
- •Ялгызлык исемнђр
- •Исемнђрнећ ясалыш ягыннан тљрлђре
- •Исемнећ сан белђн тљрлђнеше
- •Исемнђрнећ тартым белђн тљрлђнеше
- •Тартымлы исемнђрнећ килеш белђн тљрлђнеше
- •Áаш êилештђге исемнећ мђгънђлђре
- •Иялек килешендђге исем
- •Юнђлеш килешендђге исемнећ мђгънђлђре
- •Тšшем килешендђге исем
- •Чыгыш килешендђге исемнећ мђгънђлђре
- •Урын-вакыт килешендђге исемнећ мђгънђлђре
- •Исемнђргђ морфологик анализ ясау њрнђге
- •Исемнђргђ морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Синоним исемнђр
- •Антоним исемнђр
- •Антоним ярдђмче исемнђр
- •Сыйфатларныћ ясалыш буенча тљрлђре
- •Сыйфат дђрђќђлђре
- •Синоним џђм антоним сыйфатлар
- •Сыйфатларга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Сыйфатныћ исемлђшње
- •Исемлђшкђн сыйфатларга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Сыйфатларга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Исемлђшкђн сыйфатларга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Саннар язуда цифр џђм сњз белђн белдерелђ
- •Саннарныћ тљзелеше
- •Сан тљркемчђлђре
- •Микъдар саны
- •Òђртип саны
- •Áњлем саны
- •×Ама саны
- •Ќыю саны
- •Саннарга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Саннарга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Саннарныћ исемлђшње
- •Исемлђшкђн саннарга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Исемлђшкђн саннарга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Рђвешнећ ясалышы
- •Рђвеш тљркемчђлђре
- •Рђвеш тљркемчђлђре
- •Рђвешлђргђ морфологик анализ ясау њрнђге
- •Рђвешлђргђ морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Синоним рђвешлђр
- •Антоним рђвешлђр
- •Алмашлык тљркемчђлђре
- •Зат алмашлыклары
- •Тартым алмашлыклары
- •Књрсђтњ алмашлыклары
- •Сорау алмашлыклары
- •Билгелђњ алмашлыклары
- •Билгесезлек алмашлыклары
- •Юклык алмашлыклары
- •Зат яки предметларны гомумилђштереп (ќыеп) бирњче билгелђњ алмашлыклары
- •Зат яки предметларны аерым-аерым белдерњче билгелђњ алмашлыклары
- •Билгесезлек алмашлыклары урынында йљрњче тезмђлђр џђм саннар
- •Алмашлыкларга морфологик анализ ясау њрнђге
- •Алмашлыкларга морфологик-синтаксик анализ ясау њрнђге
- •Синоним алмашлыклар
- •Антоним алмашлыклар
- •Фигыль тљркемчђлђре
- •Фигыль тљркемчђлђре
- •Фигыльнећ барлык, юклык формалары Алар эøíå, õëíå œòëœå ÿêè œòëìвен белдерђ
- •Фигыль юнђлешлђре
- •Затланышлы фигыльлђр
- •Затланышлы фигыльлђр
- •Хикђя фигыль
Микъдар саны
Саннар белђн микъдар, тђртип, бњлем, чамалау, ќыю мђгънђлђре белдерелђ.
Микъдар саны ђйбернећ тљгђл исђбен белдерђ.
Микъдар саны белђн ачыкланган саналмыш џђрвакыт берлектђ килђ.
Микъдар саны саналмышсыз килгђндђ исемлђшђ.
Тšркемчсе |
Соравы |
Кушымчасы |
Кайсы кисђкне ачыклый |
šìëä |
Микъдар ñàíû |
íè÷? êœïìå? |
— |
мљстђкыйль кулланыла, исемне фигыльне |
аергыч õë õáð |
I. 1. ØàŸáàç бер хат яздырган иде. (Г.Ибраџимов)
2. Ике óë, áåð кыз œстерделр. (Б.Камал)
3. Кыш кљне ул, этлђр ќигеп, кораллы йљз ир белђн, илле йљк товар белђн тљн кешелђренђ сату-алуга барды. (Н.Фђттах)
4. Љч баламны, очар кош итеп,
Мин очырдым иркен далага. (М.лил)
II. 1. Сугышка ул егерме яшенд ме тугыз йšз кырык šченче елны керде. (Б.Камал)
2. Сиксђн биш сумга югары оч Галвине алты почмаклы šен алдык.
(Ã.Èбраџимов)
3. Сђњдђгђрлђрдђн љчтђн бер љлеш товар алалар. (М.Хђбибуллин)
III. 1. Гšлназ šстендге кœлмкне бђÿñå алты йљз òîðà.
2. Àëòû àëòû утыз алты.
Òђртип саны
Тђртип саны ђйбернећ тђртип буенча санын белдерђ.
Тђртип саны саналмышсыз килгђндђ исемлђшђ.
Тšркемчсе |
Соравы |
Кушымчасы |
Кайсы кискне ачыклый |
šìëä |
Òђртип ñàíû |
íè÷í÷å? |
-ûí÷û, -åí÷å -í÷û, -í÷å |
исемне фигыльне |
аергыч õë õáð |
Икенче малай Вкилне узып та китте. (Б.Камал)
Пулемет беренче лентаны бик тиз йотты да туктады. (Г.псђлђмов)
Вкил финиш сызыгына икенче килде. (Б.Камал)
Óë унтугызынчы елда Вли Хснов белн фронтта очрашкан иде.
(Ã.Èбраџимов)
Йšгерœчелрне барысы да килеп бетте. Марат љченче.
Какканда, авызын ђле бер якка, ђле икенче якка кыйшайта. (Ђ.Еники)
Бњген дњртенче тђњлек инде бер локма икмђк капканнары юк. (Ђ.Еники)
Бу вакыйганы мића мећ тугыз йљз кырык алтынчы елныћ язында госпитальдђ ишетергђ туры килде. (Ђ.Еники)
Янђшђ торган алты баракны — беренче, ќиденче, унљченче, унтугызынчы, егерме бишенче џђм утызынчы номерлы баракларны кабат чђнечкеле тимер чыбык киртђсе белђн урап алып, шунда ябалар.
(Ш.Маннур)
Назимов гомеренећ утыз љченче яше белђн бара иде. (Г.Ђпсђлђмов)
Петропавел каланчасын шул утызынчы апрель тљнендђ яшен суккан иде.
(Ќ.Рђхимов)
Áњлем саны
Бњлем саны тљрдђш ђйберлђрнећ, затларныћ тигез љлешлђргђ бњленешен белдерђ.
Тšркемчсе |
Соравы |
Кушымчасы |
Кайсы кискне ачыклый |
šìëä |
Áœëåì ñàíû |
íè÷øð? êœïìåøð? |
-àð, -ð, -øàð, -øð |
исемне фигыльне |
аергыч õë |
1. Безне ишегалдына тугыз катлы ике, бишђр катлы šч šйне трзлре карап тора. (Л.Ихсанова)
2. Алтынчы классларда егерме идешр áàëà óêûé.
3. Éšãåðœ÷åëð алтышар-алтышар булып тезелеп бастылар.
4. — Сез бер юл кайтканчы, амали малайлары икешђр урыйлар.
(Ã.Èбраџимов)
5. Атнага бишђр, àéãà егермешђр кšн эшлибез.
6 Пакетларга икешђр àëìà, љчђр êûÿð, бишђр кишер салынган иде.
7. Сљтле чђйгђ дђ риза булып, унар, унбишђр кљн утыручылар да булгалый.
(Г.Бђширов)
8. Џђр бњлектђ ќидешђр ќен егете булып, алар барымтачыларны дњрт яктан урап алырга тиеш иде. (Р.Батулла)
9. Эттерсберг тавыныћ кљньяк-кљнчыгыш ягын йљзђр еллык бњк џђм нарат агачлары каплаган. (Г. Ђпсђлђмов)
10. Йљз метр саен љчђр катлы вышкалар. (Г. Ђпсђлђмов)
11. Соћга таба монда икешђр џђм берђр катлы итеп алтмышлап барак салына. (Г. Ђпсђлђмов)