17. Навукова-асветніцкая дзейнасць музея.

Пранізвае ўсе сферы музея. Праз яе ажыццяўляецца адукацыйна-выхаваўчая дзейнасць музея. Сам тэрмін пачаў выкарыстоўвацца ў сярэдзіне XIX ст. адукацыйна-выхаваўчая функцыя муз павінна ажыццяўляцца на аснове навуковых даследванняў. Характар навук-даследчай працы, яе ўзровень вызначаюцца запатрабаваннямі грамадства да музея ва ўсіх сферах, асабліва ў гуманітарнай. Калі раней уся асветніцкая работа праводзілася на аснове ленінскага прынцыпа прапаганды, то зараз павінны ўлічвацца зыходзячыя прынцыпы ідэалогіі беларускай дзяржаўнасці і ўсе гэта актыўна выкарыстоўваецца, каб даносіць да наведвальнікаў музея. Навукова-асветніцкая дзейнасць актыўна выкарыстоўваецца ў экспазіцыйнай і навукова-даследчай рабоце. Галоўныя яе накірункі: распаўсюджанне ідэалогіі бел дзяржаўнасці; выхаванне добрых адносін да працы; прапаганда ідэй інтэрнацыяналізма і патрыятызма; фарміраванне станоўчых якасцей асобы; эстэтычная прапаганда; барацьба супраць дэструктыўнай ідэалогіі. Тэматыка навук-асаветніцкай работы залежыць ад профілю муз; ад характару экспазіцыі і фондаў; узроўню навуковых супрацоўнікаў; запатрабаванняў муз аўдыторыі. Правядзенне навукова-асветніцкай работы. Галоўнае знайсці той спосаб, які дапаможа данесці ўсе наведвальніку, трэба ўлічыць усю аўдыторыю. Дзеля праводзяць планаванне навукова-асветніцкай работы. Звычайна робіцца перспектыўнае і бягучае планаванне. Абавязкова ўлічваецца стварэнне выстаў, новыя паступленні. + формы правядзення навукова-асветніцкай работы. Формы навукова-асветніцкай дзейнасці музея. Існуе больш за 100 форм. Згодна класіфікацыі ўсе яны падзяляюцца на 2 вялікія групы: 1. традыцыйныя (экскурсіі, лекцыі…) 2. массавыя (мерапрыемствы, разлічаныя на вялікую аўдыторыю: святы, вечарыны, сустрэчы…) + вылучаюць у асобныя накірункі вывучэнне муз аўдыторыі і музейную педагогіку.

Традыцыйныя формы. 1 муз экскурсія. Існуюць розныя вызначэнні. Муз экскурсія (ад лац. – паездка) – калектыўны мэтанакіраваны агляд музею па вызначанаму маршруту пад кіраўніцтвам экскурсавода. Галоўнае раскрыць змест муз экспазіцыі. Прыкметы экскурсіі: прыярытэт зрокавага ўспрыняцця, перамяшчэнне, калектыўнасць. Класіфікацыя. 2. муз лекцыя – распаўсюджаны тып правядзення навукова-асветніцкай работы. Яна адрозніваецца ад звычайнай, бо аснова – МП, подлінікі. Асноўная мэта – данесці тэарытычны матэрыял у навукова-папулярнай форме і праілюстраваць яго з дапамогай муз экспанатаў. Галоўнае – падабраць матэрыялы і час (каб не была зацягнута). Блізкія па тэматыцы лекцыі аб’ядноўваюць у цыкл лекцый ці праводзяць лекторый. Звычайна яны разлічаны на пэўную катэгорыю насельніцтва (моладзь…).3. кансультацыя – па экспазіцыі ці ў фондах па больш канкрэтнаму пытанню. Гэтая практыка не характэрна для нашых муз.

4. клубныя формы работы з наведвальнікамі – стварэнне кружкоў, клубаў, студый. Сярод массавых форм – конкурсы, алімпіяды, віктарыны, сустрэчы, канцэрты, літаратурныя вечарыны, тэатралізаваныя прадстаўленні, муз святы (аб’ядноўваюцца лекцыі, экскурсіі і тэатралізацыя). Часцей за ўсе праводзяць літаратурныя і этнаграфічныя святы). Музейныя экскурсіі і іх пазнаваўчае значэнне. Экскурсиии присуща коллективность осмотра. Экскурсия объединяет “группу ищущих знаний». Признак муз экскурсии – руководство экскурсовода, который призван помочь в обретении желаемых знаний и впечатлений, и экскурсия приобретает организованный характер. Признаки музейной экскурсии: тематичность (экскурсия имеет тему, в рамках которой осуществляется творчество экскурсовода); наличие маршрута (ему следует экскурсовод, раскрывая ту или иную тему); приоритет зрительных впечатлений, живое созерцание, наблюдение (поэтому экскурсовод уделяет внимание показу, который сопровождается словесными пояснениями: рассказом); моторность (экскурсия обязательно предполагает перемещение и созерцание объектов в различных ракурсах). Проводится в пространстве музея (по территории, экспозиции или фондохранилищу), специфика определяется характером музейной среды и экспонатов. Качество экскурсии зависит от владения экскурсоводом экскурсионным методом + запросы аудитории. Экскурсия – тип ролевого общения, т.к. каждый участник диалога действует в пределах регламента. Но одновременно она – тип прямого общения. Экскурсовод общается со своей аудиторией непосредственно и имеет возможность корректировать свои действия, учитывая реакцию аудитории. Экскурсии делятся: - по профилю: на исторические, литературные, искусствоведческие, естественнонаучные и пр. - по месту проведения: по экспозиции, фондохранилищу, по территории (встречаются комплексные). - по широте охвата: обзорная экскурсия (по всему музею) и тематическая (посвященная конкретной проблеме). - по целевой направленности: культурно-образовательные (общеобразовательные) экскурсии и учебные, непосредственно связанные с программами различных учебных заведений. - по составу экскурсантов: экскурсии для детской или взрослой аудитории, для местных жителей или туристов, для групп однородных по составу или разнородных. Этапы подготовки экскурсии. 1. формулирование названия, определение цели, изучение источников и литературы, библиография и картотека. 2. изучение экспозиции, отбор объектов показа маршрут, переходы от одного объекта к другому, текст, план экскурсии, методическая разработка экскурсии. В роли экскурсовода – сотрудники и методисты.