18. Музейная аўдыторыя. Спосабы і метады вывучэння.

Гэта (найбольш агульны тэрмін) адрасат, на які накіравана дзейнасць. Выкарыстоўваюць і іншыя назвы: наведвальнік, гледачы. Юхневіч – Муз аўдыторыя – сукупнасць людзей, аб’яднаных цікаўнасцю да музея, якая выражаецца ў актыўнасці і матывацыі яго наведвання. Уся муз аўдыторыя падзяляецца на некалькі груп:

1. рэальная муз аўдыторыя – непасрэдна наведвальнікі музея.

2. патэнцыяльная муз аўдыторыя – тыя людзі, якія не наведваюць музей, але цікавяцца ім і трапляюць у сферу пазамуз асветніцкай дзейнасці.

3. нулевая аўд – людзі, якія не цікавяцца музеем і ніколі там не бываюць.

Музей цівавіць непасрэдна рэальная група. Асаблівасці муз аўд у залежнасці ад іншай аўд – у яе няма адзінства, яна складаецца з індывідуальных наведвальнікаў і арганізаваных груп, успрыняцце інфармацыі ідзе на розных ўзроўнях (вертыкальны і гарызантальны); успрыняцце муз інфармацыі носіць неадначасовы характар (можна наведваць муз некалькі разоў). Спосабы класіфікацыі муз аўдыторыі:

1. па сацыяльна-дэмаграфічнаму складу ўлічваецца пол наведвальніка, узрост, род заняткаў, месца жыхарства, узровень адукацыі (галоўны).

2. колькасць наведвання муз: а) наведвальнікі 1-го разу; б)наведвальнікі, рэгулярна наведваючыя муз (раз на год); в) актыўныя (больш 3 разоў на год); г) пастаянная аўдыторыя (навук-асветная работа і выставачная дзейнасць)

3. абставіны наведвання музея: выпадкова, самастойна, у складзе арганізаванай экскурсійнай групы; наведвальнікі культурна-асветніцкіх мерапрыемстваў музея (святы, лекцыі); сямейныя наведвальнікі.

4. узровень падрыхтаванасці наведвальніка да ўспрыняцця муз інфармацыі: “муз культура” наведвальніка – наколькі чалавек падрыхтаваны ўспрымаць інфармацыю з дапамогай МП, як ен арыентуецца ў муз экспазіцыі…вылучаюць 3 ўзроўні: 1) наведвальнікі з высокім ўзроўнем падрыхтоўкі,2) з сярэднім ўзроўнем; 3) выпадковыя (не падрыхтаваныя).

Каб пашырыць рэальную аўд, трэба вывучаць муз аўд. Таму існуюць метады работы з рознай аўдыторыяй. Спосабы і метады вывучэння музейнай аўдыторыі. 1. Мэтанакіраванае фарміраванне муз аўдыторыі. Галоўнае не проста павялічыць колькасныя паказчыкі, але і якасныя (муз аўдыторыя лепшага ўзроўню). У муз аўдыторыі павінны прысутнічаць усе групы насельніцтва. Галоўная ўвага надаецца фарміраванню муз культуры наведвальніка. “Муз культура” можа характарызавацца рознымі прыкметамі: колькасць наведвання, мэтанакіраваны агляд экспазіцыі, наяўнасць папярэжняй інфармацыі аб муз наведвальніке, уменне арыентавацца ў муз асяродзі. Муз культура уваходзіць ў склад агульначалавечай культуры асобы.

2. стварэнне сістэмы работы з аўдыторыяй. Усе мерапрыемствы, праводзімыя муз павінны быць узаемазвязаны, работа пастаянна рухацца ад аленькай да вялікай. Дзеля гэтага выкарыстоўваюць некалькі падыходаў:

* прынцып дыферынцыраванага падыхода да муз аўдыторыі: у сферы дзейнасці муз павінны быць уключаны усе катэгорыі наведвальнікаў:

-усе зроставыя катэгорыі. Актуальна работа з дзіцячай аўдыторыяй, у гэтым узросце фарміруецца агульная культура асобы. Асаблівая увага павінна звяртацца на сямейных наведвальнікаў.

- колькасць наведванняў муз. Муз арыентуееца на пастаянных наведвальнікаў, тут карыстны пазамуз формы работы.

- абставіны наведвання муз. Тычацца арганізаваных груп. Дзеля гэтага павінны быць распрацаваны розныя тыпы экспазіцыі, разлічаныя нар озную аўдыторыю. Трэба не забываць аб індывідуальных наведвальніках, ствараць добрую сістэму арыентацыі.

* прынцып пераемнасці навукова-асветніцкай работы. Уся работа з аўдыторыяй павінна быць узаемазвязанай і сістэматычнай. Тут могуць выкарыстоўвацца розныя формы і метады. Такім чынам, муз павінен планамерна вывучаць свваю аўдыторыю.

3. Сацыялагічныя метады вывучэння аўдыторыі. Муз сацыялогія. Любое сацыялагічнае даследванне складаецца з 3 паслядоўных этапаў:

1) складанне праграмы даследвання:мэты, задачы, прадмет і аб’ект даследвання.

2)непасрэднае правядзенне сацыялагічнага даследвання. Метады:

-анкетаванне наведвальніка. Можна вызначыць сацыяльна-дэмаграфічны сплаў культуры, колькасць наведванняў муз, меркаванні наведвальнікаў аб экскурсіі, музеі. Можа праводзіцца сярод усіх наведвальнікаў муз, так і сярод вызначаных груп (моладзі), па ўсяму муз і па яго частках. Абавязковая умова- анкета павінна запаўняцца ў прысутнасці супрацоўніка муз.

- інтэрв’ю – лепш, калі апытанне вядуць 2 чалавекі (1 пытае, 2 запісвае)

- візуальнае назіранне за аглядам экспазіцыі: раздзелу і усей экспазіцыі.

- анкетаванне мясцовых жыхароў: як адносяцца да муз і яго дзейнасці.

- інтэрвьюіраванне экспкрта: у якасці эксперта – асобы, якія па роду сваіх заняткаў звязаны з дзейнасцю муз.(МінК).

3) вывучэнне матэрыялаў даследвання. Аналіз, абагульненні, высновы. Усе абмяркоўваецца ўсім калектывам муз, гэта ўплывае на навукова-даследчую, выставачную дзейнасць. Пажадана вынікі апублікаваць.

У вядучых муз уведзена штатская пасада сацыёлага-псіхолага. Галоўнае – правільны аналіз муз аўдыторыі і сувязь з існуючай у грамадстве сац-эканам сітуацыяй.