на гегэн сард, тусад, сар бас герлтә болҗ медгдҗәнә,— гиҗ Очр Бад­маевич цәәлһҗ өгв.

Бамбуш урдиь эн тоотиг меддг уга билэ.

— Марс альд бәәнә?—гиҗ генткн көвүн сурв.

— Тер бээсн тер, — гиҗ келәд бааҗа дорд өмн үзгт улаҗасн ик одн тал заав.

— Яһсн бичкэхн юмби?

Очр Бадмаевич инэв.

— Эндэс хәләхлә бичкн болҗ медгднэ. Марс мана һазрла эдл, бас ик болдмн, — гиҗ тер дакнас цәәлһв.

— Бааҗа, космосур тустан ниссн күн цааран унад йовҗ оддви? — болж. Бамбуш эцгтэн бас нег җаңһрта сурвр егв.

— Тигж кен келнэ?

— Церн.

— Чини Церн ик медрлтә күн бәәдлтә, — гиҗ Очр Бадмаевич көвү- һән наадлв. — Космос гиен аһу ик йиртмж болдмн. Болв һазр деерэс ниеж һарсн күн хәрү бууҗ ирдмн...

— Юңгад гихлә, һазр сорнцта болдмн...

— Юңгад?

— Сорнц гисн юмби?

— Сорнц гисн — күүг бий талан татад бәәдг юмн.

— Не, тииклә, маниг һазр юңгад эс бийүрн татад наалдулчкна?

Очр Бадмаевич игҗ күүндхләрн күүндвриннь эк-захднь һаршгоһан медәд келв:

— һазрин сорнц медмжән уга болдмн. Түүг медхәс чи ода чигн бич- кнч. Өсәд, ик залу болхларн цуһарһинь медхч. Шулуһар өсҗ авх кер- гтә.

— Л шулуһар өсхин кергт ю кехмби? —гиж Бамбуш, кемр бааҗаг зааж өгхлә, эндрин бийдиь өсҗ одхар седәд, адһҗ сурв. Тигҗ сурх бас учрта: баажа дала юм меддг бәәж.

— Өсхин төлә цаглаһан унтх кергтә...

Эн үгмүд соңсчкад Бамбуш тагчг болж одв.

•

9. Эрдни-шишә

Радиоһар мел эрдни-шишә гиһәд келәд һарна. Бамбуш соңсҗаһад, нег дакҗ экәсн сурв:

— Баав, Эрдни-шишә гисн әвртә залу бәәдлтә. Өдр болһн радио- һар келәд бәәнә. Эн альд бәәдг күмби?..

Баав, хәрү өгхин орчд, элк хатад инәв.

— Эрдни-шишә гиан күн биш, урһмл. Олн-әмтнә тежәлд чигн кеҗ болдмн, мал асрхд чигн хәәҗ олдшго хот... Би чамд, маңһдур амрлһни өдлрә эрдни-шишән пирожки кеж. өгнәв,— гиж, аш сүүлднь инәдән аярдад, баав хәрү өгв.

— Мана группд Эрдни гидг көвүн бәәнә, — болад Бамбуш эврәннь нерән харсв.

— Иткҗәнәв. Тиим нерн бәәдмн, —гиж баав зөвшәрв.

— Не, тегәд, Эрдни гисн юмби? — Бамбуш экдән шүгдхәр седжәхш.

— Хм...

— Үнтә чолун.

Урһмлиг — эрдни-шишә гинә, күүг —Эрдни гинә, чолуг —эрдни чо­лун гинә... Аальта юмн... Икчүд, күн зүүлм дүңгә, олн зүсн юм ухалж һарһна гиҗ Бамбуш тигхд санла.

Ода...

һаһа ики эрт дакад үкрән саав. Бааҗад өрүни хотинь өгчәһәд келв: — Би эндр эрдни-шишә хуралһнд одхв.

26

— Урһц эн жил йир сэн! — гиж Очр Бадмаевич һаһан келен угиг ДӨҢНВ.

— һаһа, намаг бийләһән дахултн. Би эрдни-шишэ гидг юмиг теруц узэд угав, — болж Бамбуш зөвән кургв.

— Кеер халунд яһначи, — гиҗ һаһа зөв өгчәхш.

— Би халунас әәдгов...

Бамбушиг игҗ келлһнлә, бааҗа көвүн талан хәләһәд инәчкәд, һа- һаг иткүлв:

— Мана Бамбуштн халунас әәдмн биш. Дакад болхла, эгч, энүг невчк нарн тахшах кергтә.

О бааҗа, баажа! Хамгин түрү харһад ирхлә —кезәд чигн дөңнх күн эн бәәж, баажа бәәж.

Эрдни-шишә, холас хәләхлә, нигт модн болж медгднә. Өөрдәд күрәд ирхлә, һаһаһас чигн өндр бәәҗ. Тасм торһнла әдл өргн ут хамтхасднь шарлад, үзүр талаһарн тохшрлад, дундаһарн тесрәд-тесрәд одҗ. Ишәс хамтхасн урһҗ һарсн үй болһнд гишң, нимгн шар торһн хувцта эрдни- шишэ, нухмур алтн шүлзә кевтә, шахлдад нигт урһсн буудяһарн ярал- дад бәәнә.

Бамбуш, байрлн тусхларн, һаһаһасн сурв:

— Негәг таслж болхйи?

— Негәг биш, чидл күрсн хөөн, цугтинь тасл, — гиҗ һаһа ик хаң- һуртаһар хәрү өгв.

Эрдни-шишә хуралһн эклв. һаһала хамдан ирсн күүкд улс, ээмчтә дорвасиг хәврһдән татад, бороздад одад, хойр талк эрәдин ишмүдт ур- һсн эрдни-шишәсиг таслад-таслад дорвадан тәвәд йовна. Тәрәнә нег захас талдан зах күртл ик мишк дорва дүүрч одхла, эгчнр тәрәнә захд бәәсн ик ова деер теднән асхж оркна.

Бамбуш, һаһала хамдан көдлж йовсн эгчнрин өмн нерән һуташ уган кергт гүжрж көдлхәр седәд дегд шунхларн, дегд түргн көшҗ одв. Болв көшсән медүлш угаһар, чама гиһәд араһан зууһад йовна.

— Амрч авцхай! —гиж нег эгч хәәкрв.

— Амрч авхмн! —болж Бамбуш байртаһар дөңнв.

Эгчнр һаһаг эргәд суучкад, ю-бис күүндлджәһәд, теднә негнь сурв:

— Эн кенә көвүмб?

— Очрин,— гиҗ һаһа хәрү өгв.

— Бадмин.

— Кенә Очрин?

— Нам гиһит. — Медәтә күүкд күн Бамбушин толһаг таалҗ илчкәд, ик ээлтәһәр сурв: — Ээҗчн, эрүл-менд бәәнү?

— Бәәнә,—болҗ Бамбуш, ээжинь таньдг күн эн хол селәнд бәәснд омгшад, байртаһар, салдс кевтә, тодрхаһар хәрү өгв.

— Ээжичн би йир сәәнәр таньдг биләв. Баһдан үүрлҗ йовлав,— гиж медәтә күн цәәлһв. — Хәрсн цагтан эрк-дарх уга менд кел.

— Сән!

— Эднә аавнь әвртәл күн билә, — гичкәд көгшә саналдв.

— Мана һазрт Советин йос түрүн тосхсн күн бәәнәлмн, — гиҗ һаһа келв.

— Тиим, тиим, — болҗ көгшн эгч зөвшәрв. — Хар саната улсас биш ода чигн әмд бәәх билә...

Эн үгмүдәс мандлжасн нарта сәәхн өдр өңгән гееһәд, совхозин эр­дни-шишэ хуралһнд нөкд болҗахдан омгшад, кедү дүңгәһәр көшс» бийнь, чееҗин дүүргсн байр агчмин зуур чинрән алдад, цагин бәәдл оңгдарсн болад одв.

— һаһа, һаһа, хар саната улс гисн кемби? — гиҗ Бамбуш адһж сурв.

— Урднь кулакуд гиж бәәлә. Тедн... — болж һаһаг эклхлә, көгшн эгч өмнәснь хөрв:

27