14. Шудың негізгі екі белгісі бойынша жіктелуін сиапттаңыз. Қалалық шу көздерін атаңыз және сипаттаңыз. Шудың адам органиміне әсерін жазыңыз. Шуға қарсы негізгі шаралар туралы жағыңыз. .

Шу—әр түрлі жиіліктегі дыбыстардың ретсіз қабаттасуы болып табылады.

Жапырақтың сыбдыры, өзен суының сылдыры, құстардың дауысы, судың сәл шалпылы сияқты шулар адамға жағымды естіледі. Алайда дыбыстардың мұндай табиғи үнін үлкен елді мекендер мен қалаларда өнеркәсіп, көлік және т.б. шулары басып тастауда. Мысалы, өнеркәсіп шуының қаттылық деңгейі кейбір өндіріс орындарында 90 дБ-ге жетеді және одан да жоғары болуы мүмкін. Тұрмыстық; техника деп аталатын шулардың жаңа көздері пайда бола бастаған біздің үйімізде де тыныштық жоқ.

Адамды қалыпты күйінен шығаратын шу — кез шағылыстыратын жарықтан, улы газдан, күйіп қалудан туындайтын салдар сияқты зиянды әсер етеді.

Шуға бұрын көп көңіл бөлінбейтін, ол өркениет пен техника дамуымен ілесе жүретін салдар ретінде түсінілетін. Алайда қазіргі кезде шу адам денсаулығына кері әсерін тигізе бастады. Шу деңгейінің жоғары болуы құлақтың дыбыс қабылдауын нашарлатады және оның организмнің жүйке-психологиялық әрекетіне тигізетін зияны өте зор, оның байқаусыз әсері шу ауруына әкелуі мүмкін.

Адамды шудың теріс ықпалынан қорғау үшін денсаулық сақтау мекемелері шудың шекті деңгейінің сындық санитарлық нормаларын бекіткен. Осы нормаларға сәйкес шудың қаттылық деңгейі 30—40 дБ-ден артпауы тиіс.

Қаладағы шу негізінен темір жолмен жүрген пойыз,трамвай тарсылынан, тұрмыстық жабдықтармен құрылыс алдында жұмыс жасайтын техниканың дыбысынан құралады. Барлық шудың 80% жуығы автомашиналардан тарайды. Адамдар үшін шу өте қауіпті. Оның қолайсыз әсері көп уақытқа дейін білінбей жүреді де,білінгеннен кейін кеш болады. Оның үстіне дәрігерлер нәтижелі емдеу жолдарын табалмай жүр.

15. Қатты тұрмыстық қалдықтарды өңдеудің әдістерін атаңыз және сипаттаңыз. Қатты тұрмыстық қалдықтарды зарарсыздандыру әдістері туралы жазыңыз.

Қатты қалдықтарды өңдеу процестерімен Тақырып 2. Қатты

қалдықтарды жою (ұнтақтау, ұсақөтау, классификация, нығыздау және

компактілеу).

1.Қатты қалдықтарды өртеу (әртүрлі ошақтерда)

2.Өндірістік және тұрғылықты қалдықтарды залалсыздандыру өңдеу.

3.Қалдықтарды жинау және ретттеу.

4.Қалдықтарды өңдеу және жағу.

Қатты қалдықтарды өңдеу үшін бөлшектеу мен ұнтақтау, класификация

мен ұрыптау, қатты ортада байту, тұндыру магнитті және электрлі

сепарациялық кептеру және грануляция, термохимиялық күйдіру, экстракция

және т.б процестер қолдану.

Қатты қалдықтарды механикалық өңдеу.

Химиялық реагенттердің әсерініз өртеу, бірақ қолданылмайтын

өнеркәсіптік қалдықтар үшін, механикалық өңдеудің екі түрі қолданылады:

ұнтақтау мен топтатыру (престеу). Бұл органикалық және бейорганикалық

қалдықтарға қатысты. Ұнтақтағаннан соң, фракциялау болуы мүмкін,

қалдықтарды қолдануға болатын өнімдерге айналдыруға болады. Қатты

материалдарды керек көлемге дейін жаншу, соғу, сындыру, кесу, тілу сияқты

әдістермен жеткізуге болады.

Бөлшектеу және ұнтақтау.

Ақтық материал мен өнімнің көлеміне қарай ұнтақтауды бірнеше клақа

бөледі. (2.1. кесте)

Бөлшектеу мен ұнтақтауды құрғақ және дымқыл деп бөледі. Қатты

қалдықтады минералдық негізде бөлшектеу мен ұнтақтау үшін машиналарды

қолданады.

БЛОК 2