
- •Sillabus
- •K.1 Elektromexanik energiya o‘zgartirish
- •K.3 Elektr mashinalari klassifikatsiyasi
- •1.3. Transformatorning tuzilishi
- •3.1. Uch chulg‘amli transformatorlar
- •3.2. Avtotransformatorlar
- •O‘zgaruvchan tok mashinasi stator chulg‘ami sxemalari
- •Stator chulg‘amini hisoblash
- •G‘altak o‘ramining eyk
- •G‘altaklar guruhining eyk
- •Chulg‘am fazasining eyk
- •Chulg‘am magnit yurituvchi kuchlari
- •Mujassamlangan chulg‘am myk
- •Taqsimlangan chulg‘amning myk
- •Qadami qisqartirilgan chulg‘amning myk
- •Pulslanuvchi, elliptik va aylana shakldagi aylanuvchi magnit maydon. Bir fazali chulg‘amning magnit maydon
- •Uch fazali chulg‘amning aylanuvchi magnit maydoni
- •Ikki fazali chulg‘amning aylanuvchi magnit maydoni
- •Bu toklar hosil qilgan myk tashkil etuvchilari mashina havo oralig‘ida ixtiyoriy X nuqta uchun quyidagi ko‘rinishda yoziladi
- •Elliptik maydon
- •Asinxron mashinaning tuzilishi
- •Ishlash prinsipi
- •Asinxron mashinaning ishlash rejimlari
- •6.6. Almashtirish sxemasi
- •7.1. Asinxron mashina energetik diagrammasi
- •7.2. Elektromagnit moment
- •7.3. Mexanik tavsif
- •Asinxron motorni iShGa tushirish
- •9.1. Faza rotorli asinxron motorni ishga tushirish
- •9.2. Qisqa tutashgan rotorli asinxron motorni ishga tushirish
- •Qisqa tutashgan rotorli asinxron motor aylanish tezligini boshqarish
- •12 Faza rotorli asinxron motor aylanish tezligini boshqarish
- •10.2. Sinxron mashinalar turlari va tuzilishi
- •10.3. Yirik sinxron mashinalarni sovutish
- •12.1 Generatorlarni parallel ishga tushirish
- •12.3. Sinxron generator burchak tavsiflari
- •Sinxron generatorning V-simon tavsiflari
- •13.3. Sinxron motor tavsiflari
- •Sinxron mashinalarning maxsus turlari.
- •14.2. O‘zgarmas tok mashinasining tuzilishi
- •17.2. Mustaqil qo‘zg‘atishli generator
- •17.3. Parallel qo‘zg‘atishli generator
- •17.4. Aralash qo‘zg‘atishli generator
- •Va uning tashqi tavsiflari (b)
- •18.2. Motorni ishga tushirish
- •18.3. Parallel qo‘zg‘atishli motorlar
- •18.4. Parallel qo‘zg‘atishli motor aylanish tezligini boshqarish
- •Transfоrmatоrlarga оid amaliy mashg’ulotlar yеchish namunalari
- •Parametrlarini aniqlash
- •Tutashuv uchburchagini qurish
- •Mехanik хaraktеristikasini qurish
- •Parametrlarni aniqlash
- •Tormozlovchi momentini topish
- •Momentini topish
- •4.2.2. O‘zgarmas tok generatorlari
- •4.2.3. O‘zgarmas tok motorlari
- •Uch fazali ikki chulg‘amli transformatorning salt ishlash, qisqa tutashuv holatlaridagi tavsiflari va parametrlarini tekshirish
- •1. Ishni bajarishdan maqsadi
- •2. Ishni bajarish yuzasidan topshiriqlar
- •3. Ishni bajarishga oid qisqacha nazariy tushunchalar
- •4. Ishni bajarish va hisobot tayyorlash tartibi
- •4. Ishni bajarish va hisobot tayyorlash tartibi
- •Ishni bajarish va hisobot tayyorlash tartibi
- •Sinov savollari
- •1. Ishni bajarishdan maqsad.
- •Ishni bajarish yuzasidan topshiriqlar.
- •3. Ishni bajarishga oid qisqacha nazariy tushinchalar
- •Qisqa tutashtirilgan rotorli asinxron motorning salt ishlash va qisqa tutashuv tavsiflarini tekshirish
- •1. Ishni bajarishdan maqsad
- •2. Ishning dasturi
- •3. Ishni bajarish yuzasidan qisqacha nazariy tushunchalar
- •4. Ishni bajarish tartibi va hisobot tayyorlash bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar
- •Sinov savollari
- •Qisqa tutashtirilgan rotorli asinxron motorning ish tavsiflarini tekshirish
- •1. Ishni bajarishdan maqsad
- •2. Ishning dasturi
- •3. Ishni bajarish yuzasidan qisqacha nazariy tushunchalar
- •4. Ishni bajarish tartibi va hisobot tayyorlash bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar
- •Sinov savollari
- •1. Ishni bajarishdan maqsad
- •2. Ishni bajarish yuzasidan topshiriqlar
- •3. Ish bajarish tartibi va hisobot tayyorlash bo‘yicha ko‘rsatmalar
- •4. Ishni bajarish yuzasidan qisqacha nazariy tushunchalar
- •Glossariy
- •Testlar
- •Baholash mezoni
- •Adabiyotlar
- •Asosiy adabiyotlar
- •Qo‘shimcha adabiyotlar
- •Internet saytlar
Baholash mezoni
a) 86-100 ball uchun talabaning bilim darajasi kuyidagilarga javob berishi lozim:
xulosa va karor kabul kilish;
ijodiy fikrlay olish;
mustakil mushoxada yurita olish;
olgan bilimlarini amalda kullay olish;
moxiyatini tushunish;
bilish, aytib o‘tish;
tasavvurga ega bo‘lish;
b) 71-85 ball uchun talabaning bilim darajasi kuyidagilarga javob berishi lozim:
mustakil mushoxada yurita olish;
olgan bilimlarini amalda kullay olish;
moxiyatini tushunish;
bilish, aytib o‘tish;
tasavvurga ega bo‘lish;
v) 55-70 ball uchun talabaning bilim darajasi kuyidagilarga javob berishi lozim:
moxiyatini tushunish;
bilish, aytib o‘tish;
tasavvurga ega bo‘lish;
3. Fanlardan ryeyting ishlanmasi va baholash mezonlari quyidagicha qabul qilinsin (3-jadval).
3 – jadval
T/r |
Nazorat turlari |
Jami ball |
Saralash ball* |
I. |
Joriy nazorat – JN: |
34 ball: |
19 |
1. |
JN-1 |
17 ball: |
10 |
|
Shu jumladan: 1. Fan bo‘yicha talabaning bilimi: (amaliy mashg‘ulotlarni bajarish, laboratoriya ishlarini topshirish) |
12 ball |
6 |
|
2. Talaba mustaqil ishi (mustaqil ish shakllari bo‘yicha) |
5 ball |
3 |
2. |
JN-2 |
17 ball: |
11 |
|
Shu jumladan: 1. Fan bo‘yicha talabaning bilimi: (amaliy mashg‘ulotlarni bajarish, laboratoriya ishlarini topshirish) |
12 ball |
8 |
|
2. Talaba mustaqil ishi (mustaqil ish shakllari bo‘yicha) |
5 ball |
3 |
II. |
Oraliq nazorat – ON: |
36 ball: |
20 |
3. |
ON-1 |
18 ball: |
10 |
|
Shu jumladan: 1. Fan bo‘yicha talabaning bilimi (yozma ish yoki test) |
13 ball |
6 |
|
2. Talaba mustaqil ishi (mustaqil ish shakllari bo‘yicha) |
5 ball |
3 |
4. |
ON-2 |
18 ball: |
10 |
|
Shu jumladan: 1. Fan bo‘yicha talabaning bilimi (yozma ish yoki test) |
13 ball |
6 |
|
2. Talaba mustaqil ishi (mustaqil ish shakllari bo‘yicha) |
5 ball |
3 |
III. |
Yakuniy nazorat- YAN (yozma ish yoki test) |
30 ball |
0-30 |
5. |
Yakuniy nazorat «Yozma ish» uslubida o‘tkazilganda har bir talabaga 4 tadan savol berilib, birinchi uch savol yoritilishi bo‘yicha 0 dan 8 ballgacha, to‘rtinchi savol – 0 dan 6 ballgacha baholanadi.. Savollarni yoritilishi va yakuniy baholashni boshqa uslublari kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan ishlab chiqiladi va kafedra majlisi qarori bilan bayonlashtiriladi. |
|
|
|
Jami ball |
100 ball |
55 |
*Izoh: Har bir nazorat turida talabaning fan bo‘yicha to‘plagan bali bilim va mustaqil ish bo‘yicha saralash baliga (har biri bo‘yicha) teng yoki undan yuqori bo‘lganida fanni o‘zlashtirgan hisoblanadi.
4. Talabalarning bilim saviyasi va o‘zlashtirish darajasini aniqlash maqsadida nazorat turlari quyidagi tartiblarda o‘tkazilsin.
4.1. Joriy nazorat bo‘yicha JN-1; JN-2:
- amaliy mashg‘ulotda qatnashib, laboratoriya ishlarini topshirib uning topshiriqlarini to‘la, sifatli bajargan va savollarga to‘liq javob bergan talabaga 10 dan 18 ballgacha beriladi, to‘la bajarmagan talabaga bajarilgan ish hajmiga va sifatiga qarab 0 dan 10 ballgacha beriladi.
Diqqat: JN-1 ichida bilimga ajratilgan 14 ball hamda mustaqil ishga ajratilgan 6 balldan saralash ballarini (har biridan 55%, ya’ni, 10 ball va 3 ball) yoki yuqorisini to‘plagan talaba fanni o‘zlashtirgan hisoblanadi.
4.2. Oraliq nazoratlar bo‘yicha (ON-1, ON-2):
Oraliq nazorat yozma ish yoki test shaklida o‘tkaziladi.
Oraliq nazorat yozma ish tarzida o‘tkazilganda, har bir oraliq nazoratni o‘tkazish uchun fanning o‘tilgan qismi bo‘yicha 10-20 tadan savollar tuzilib, variantlar tuzilsin. Variantlarga 2 tadan savol kiritilib, har bir savolning javobi 5 balldan baholansin.
agar savol mohiyati to‘la ochilgan bo‘lsa, javoblari to‘liq va aniq hamda ijodiy fikrlari bo‘lsa - 5 ball;
savolning mohiyati umumiy ochilgan, asosiy faktlar to‘g‘ri bayon etilgan bo‘lsa - 4 ball;
savolga umumiy tarzda javob berilgan, ammo ayrim kamchiliklari bo‘lsa - 3 ball;
savolga umumiy javob berilgan, ammo ayrim faktlar to‘liq yoritilmagan bo‘lsa - 2 ball;
savolga javob berishga harakat qilingan, ammo chalkashliklar bo‘lsa - 1 ball beriladi.
Oraliq nazorat test shaklida o‘tkazilganda, 20 ta savol asosida variantlar tuzilsin. Variantlarga 10 tadan savol kiritilib, har bir savolning javobi 1 balldan baholansin.
Diqqat: Har bir oraliq nazoratlarda bilimga ajratilgan 18 ball hamda mustaqil ishga ajratilgan 5 balldan saralash ballarini (har biridan 55%, ya’ni, 5 ball va 3 ball) yoki yuqorisini to‘plagan talaba fanni o‘zlashtirgan hisoblanadi.
4.3. Yakuniy nazorat bo‘yicha:
Yakuniy baholashda talaba 4 ta savolga yozma javob berishi lozim. Birinchi uch savolga 8 ball, to‘rtinchi savolga 6 ball ajratiladi.
Birinchi uch savolga:
agar savol mohiyati to‘la ochilgan bo‘lib, mavzu bo‘yicha talabaning tanqidiy nuqtai nazari bayon qilingan bo‘lsa – 7-8 ball;
savolning mohiyati to‘la ochilgan, asosiy faktlar to‘g‘ri bayon qilgan bo‘lsa – 6-7 ball;
savolga to‘g‘ri javob berilgan, lekin ayrim kamchiliklari bor bo‘lsa – 5 ball;
berilgan savolda javoblar umumiy va kamchiliklar ko‘proq bo‘lsa – 4 ball beriladi.
To‘rtinchi savolga:
agar savol mohiyati to‘la ochilgan bo‘lib, mavzu bo‘yicha talabaning tanqidiy nuqtai nazari bayon qilingan bo‘lsa – 5-6 ball;
savolning mohiyati to‘la ochilgan, asosiy faktlar to‘g‘ri bayon qilgan bo‘lsa – 4-5 ball;
savolga to‘g‘ri javob berilgan, lekin ayrim kamchiliklari bor bo‘lsa – 4 ball;
berilgan savolda javoblar umumiy va kamchiliklar ko‘proq bo‘lsa – 3 ball beriladi.
4.4. Kafedrada o‘tiladigan har bir fandan qabul qilingan mustaqil ta’lim shakllari bo‘yicha baholash mezonlari ishlab chiqiladi (ilova qilinadi).
Fan buyicha joriy va oralik nazoratlarga ajratilgan umumiy ballning 55 foizi saralash ball xisoblanib, ushbu foizdan kam ball tuplagan talabalar yakuniy nazoratga kiritilmaydi.
Joriy va oralik nazorat turlari buyicha 55 va undan yukori ballni tuplagan talaba fanni o‘zlashtirgan deb xisoblanadi va ushbu fan buyicha yakuniy nazoratga kirishi shart emas.
5. Semestr yakunida fan bo‘yicha joriy, oraliq yoki yakuniy nazorat turlarining har biri bo‘yicha saralash balidan kam ball to‘plagan talabaning o‘zlashtirishi qoniqarsiz (akademik qarzdor) hisoblansin.
6. Talabalar mustaqil ishlarini bajarish yuzasidan tegishli yo‘llanmalar berish va uni bajarilishini nazorat qilib borish maqsadida, har bir fan bo‘yicha haftasiga 4 soat hajmida konsultasiyalar jadvallari ishlab chiqilsin.
7. Darsni borishi va nazorat turlari natijalari maxsus jurnallarda o‘z vaqtida qayd qilinib borilishi har bir maьruzachi va laboratoriya-amaliy mashg‘ulot o‘qituvchisi zimmasiga yuklatilsin.
8. Nazorat turlarining natijalari dekanatga berilishi uchun maxsus qaydnomalarda rasmiylashtirilsin.
9. Olingan “yozma ish” yoki “test” natijasi 2 kun ichida talabalarga e’lon qilinsin. Yozma ishlar 2 yil muddatda kafedrada saqlansin (Mas’ul: laboratoriya mudiri).
10. Joriy va oraliq nazoratlarda saralash balidan kam ball to‘plagan va uzrli sabablarga ko‘ra nazoratlarda qatnasha olmagan talabaga, qayta topshirish uchun navbatdagi shu nazorat turigacha, so‘nggi joriy va oraliq nazoratlar uchun yakuniy nazoratgacha bo‘lgan muddat berilsin.
11. JN yoki ON sinovini o‘tkazilishi to‘g‘risida talabalar 2 hafta oldin ogohlantirilsin.
12. Ushbu qarorlarning bajarilishini nazorat qilishni o‘z zimmamda qoldiraman