функция является непрерывной на некотором промежутке, если она непрерывна в каждой точке этого промежутка.
Если в некоторой точке нарушено хотя бы одно условие непрерывности, то данная точка называется точкой разрыва функции. Точки разрыва функции могут быть 1 или 2 рода. Перед классификацией точек разрыва введем понятие односторонних пределов функции:
lim f ( x ) =lim f ( x ) -предел функции в точке а слева;
x→a−0 |
x→a |
|
x<a |
lim f ( x ) =lim f ( x ) -предел функции в точке а справа.
x→a+0 |
x→a |
|
x>a |
• |
15 |
• |
|
|
|
|
Точки |
разрыва |
|
|
|
|
1рода |
|
|
2 рода |
|
|
Устранимый |
|
Неустранимый |
Хотя бы один |
||
|
разрыв |
разрыв (скачок): |
из |
|||
lim f ( x ) = lim f ( x ) ≠ f ( x0 ) |
lim f ( x )≠ lim f ( x ) о |
односторонних |
||||
x→a−0 |
x→a+0 |
x→a−0 |
x→a+0 |
|
пределов не |
|
|
|
|||||
оба односторонних |
|
|
||||
дносторонние |
существует или |
|||||
предела существуют, |
пределы конечны, |
равен∞ (рис3.) |
||||
конечны и равны |
но не равны между |
|||||
|
||||||
между собой, но не |
собой (рис.2) |
|
||||
равны значению |
|
|
|
|
||
функции в этой точке |
|
|
|
|
||
|
(рис.1) |
|
|
|
|
Практическая часть:
1. Найти точки разрыва функции, построить график этой функции:
|
1 − x |
при x ≤ 1 |
|
|
|
f (x) = |
(1 − x)2 |
при 1 < x ≤ 3. |
|
|
|
x при x > 3
Решение
Функция непрерывна в интервалах (-∞, 1), (1, 3), (3,+∞). Проверим функцию на непрерывность в точках х0=1 и 3. Воспользуемся определением непрерывности функции f(x) в точке х0
lim f (x) = |
lim f (x) = f (x |
0 ) . |
x → x 0 − 0 |
x → x 0 + 0 |
|
1) х0=1
lim |
f (x) = lim(1 − x) = 0; |
x →1−0 |
x →1 |
lim |
f (x) = lim(1 − x)2 = 0; |
x →1+ 0 |
x →1 |
f (1) = 1 − 1 = 0.
Следовательно функция непрерывна в точке х0=1. 2) х0=3.
• |
16 |
• |
|
lim |
f (x) = lim (1 − x)2 = 4; |
x →3− 0 |
x →3 |
lim |
f (x) = lim x = 3; |
x →3+ 0 |
x →3 |
f (3) = (1 − 3)2 = 4.
Следовательно функция разрывна в точке х0=3.
Сделаем чертеж
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2. Найти точки разрыва функции, построить график этой функции
cos x |
при x < 0 |
|
|
|
при 0 ≤ x < 3 . |
f (x) = x |
|
|
|
2 − 6x |
при x ≥ 3 |
x |
Решение
Функция непрерывна в интервалах (-∞, 0), (0, 3), (3,+∞). Проверим функцию на непрерывность в точках х0=0 и 3. Воспользуемся определением непрерывности функции f(x) в точке х0
lim f (x) = |
lim f (x) = f (x 0 ) . |
x → x 0 − 0 |
x → x 0 + 0 |
1) х0=0
lim |
f (x) = lim cos x = cos 0 = 1; |
x →0 − 0 |
x →0 |
lim |
f (x) = lim x = 0; |
x →0 + 0 |
x →0 |
f (0) = 0.
Следовательно функция разрывна в точке х0=0. 2) х0=3.
lim |
f (x) = lim x = 3; |
x →3−0 |
x →3 |
lim |
f (x) = lim (x 2 − 6x) = 9 − 18 = −9; |
x →3+ 0 |
x →3 |
f (3) = 32 − 6 3 = −9.
Следовательно функция разрывна в точке х0=3. Сделаем чертеж
• |
17 |
• |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10 |
|
|
|
|
|
|
|
3. Найти точки разрыва функции, Построить график этой функции
2 cos x |
при x ≤ 0 |
|
|
|
при 0 < x < 3 . |
f (x) = 2 |
− x |
|
|
2 − 6x + 10 |
при x ≥ 3 |
x |
Решение
Функция непрерывна в интервалах (-∞, 0), (0, 3), (3,+∞). Проверим функцию на непрерывность в точках х0=0 и 3. Воспользуемся определением непрерывности функции f(x) в точке х0
lim f (x) = |
lim f (x) = f (x 0 ) . |
x → x 0 − 0 |
x → x 0 + 0 |
1) х0=0
lim |
f (x) = lim 2 cos x = 2 cos 0 = 2; |
x → 0 − 0 |
x →0 |
lim |
f (x) = lim (2 − x) = 2; |
x → 0 + 0 |
x →0 |
f (0) = 2 cos 0 = 2.
Следовательно функция непрерывна в точке х0=0. 2) х0=0.
lim |
f (x) = lim (2 − x) = −1; |
x →3− 0 |
x →3 |
lim |
f (x) = lim (x 2 − 6x + 10) = 9 − 18 + 10 = 1; |
x →3+ 0 |
x →3 |
f (3) = 32 − 6 3 + 10 = 1.
Следовательно функция разрывна в точке х0=3. Сделаем чертеж
• |
18 |
• |
|
|
|
|
|
|
|
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
4. Найти точки разрыва функции, построить график этой функции
1 − 2x
f (x) = 2tgx + 1
x − 3 при
при x < 0
при 0 ≤ x < π . 4
x ≥ π
4
Решение
Функция непрерывна в интервалах (-∞, 0), (0, π/4), (π/4,+∞). Проверим функцию на непрерывность в точках х0=0 и π/4. Воспользуемся определением непрерывности функции f(x) в точке х0
lim f (x) = |
lim f (x) = f (x 0 ) . |
x → x 0 −0 |
x → x 0 + 0 |
1) х0=0
lim |
f (x) = lim (1 − 2x) = 1; |
x →0−0 |
x →0 |
lim |
f (x) = lim (2tgx + 1) = 1; |
x →0+ 0 |
x →0 |
f (x 0 ) = f (0) = 1.
Следовательно функция непрерывна в точке х0=0. 2) х0=π/4.
• |
19 |
• |
|
lim |
f (x) = lim (2tgx + 1) = 3; |
|||||||
x → |
π |
− 0 |
x → |
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
4 |
|
4 |
|
|
|
|||
lim |
f (x) = lim (x − 3) = |
π |
− 3; |
|||||
|
||||||||
x → |
π |
+ 0 |
x → |
π |
4 |
|
||
|
|
|
|
|
||||
4 |
|
4 |
|
|
|
f (x 0 ) = f ( π) == π − 3.
44
Следовательно функция разрывна в точке х0=3. Сделаем чертеж
7
6
5
4
32 1
3 |
|
2 |
1 |
0 |
1 |
2 |
|
3 |
4 |
|
|
1
2
3
4
Задания для самосоятельного решения:
1. Доказать, что функция f (x) непрерывна в точке x0 .
1.f (x) = 5x 2 − 1, x0 = 6.
2.f (x) = 4x 2 − 2, x0 = 5.
2. Найти точки разрыва функции, Построить график этой функции
|
|
|
|
|
|
|
1 − 2x |
при x < 0 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
при 0 ≤ x < |
|
|
f (x) = 2tgx |
+ 1 |
|
|
|
. |
|
|
4 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
при x ≥ |
π |
|
|
||
x − 3 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|||
|
|
|
4 |
|
|
|
3. Найти точки разрыва функции, построить график этой функции
|
1 − x |
при x ≤ 1 |
|
|
|
f (x) = |
(1 − x)2 |
при 1 < x ≤ 3. |
|
|
|
x при x > 3
• |
20 |
• |
|