 
        
        Ряды / Ryady_4
.pdf| 
 | Лекция № 4 | 
 | 
| Разложение функций в степенные ряды | 
 | |
| Как было показано ранее, | сумма степенного ряда является непрерывной | и | 
| дифференцируемой функцией | в интервале сходимости. Допустим, что функция | |
f (x) , которую будем представлять как сумму степенного ряда, удовлетворяет этим условиям в окрестности некоторой точки x0 . Тогда её в окрестности этой точки можно представить в виде ряда
| 
 | 
 | f (x) =a0 +a1(x−x0)+a2(x−x0)2 +...+an(x−x0)n +.... | 
 | 
 | 
 | (1) | ||||||||||||||||||||
| Требуется найти коэффициенты an (n = 0, 1, 2,K) . | Положим в формуле (1) | |||||||||||||||||||||||||
| x = x0 , получим a = f (x0 ). Продифференцируем выражение (1) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| 
 | 
 | ′ | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n−1 | +.... | 
 | 
 | (2) | ||||
| 
 | 
 | f (x) =a1 +2a2(x−x0)+3a3(x−x0) | +...+nan(x−x0) | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||
| Подставим в выражение (2) | x = x0 , получим | a1 | = f ′( x0 ) . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
| Аналогично, дифференцируя п раз: | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||
| 
 | 
 | f (n) (x) = n(n -1)(n -2)...2×1×a +(n +1)n...2×1×a | 
 | (x - x ) +..... | (3) | |||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n+1 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | an = | f (n) (x ) | 
 | 
 | 
 | ||||||
| Подставив значение x = x0 в выражение (3), | получим | 
 | 
 | 
 | 0 | . | 
 | 
 | ||||||||||||||||||
| 
 | n! | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| Тогда, окончательно | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | 
 | 
 | ′ | 
 | 
 | 
 | ′′ | 
 | 
 | 
 | f | (n) | (x0) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | f (x) = f (x0)+ | f (x0) | (x | −x0)+ | f (x0) | (x−x0)2 +...+ | 
 | (x−x0)n +... | . | (4) | ||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| 
 | 1! | 
 | 2! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| Степенной ряд (4) называется рядом Тейлора функции | f (x) | в окрестности | ||||||||||||||||||||||||
| точки x0 . Если положить x0 =0, | то получим ряд Маклорена | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | f (x) = f (0) + | f ′(0) | x + | f ′′(0) | x2 +... + | f (n ) (0) | xn +... | . | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||
| 
 | 1! | 2! | 
 | 
 | 
 | 
 | n! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
Каким условиям должна удовлетворять функция, чтобы её можно было разложить в ряд Тейлора? Воспользуемся формулой Тейлора
| 
 | ′ | 
 | 
 | ′′ | 
 | f | (n) | (x0) | 
 | 
 | f | (n+1) | 
 | n+1 | ||
| f (x) = f (x )+ | f (x0) | 
 | (x−x )+ | f (x0) | 
 | (x−x )2 +...+ | 
 | 
 | (x−x )n +...+ | 
 | (ξ)(x−x0) | |||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 0 | 1! | 
 | 
 | 0 | 2! | 
 | 0 | 
 | n! | 0 | 
 | 
 | 
 | (n+1)! | ||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| где x0 <ξ < x . Из этой | формулы | следует: если все производные | функции | |||||||||||||
| ограничены в окрестности точки x0 , т.е. | f (n) (ξ)|≤M, | n =0, 1, 2,..., | то | 
 | |||||||||||||
| 
 | 
 | (x) |≤ lim | M | x − x | n+1 | = 0 | |
| lim | Rn | 0 | ||||
| (n +1)! | |||||
| n→∞ | 
 | n→∞ | 
 | ||
| и тогда limSn (x) = f (x) , т.е. | ряд (4) сходится. | 
 | |||
| n→∞ | 
 | 
 | 
 | 
 | |
,
f (x)
Рассмотрим некоторые примеры разложений элементарных функций в ряд Тейлора при x0 = 0 (ряд Маклорена).
| x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ′ | ′′ | 
 | 
 | (n) | (x) = ... = e | x | . | ||
| 1. f (x) = e . Вычислим производные | f (x) = f (x) = ... = f | 
 | 
 | ||||||||||||
| Следовательно, получим ряд | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ∞ | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| 
 | x | 
 | x | 2 | 
 | x | n | n | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||
| e x = 1 + | + | 
 | + ... + | 
 | + ... = ∑ | x | 
 | . | 
 | 
 | (5) | ||||
| 
 | 
 | 
 | n ! | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 1! | 2! | 
 | n = 0 n ! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
Область сходимости такого ряда была определена на предыдущей лекции
(прим. 3): (−∞;∞) .
Аналогично получим
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 5 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2n−1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ∞ | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2n−1 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||
| 2. | sin x = x − | x | 
 | + | x | −...(−1)n+1 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | +... = ∑(−1)n+1 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | , x (−∞; ∞). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | (2n −1)! | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3! | 5! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | (2n −1)! | 
 | 
 | n=1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 2n | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ∞ | 
 | 
 | 
 | x | 2n | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 3. | cos x =1− | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | 
 | −... + (−1)n | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | +... = ∑(−1)n | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | , x (−∞; ∞). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | (2n)! | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 4! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | (2n)! | 
 | 
 | n=0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||
| 4. | (1+ x)m =1+ mx + | 
 | m(m −1) | 
 | x2 +... + | m(m −1)...(m − n +1) | xn +... = | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ∞ | m(m −1)...(m − n + 1) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = ∑ | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | xn , x | (−1; 1). | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n=0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| В разложениях 2−3 наглядно проявляются четность и нечетность функций | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| sin x и | cos x | соответственно, | 
 | 
 | 
 | а | также | знакомые | формулы | дифференцирования | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ′ | = cos x | 
 | и | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ′ | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| (sin x) | 
 | 
 | 
 | (cos x) = −sin x . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Применяя свойства степенных рядов к последнему ряду 4 можно получить | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| еще несколько полезных для практики рядов. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Для т = −1 ряд 4 примет вид | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ∞ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = (1+ x)−1 | = 1− x + x2− x3+ x4− ... + (−1)n xn + ... = ∑(−1)n xn . | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 1+ x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n=0 | |||||||||
| Проинтегрировав почленно этот ряд, получим | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | n | 
 | 
 | ∞ | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | n | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||
| 5. | ln(1+ x) = x − | 
 | 
 | + | 
 | 
 | −... + (−1)n+1 | 
 | + ... = ∑(−1)n+1 | 
 | , x (−1; 1]. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n | 
 | 
 | n=1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||
| Если вместо переменной х взять | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x2 , | то ряд 4 будет иметь вид | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ∞ | |||
| 
 | 
 | 
 | = (1+ x2 )−1 | = 1− x2+ x4− x6 + x8− ... + (−1)n x2n + ... = ∑(−1)n x2n . | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 1+ x | 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n=0 | |||||
| Проинтегрировав почленно этот ряд, получим | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 5 | 
 | 
 | 
 | x | 7 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ∞ | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 2n−1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| 6. | arctg x = x − | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | − | 
 | 
 | 
 | + ... = | ∑(−1)n+1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | , x (−1; 1]. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 
 | 5 | 
 | 
 | 7 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n=1 | 
 | 
 | 2n −1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | Применение рядов Тейлора | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Приближенное вычисление значений функции. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Пример. Найти с точностью до 0,01 значение ln1,5 . Воспользуемся | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| разложением функции ln(1 + x) , | полагая x = 0,5 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | ln 1, 5 = | 1 | − | 1 | + | 
 | 1 | 
 | 
 | − | 1 | + | 
 | 1 | 
 | − ... ≈ | 1 | − | 1 | + | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | − | 1 | ≈ 0, 40 , | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 24 | 
 | 
 | 
 | 160 | 
 | 
 | 24 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 8 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 64 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 8 | 
 | 
 | 
 | 
 | 64 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
так как полученный числовой ряд является знакочередующимся.
Интегрирование с помощью степенных рядов.
Если интегралы не выражаются через элементарные функции, то разлагая подынтегральную функцию в ряд Тейлора и почленно интегрируя, можно получить выражение этого интеграла в виде степенного ряда.
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | z2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | F (x) = ∫e− | 
 | 
 | 
 | dz и представим | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||
| Пример. | Рассмотрим | функцию | 2 | её в | виде | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x ® - | z2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| степенного ряда, | заменив в ряде (5) | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 , т.е. | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | − z 2 | 
 | 
 | z | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | z | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | z | 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = 1 - | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | 
 | - | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | + ... . | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | e 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
| Тогда | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 2 ! | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3! | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | z 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | z | 4 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | z 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | F ( x ) = | 
 | 1 | - | 
 | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | - | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | + ... d z = | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 | 
 | 
 | 2 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 3! | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ∫0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 2 ! 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| 
 | z3 | 
 | 
 | z5 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | z2n−1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | ∞ | x2n−1 | 
 | ||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||
| = z - | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | -...+(-1)n+1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ... | 
 | 
 | 
 | = ∑(-1)n+1 | 
 | 
 | . | |||||||||||||||
| 3×2 | 
 | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n 1 | |||||||||||||||||||||||||
| 
 | 5×2 2! | 
 | 
 | 
 | (2n -1)2 | − | (n -1)! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n 1 | (2n -1) 2 | − (n -1)! | 
 | ||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | = | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
Таким же методом можно вычислять и определённые интегралы.
1
Пример. Вычислим интеграл Френеля ∫sin x2 dx с точностью до 0,001.
0
| Воспользуемся | 
 | 
 | разложением функции | sin x | в | ряд | 
 | Тейлора, | заменив в нём | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| x ® x2 и проинтегрировав, | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
| 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | x6 | x10 | -... + (-1)n+1 | 
 | x4n−2 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||
| 
 | ∫sin x2dx = ∫ x2 | - | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | +... dx = | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 3! | 5! | (2n -1)! | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 7 | 
 | 
 | 11 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| 
 | = | 
 | 
 | 
 | - | 
 | 
 | 
 | 
 | + | 
 | 
 | x | 
 | 
 | -... | 
 | 
 | 
 | = | - | 
 | + | 
 | 
 | -... . | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 7 ×3! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1320 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | 11×5! | 
 | 
 | 
 | 0 | 3 | 
 | 
 | 42 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||
| Так как | 
 | < | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | , | то | ∫sin x2 dx » | - | 
 | 
 | » 0, 309 . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 1000 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 1320 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 0 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3 | 
 | 42 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| Интегрирование дифференциальных уравнений. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Рассмотрим этот метод на примере. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||
| Пример. Найти четыре первых отличных от нуля членов разложения в | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| степенной | ряд | решения | 
 | 
 | дифференциального | уравнения | y¢ = xy + e y −1 | , | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| удовлетворяющего начальному условию y(0) =1. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Решение ищем в виде ряда Маклорена | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | y(x) = y(0) + | y′(0) | x + | y′′(0) | x2 + | y′′′(0) | x3 +... . | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | y¢(0) = | 1! | 
 | 
 | 
 | 2! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 3! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||
| Тогда y(0) = 1 | 
 | 
 | 
 | 0 ×1+ e1−1 = 1. | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Вычислим производные: | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
| y¢¢ = y + xy¢ + y¢ey−1 | y¢¢(0) =1+ 0 +1×e0 = 2; | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
 
| ′′′ | ′ | ′ | 
 | ′′ | ′′ | y−1 | 
 | 
 | ′ 2 | e | y−1 | y | ′′′ | 
 | 
 | =1+1+ 2 +1 = 5. | 
 | 
 | ||||||||||
| y | = y | + y | + xy + y e | 
 | + ( y ) | 
 | 
 | 
 | (0) | 
 | 
 | |||||||||||||||||
| Подставив в ряд для y(x) полученные значения функции и её производных, | ||||||||||||||||||||||||||||
| находим искомый ряд | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | y( x) = 1 + x + x 2 | + | 5 | x3 + ... . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 6 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | = cos x + i sin x | 
 | 
 | ||||
| Докажем известную формулу Эйлера | eix | , где | введено | |||||||||||||||||||||||||
| обозначение i = | 
 | 
 | (мнимая единица). | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | −1 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||
| Воспользуемся разложением в ряд Тейлора функции | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||||||||||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | 
 | x | 2 | 
 | 
 | 
 | 
 | x | n | ∞ | x | n | 
 | 
 | 
 | ||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | e x | = 1 + | + | 
 | 
 | 
 | + ... + | 
 | 
 | 
 | + ... = ∑ | 
 | . | 
 | 
 | ||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n! | n! | 
 | 
 | ||||||||||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 1! | 2! | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | n = 0 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||
| В этом ряде заменим x → ix . | Тогда получим | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||||||||||||
| 
 | x | 
 | 
 | x | 2 | 
 | x | 3 | 
 | x | 4 | 
 | x | 2 | 
 | x | 4 | 
 | 
| eix = 1+ | i − | 
 | − | 
 | i + | 
 | + ... = 1− | 
 | + | 
 | − ... + x − | |||||||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||
| 1! | 2! | 3! | 4! | 2! | 4! | 
 | ||||||||||||
| С учетом | разложений в | ряд функций sin x и cos | ||||||||||||||||
| формулу Эйлера | eix = cos x + i sin x . | 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||||||||||
| 
 | x | 3 | 
 | x | 5 | 
 | 
 | 
| 
 | 
 | + | 
 | − ... i . | |||
| 
 | 
 | 
 | 
 | 
 | |||
| 3! | 5! | 
 | 
 | ||||
| x получим | искомую | ||||||
