
альтернативный учебник по польскому
.pdfвенных, именах родства, а также в названиях должности, звания, национальности:
Moniuszko - Moniuszkowie, Fin - Finowie, starosta - starostowie, pan - panowie, ojеiec - ojcowie, wuj - wujowie, uczeń - uczniowie.
Существительные на - anin имеют в ед.ч. суффикс - anin, а во мн.ч сокращенную основу на - an. Окончания их не отличаются от твердой разновидности, за исключением двух форм:
Им. п. мн.ч. — Rosjanie Род.п. мн.ч. — Rosjan□
Склонение имён прилагательных, местоименных прилагатетельных и порядковых числительных.
Odmiana przуmiotników, ziamków przymiotnych oraz liczebników porządkowych.
В польском языке, как и в русском, части речи, отвечающие на вопросы “какой?”, “который?”, “чей?” имеют одинаковые падежные оконча-
ния. В единственном |
числе формы женского рода противопоставлены |
||||
формам мужского и среднего рода. |
|
|
|
||
|
Образец склонения единственного числа. |
|
|||
M = W |
łatwy |
Мужской род |
|
|
|
wysoki |
mój |
nasz |
piąty |
||
D |
łatwego |
wysokiego mojego naszego |
piątego |
||
C |
łatwemu |
wysokiemu mojemu naszemu |
piątemu |
||
B |
Как D. или M.(в зависимости от одушевленности) |
||||
N |
łatwym |
wysokim |
moim |
naszym |
pątym |
Msc (o) |
łatwym |
wysokim |
moim |
naszym |
pątym |
M = W |
łatwa |
Женский род |
|
|
|
wysoka |
moja |
jaka |
piąta |
||
D |
łatwej |
wysokiej |
mojej |
jakiej |
piątej |
C |
łatwej |
wysokiej |
mojej |
jakiej |
piątej |
B |
łatwą |
wysoką |
moją |
jaką |
piątą |
N |
łatwą |
wysoką |
moją |
jaką |
piątą |
Msc (o) |
łatwej |
wysokiej |
mojej |
jakiej |
piątej |
M = W |
łatwe |
Средний род |
|
|
|
wysokie |
moje |
jakie |
piąte |
||
D |
łatwego |
wysokiego mojego jakiego |
piątego |
||
C |
łatwemu |
wysokiemu mojemu jakiemu |
piątemu |
||
B |
łatwe |
wysokie |
moje |
jakie |
piąte |
N |
łatwym |
wysokim |
moim |
jakim |
pątym |
Msc (o) |
łatwym |
wysokim |
moim |
jakim |
pątym |
Прилагательные (и т.п.) с основами на мягкий и на твердый согласный имеют одинаковые окончания. Окончания мужского и среднего родов различаются между собой только в формах им.п. и вин.п.
21
Слова женского рода в косвенных падежах имеют всего 2 окончания:
-ej в род. дат.и пр. падежах и -ą в вин. и тв. падежах. |
|
|
||||
|
Образец склонения множественного числа. |
|
||||
|
Forma męskoosobowa |
|
Forma niemęskoosobowa |
|||
M = W |
wysocy |
moi |
jacy |
wysokie |
moje |
jakie |
D |
wysokich |
moich |
jakich |
wysokich |
moich |
jakich |
C |
wysokim |
moim |
jakim |
wysokim |
moim |
jakim |
B |
wysokich |
moich |
jakich |
wysokie |
moje |
jakie |
N |
wysokimi |
moimi |
jakimi |
wysokimi |
moimi |
jakimi |
Msc (o) |
wysokich |
moich |
jakich |
wysokich |
moich |
jakich |
Во мн.ч., в отличие от русского языка, прилагательные, местоименные прилагательные и порядковые числительные имеют две формы: личномужскую, если прилагательное (и т.п.) согласуется с существительным (местоимением), обозначающим мужчину, и неличномужскую — во всех остальных случаях. Эти формы различаются между собой только в им.п. и вин.п. мн.ч. В им.п. прилагательные (и т.п.) имеют в личномужской форме окончание -i (-y после отвердевших) с предшествующим чередованием согласных: g/dz, k/c, r/rz, d/dź, ch/ś, sz/ś, s/ś, ż/ź, ł/l, t/ć, st/ść, sł/śl, zł/źl. При-
лагательные в неличномужской форме имеют окончание -е в им.п. мн.ч. В вин.п. мн.ч. личномужская форма совпадает с род.п., а неличномужская — с им.п.
Им.п. ед.ч. — młody żołnierz, młoda kobieta, młode drzewo; wysoki pan, wysoki gmach; jaki student, jaki pies; nasz kolega, nasz dom.
Им.п. мн.ч. — młodzi żołnierze, młode kobiety, młode drzewa; wysocy panowie, wysokie gmachy; jacy studenci, jakie psy; nasi koledzy, nasze domy.
Вин.п. мн.ч. — młodych żołnierzy, młode kobiety, młode drzewa; wysokich panów, wysokie gmachy; jakich studentów, jakie psy; naszych kolegów, nasze domy.
Упражнения
1) Ответьте на вопросы:
1. Czy wyjeżdżasz dziś? 2. Czy Anna i Zofia słuchają lektora? 3. Kto im pomaga? 4. Czy pomagacie kolegom? 5. Kto czyta tekst pierwszy? 6. Czy zawsze czytasz tak długo? 7. Czy odpowiadasz na pytanie po polsku? 8. Kto pyta o nowy wyraz? 9. Czy studentki odpowiadają dobrze po rosyjsku? 10. Czy rozumiecie po polsku dobrze?
2) Определите спряжение глaголов и поставьте их в нужной форме: 1. Ta studentka (odpowiadać) dobrze. 2. Andrzej i Michał (rozmawiać) po
polsku. 3. Maria (prosić) o ołówek. 4. Na lektoracie (tłumaczyć ) nowy tekst. 5. Matka (szyć) nową suknię. 6. Michał z siostrą (móc) rozmawiać po niemiecku. 7. Moje koleżanki (spacerować) razem. 8. Ja jeszcze (uczyć się), a ty już (pracować).
3) Закончите предложения:
22
1.Przychodzę do audytorium, witam się i oddaję zeszyt, one też… . 2. Na lektoracie piszesz, czytasz i tłumaczysz, ja też… . 3. Wieczorem lubimy pogadać. Czy wy też wieczorem…? 4. Nina daje matce chleb, a Tadek daje matce mleko. Co oni…? 5. Wiktor i Michał razem uczą się. Czy ty też z nimi…?
4)Поставьте существительные, данные в скобках, в соответствущем
падеже:
1.Mój dom stoi w (pole). 2. W (niebo) są gwiazdy. 3. Na (biurko) leżą zeszyty. 4. Tu jest chleb z (masło). 5. Moja siostra pojechała do innego (miasto).
6.Kto wczoraj był w (kino)? 7. Andrzej siada w (auto). 8. Mój dziadunio mieszka za (miasto).
5)Поставьте словосочетания, данные в скобках, в нужной форме, определите склонениe существительного:
1.Tu jest dużo (młode dziewczyny). 2. Idziemy do kina z (moja siostra).
3.Bardzo lubię (ciekawe powieści). 4. W czytelni zawsze są (świeże czasopisma). 5. Dziś wyjeżdżamy do (mała wieś) . 6. Na oknie siedzi kot z (małe kocię). 7. Ile (trudne ćwiczenia) jest w tym podręczniku?
6)Поставьте словосочетания во мн.ч.:
trudny lektorat, stary kot, stary wuj, latwy tekst, młody sad, młody student, dobry lekarz, dobry ptak, nasz ojciec, nasz ołówek, jaki wysoki chłop, jaki długi pociąg.
7) Замените единственное число на множественное:
A.1. Nie lubię trudnego tlumaczenia. 2. Rozmawiam z tworcą tej książki.
3.Tam jest długi korytarz. 4. Dziś jest juź długa noc. 5. Ta postać w powieści podoba mi (мне) się bardzo. 6. W tym domie mieszka duży pies.
B.1. Bardzo lubię koleżankę i kolegę mojej córki. 2. Widzę za oknem wysokie drzewo. 3. Do pokoju wchodzi wysoki chłopiec. 4. To biuro znajduje się w nowym gmachu. 5. Rozmawiam z koleżanką o wielkim pisarzu. 6. Mój wuj jest jeszcze młody. 7. Czy pan profesor idzie do mojego kolegi?
23
|
Słownik |
|
|
biuro |
учреждение, бюро |
piąty |
пятый |
brew |
бровь |
pisarz |
писатель |
chłop |
крестьянин |
pisklę |
цыплёнок |
chłopiec |
парень, мальчик-подросток |
plemię |
племя |
cielę |
теленок |
pociąg |
поезд |
córka |
дочь |
podobać się |
нравиться |
długi |
длинный, долгий |
pogadać |
поболтать |
dziadunio |
дедуля, дедуня |
po niemecku |
по-немецки |
dziewczę |
девушка-подросток |
po polsku |
по-польски |
dziewczyna |
девушка |
po rosyjsku |
по-русски |
drzewo |
дерево |
postać |
образ |
gmach |
здание |
powieść |
роман |
gospodyni |
хозяйка |
ptak |
птица |
gwiazda |
звезда |
razem |
вместе |
ile |
сколько |
rzecz |
вещь, дело |
imię |
имя |
ser |
сыр |
jaki |
какой |
słoń |
слон |
Józio |
уменьшительное имя от |
stremię |
стремя |
|
“Józef” |
|
|
Kazio |
уменьшительное имя от |
suknia, sukienka |
платье |
|
“Kazimierz” |
|
|
kobieta |
женщина |
sztuka |
искусство |
kocię |
котенок |
talerz |
тарелка |
korytarz |
коридор |
tatulo |
папочка, па- |
|
|
|
пуля |
krew |
кровь |
tworca |
создатель, |
ksiądz |
ксёндз, польский католиче- |
|
творец |
uczelnia |
учебное заве- |
||
|
ский священник |
|
дение |
lektorat |
занятие по иностранному |
uczeń |
ученик |
|
языку |
|
|
łatwy |
легкий, нетрудный |
wiesczorem |
вечером |
mazurek |
мазурка |
wieś |
село, деревня |
mieszkać |
жить, проживать |
wuj |
дядя |
miejsce |
место |
wujcio |
дядюшка |
noc |
ночь |
wyjeżdżać |
выезжать |
oddawać |
отдавать |
znajdować się |
находиться |
odpowiadać |
отвечать |
żołnierz |
солдат |
opowiadać |
рассказывать |
|
|
24