Debian
Debian - uzoq vaqtdan beri ishlaydigan Linux tarqatishlaridan biri bo'lib, u birinchi marta 1996 yilda chiqarilgan. O'shandan beri u ko'plab boshqa tarqatishlar uchun asos bo'lib xizmat qilgan - aynan Ubuntu va Mint, keyinchalik ko'plab boshqa distroslarni ilhomlantirgan va xabardor qilgan. Debian bugungi ko’plab distributivlarning "asosi". Debian-ning zamonaviy versiyasi turli xil ish stoliga ega bo'lgan versiyalarni taklif etadi, garchi GNOME asosan qo'llab-quvvatlanadigan interfeys bo’lsa ham.
Debian ham ish stantsiyalari, ham server tizimlari uchun ajoyib tanlovdir. Ish stantsiyasining versiyasi Photoshop alternativi, GIMP kabi oldindan o'rnatilgan dasturlar bilan birga keladi.
21
Fedora
Fedora - hamma uchun ochiq bo'lgan ochiq manbali operatsion tizim. Ishlab chiquvchilar ta'kidladilarki, ularning asosiy maqsadi foydalanuvchilarga ishlarni osonlashtiradigan, ammo ayni paytda ishonchli va foydali bo'lgan OT yaratishdir.
Jamiyatning diqqat markazida bo'lgan to'rt tamoyilga xususiyatlar, erkinlik, birinchi navbatda do'stlar kiradi. Boshqacha qilib aytganda, ishlab chiquvchilar yuqori sifatli dasturiy ta'minot yaratilishini ta'minlab, o'zlarining tarkiblarini bepul qilishdan ehtiyot bo'lishadi. Ular, shuningdek, innovatsiyalarga intilishadi, shuning uchun hamjamiyat yuqorida aytib o'tilgan qadriyatlarga o'z hissasini qo'shishga tayyor bo'lgan odamlarni qo'llab-quvvatlaydi.
22
Kirish testlarini o’tkazishga mo’ljallangan linux distributivlari
Linux, aytib o'tganimizdek, turli xil tashkilotlar va shaxslar tomonidan ishlab chiqarilgan va tarqatiladigan ochiq manbali dastur. Bu shuni anglatadiki, siz turli xil ochiq manbali Linux dasturlari uchun dastlabki kodlarni olishingiz va o'z OSingizni yig'ishingiz mumkin, bu ko'p vaqt va kuch talab etadi. Shuning uchun bizda Linux distributivlari mavjud.
Linux distroslari ochiq manbali loyihalardagi dastlabki kodlarni birlashtiradi va Linux yadrosidan, GNU komponentlaridan, oyna tizimidan, deraza menejeridan, ish stoli muhitidan va boshqalardan iborat yagona, birlashtirilgan OS yaratadi. Deyarli 600 Linux distroslari mavjud va ularning barchasi bir qator imkoniyatlar, xususiyatlar, vositalar va tizim talablariga ega va turli xil qurilmalarda, shu jumladan ish stoli kompyuterlarida, serverlarida, noutbuklarda va mobil telefonlarda foydalanish uchun mo'ljallangan.
Odatda, Linux doimo barqarorligi, qo'llab-quvvatlanishi va kengayishi tufayli tavsiya etiladi. Shu bilan birga linuxni tarmoqni tahlil qilish, raqamli sud ekspertizasi, xavfsizlikni tekshirish, axloqiy buzish, kirish testi va boshqalarni bajarish uchun mo’ljallangan distrolari ham bor.
Bulardan mashxur bo’lgan “Kali linux” va “Parrot OS” larni misol qilib keltirishimiz mumkin.
Quyida bular haqida to’liqroq ma’lumot olishimiz mumkin.
23
Kali linux
Kali Linux - bu Debian-ga asoslangan Linux distributivi bo'lib, u kirib borishni sinab ko'rish va xavfsizlikni tekshirishga yo'naltirilgan. Kali turli xil axborot xavfsizligi vazifalariga yo'naltirilgan bir necha yuzlab vositalarni o'z ichiga oladi, masalan, kirish testi, xavfsizlikni o'rganish, kompyuter ekspertizasi va teskari muhandislik. Kali Linux axborot xavfsizligi bo'yicha etakchi o'quv kompaniyasi - Offensive Security tomonidan ishlab chiqilgan, moliyalashtirilgan va ta'minlanadi.
Kali Linux 2013 yil 13 martda Debian rivojlanish standartlariga to'la mos keladigan BackTrack Linux -ni to'liq, pastdan yuqoriga qayta tiklash sifatida chiqarildi .
Kali Linux maxsus kirish sinovlari bo'yicha mutaxassislarning ehtiyojlariga moslashtirilgan va shuning uchun ushbu tizimdagi barcha hujjatlar va dasturlar Linux operatsion tizimini oldindan bilish va umuman tanishishni talab etadi.
Hozirda kali linuxni bir qancha versiyalari bo’lib, eng oxirgisi 2020-yil yanvar oyida chiqarilgan.
24
Parrot OS
Parrot Security OS ishlab chiqaruvchilar, kirish sinovlari, xavfsizlik tadqiqotchilari, sud-tergovchilar va maxfiylikdan xabardor odamlar uchun ishlab chiqariladigan ochiq manbali va bepul GNU / LINUX tarqatishdir. U Debian Testing-ga asoslangan va standart ish stoli muhiti sifatida MATE bilan birga jo'natiladi.
Bu Debian-ning xususiylashtirilgan versiyasi bo'lib, u nafaqat xavfsizlik vositalari bilan ta'minlanadi, balki 2P, Anonsurf, Zulu Crypt kabi oldindan ishlab o’rnatilgan, xavfsizlik va anonimlik vositalariga ega, ular ishlab chiqaruvchilar va xavfsizlik tadqiqotchilari tomonidan keng qo'llaniladi. Hozirgi kunda bu tizimni oxirgi versiyasi “Parrot OS 4.9” bo’lib turibdi.
Yuqoridagi ikki kirish testlarini o’tkazish uchun bo’ljallangan tizimlarni solishtirsak, Kali linuxdan foydalanish uchun ancha tajriba talab etadi.
25
Parrot OS da esa unday emas. U oldindan ishlash holatiga tayyor qilib o’rnatiladi.
Shaxsiy fikrimdan kelib chiqib aytadigan bo’lsam, men foydalanuvchiga kali linuxni tavsiya etaman. To’g’ri bu biroz boshlanishiga murakkab, ammo Parrot OS ga qaraganda ancha mukammal tuzilmaga ega.
MacOS tizimi
MacOS Unix operatsion tizimiga va 1985 va 1997 yillarda NeXTda ishlab chiqarilgan texnologiyalarga asoslanib , Apple asoschisi Stiv Djobs 1985 yilda Apple'dan ketganidan keyin yaratgan.
MacOS bir qator bo'lib mulkiy grafik operatsion tizimlari ishlab chiqilgan va Apple Inc tomonidan yaratilgan 2001 yildan buyon asosiy operatsion tizimidir. Apple Mac kompyuterlari . Ish stoli, noutbuk va uy kompyuterlari bozorida va Internetdan foydalanish bo'yicha u Microsoft Windowsdan keyin eng ko'p ishlatiladigan ish stoli operatsion tizimidir.
26
II.MOBIL OPERATSION TIZIMLAR
Android OS
Android operatsion tizimi - bu Google (GOOGL) tomonidan ishlab chiqilgan va asosan sensorli qurilmalar, uyali telefonlar va planshetlar uchun ishlab chiqilgan mobil operatsion tizim. Uning dizayni foydalanuvchilarga mobil qurilmalarni intuitiv ravishda boshqarishga imkon beradi, barmoq harakatlari yordamida chimchish, surish va tegish kabi umumiy harakatlarni aks ettiradi. Shuningdek, Google televizor, avtomobil va qo'l soatlarida Android dasturidan foydalanadi, ularning har biri noyob foydalanuvchi interfeysi bilan jihozlangan.
27
IOS
iOS Amerikalik Mashhur olim Steve Jobs tomonidan ishlab chiqarilgan mobil aloqa operatsion sistemasi hisoblanadi. iOS Apple Companiyaning iPhone, iPod, iPad, Apple TV uskunalarida o`rnatilgan operatsion sistemadir. iOS multitach (ko`p belgi sezuvchanlik) hususiyati va tezkorligi bilan boshqa mobil aloqa operatsion sistemalardan yaqqol ajralib turadi. iOS'ning birinchi versiyasi 9-yanvar 2007-yilda Macworld Conference & Expo ko`rgazmasida taqdim etildi va hozirga kelib eng ohirgi versiyasi iOS 10.2 (12-fevral 2016 yil) chiqaridi. iOS'ga o`yin yoki dasturlar applikatsiyalari onlayn magazin App Store dasturi orqali ko`chirib olish bilan amalga oshirish mumkin. App Storedagi applikatsiyalar soni hozir (13-may 2016-yil) ga kelib 130000000 dan oshdi va yuklashlar soni esa 70 mlrddan oshib ketdi.
28
Windows mobile
Windows Mobile - bu Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan smartfonlar va cho'ntak kompyuterlari uchun ishlab chiqilgan mobil operatsion tizimlar oilasi.
Uning kelib chiqishi 1996 yilda Windows I asriga to'g'ri keladi. Garchi Windows Mobile o'zi 2000 yilda Pocket PC 2000 sifatida paydo bo'lgan bo’lsada 2003 yilda "Windows Mobile" deb qayta nomlandi, shu vaqtning o'zida u bir nechta versiyada (Windows-ning ish stoli versiyalariga o'xshash) keldi va biznes va korxona iste'molchilariga yo'naltirildi.
Dastlabgi windows os ko’rinishi
29
Hozirda
Foydalanilgan manbalar:
https://wikipedia.org https://howtogeek.com https://linuxhint.com
30