Назарий ва амалий машғулотлар мазмуни

1-Мавзу: Социологик тадқиқот тушунчаси, турлари ва техникаси

Социологик тадқиқот жараёнининг асосий тушунчалари: методология, методика, техника, процедура. Тадқиқот методологияси ва методини аниқлаш, уларнинг ўхшашлиги ва фарқлари. Метод ва методология тушунчаларининг алоқаси. Социологик тадқиқот техникаси маълумотлар йиғиш, қайта ишлаш ва таҳлил қилишнинг ташкилий ва методологик воситаларининг мажмуи сифатида. Процедура техник усул ва операциялар кетма-кетлигини мантиқий тузилиши сифатида. Социологик тадқиқотнинг принципиал структураси.Социологик тадқиқот” тушунчаси, социологик билиш тизимида унинг функциялари. Социологик тадқиқотларнинг амалий қўлланиши.

Социологик тадқиқот босқичлари тўғрисидаги турли қарашлар. Тайёрлов босқичи; дала ишлари; маълумотларни қайта ишлаш; ҳисобот ёзиш. Асосий ҳаракат турлари: тадқиқот дастурини тайёрлаш, маълумотлар йиғиш, маълумотлар таҳлили.

2-Мавзу: Дастур социологик тадқиқотнинг асосий хужжати сифатида

Дастур социологик тадқиқотнинг асосий хужжати сифатида. Дастур янги социал билим олишнинг йўллари, ёндашувларини назарий ишлаб чиқиш сифатида. Дастур тушунчаси, социологик тадқиқотда унинг ўрни ва аҳамияти. Дастур вазифалари: методологик, методик, башоратга оид, ташкилий-технологик. Социологик тадқиқот олиб боришда қўлланиладиган энг янги техник-технологик воситалар.

3-Мавзу: Социал кўрсаткичларни миқдорий жиҳатдан ўлчаш муаммоси

Социал кўрсаткичларни миқдорий жиҳатдан ўлчаш муаммоси. Сифатий хусусиятларни тасвирлаш ўлчаш эталонларини излаш босқичи сифатида. Социал объектнинг ўрганилаётган сифатий тавсифларини миқдорий ифодалаш методларини танлаш. Социал кўрсаткичнинг уч ўлчовлиги социологияда ўлчаш тамойилининг бири сифатида. Ўлчашда шкалалар ва уларнинг ўрни.

4-Мавзу: Социологияда танлаш методини қўллашнинг хусусиятлари

Социологияда танлаш методини қўллашнинг хусусиятлари. Танлаш методининг моҳияти. Танлашни амалга ошириш билан боғлиқ тушунчалар: умумий ва танланма мажмуа, танлаш бирликлари, таҳлил бирликлари, дисперция. Танлашни ташкил этиш тамойиллари. Танлаш методини қўллашнинг шартлари. Танлашни тузишнинг асосий методлари: эҳтимоллий танлаш методи ва қатъий бўлмаган тасодифий методлар. Социологик тадқиқотларда танлашларнинг математик таҳлили.

5-мавзу: Эмпирик маълумотларнинг аҳамияти

Тадқиқотнинг дала босқичи. Эмпирик маълумотларнинг аҳамияти. Тадқиқотнинг мақсад ва вазифаларига кўра маълумотлар йиғиш методларини танлаш. Маълумотлар йиғиш методларини умумий таснифи. Адабиётлар, ҳужжатлар, бирламчи маълумотлар таҳлили. Аксиологик; биографик; кузатиш; эксперт баҳолаш; сўров; афзалликларни билиш; кросс-маданий таққослаш; монографик; жуфтли таққослаш методлари. Бирламчи маълумотларни тўплаш методлари. Маъумотларни қайта ишлаш ва таҳлил қилиш методлари.

Амалий машғулотлар мазмуни

1-Мавзу: Социологик тадқиқот тушунчаси, турлари ва техникаси

Социологик тадқиқот жараёнининг асосий тушунчалари: методология, методика, техника, процедура. Тадқиқот методологияси ва методини аниқлаш, уларнинг ўхшашлиги ва фарқлари. Метод ва методология тушунчаларининг алоқаси. Социологик тадқиқот техникаси маълумотлар йиғиш, қайта ишлаш ва таҳлил қилишнинг ташкилий ва методологик воситаларининг мажмуи сифатида. Процедура техник усул ва операциялар кетма-кетлигини мантиқий тузилиши сифатида. Социологик тадқиқотнинг принципиал структураси.

Социологик тадқиқот” тушунчаси, социологик билиш тизимида унинг функциялари. Социологик тадқиқотларнинг амалий қўлланиши.

Социологик тадқиқот босқичлари тўғрисидаги турли қарашлар. Тайёрлов босқичи; дала ишлари; маълумотларни қайта ишлаш; ҳисобот ёзиш. Асосий ҳаракат турлари: тадқиқот дастурини тайёрлаш, маълумотлар йиғиш, маълумотлар таҳлили.

2-Мавзу: Дастур социологик тадқиқотнинг асосий хужжати сифатида

Дастур социологик тадқиқотнинг асосий хужжати сифатида. Дастур янги социал билим олишнинг йўллари, ёндашувларини назарий ишлаб чиқиш сифатида. Дастур тушунчаси, социологик тадқиқотда унинг ўрни ва аҳамияти. Дастур вазифалари: методологик, методик, башоратга оид, ташкилий-технологик. Социологик тадқиқот олиб боришда қўлланиладиган энг янги техник-технологик воситалар

3-Мавзу:Социал кўрсаткичларни миқдорий жиҳатдан ўлчаш муаммоси

Социологик тадқиқотда репрезентативликни таъминлаш муаммоси. Репрезентативлик танлаш методининг таснифи сифатида Репрезентативлик тушунчаси ва унинг хусусиятлари. Социологияда танлаш методини қўллашнинг хусусиятлари. Танлаш методининг моҳияти. Танлашни амалга ошириш билан боғлиқ тушунчалар: умумий ва танланма мажмуа, танлаш бирликлари, таҳлил бирликлари, дисперция. Танлашни ташкил этиш тамойиллари. Танлаш турлари

4-Мавзу: Социологияда танлаш методини қўллашнинг хусусиятлари

Ўлчаш ва шкалалаштириш. Социал таснифларнинг бирламчи ўлчови. Шкала-ўлчов эталони. Ўлчаш эталонларини излаш. Бирламчи ўлчов процедурасининг текширишда ишончлилик усуллари. Шкалаларнинг умумий таснифи. Оддий номинал шкала. Қисман тартибланган номинал шкала. Тартибланган шкала, тенг интервалли метрик шкала. Пропорционал баҳоланган шкала. Гутман шкаласида бир йўналишли континуумни излаш (тартибланган номинал шкала). Тёрстоуннинг тенг интервалли шкаласида берилган пунктларни танлаб олишда судьялардан фойдаланиш. Бирламчи социал таснифларни белгилашда тўртта чекланган квантификация

5-мавзу: Эмпирик маълумотларнинг аҳамияти

Тадқиқотнинг дала босқичи. Эмпирик маълумотларнинг аҳамияти. Тадқиқотнинг мақсад ва вазифаларига кўра маълумотлар йиғиш методларини танлаш. Маълумотлар йиғиш методларини умумий таснифи. Адабиётлар, ҳужжатлар, бирламчи маълумотлар таҳлили. Аксиологик; биографик; кузатиш; эксперт баҳолаш; сўров; афзалликларни билиш; кросс-маданий таққослаш; монографик; жуфтли таққослаш методлари. Бирламчи маълумотларни тўплаш методлари. Маъумотларни қайта ишлаш ва таҳлил қилиш методлари