49. Қаланың еңбек ресурстарын ұтымды пайдалану жолдарын сипаттап жазыңыз

Экономикалық дағдарыстан тез өндірісті технологиялық жаңартуынсыз мүмкін емес. Ол үшін қаржы ресурстары керек. Бірақ бюджет негізгі қорларды жаңарту үшін жеткілікті қаржы ресурстарына ие емес. Ол үшін аймақтың инвестициялық климатын жақсарту керек.

Бүгінгі күнде аймақтың билік органдарын алдында аймақтың еңбек ресурстарын басқару құрылымын құру, олардың қызметінің нормативтік-құқықтық негізін дайындау, жергілікті жұмыс пен қамту, миграция орталықтарымен өзара қызметтер ұйымдастыру міндеті тұр.

Аймақтың кадрлық потенциалын басқару жүйесінің концептуалды негізін дайындау кезінде бүгінгі және келешектегі міндеттерді ескере отырып аймақтың кадрлық әлеуетінен талдау жасау, аймақтың кадрлық әлеуетінің сандық және сапалық өзгерісінің тенденциясын айқындау, кадрлық әлеуетті жетілдіру мен дамыту мәселелерін шешу жолдарын анықтау.

(Экономикалық теорияда жұмысбастылық саланың мемлекеттік саясатқа негізделгені туралы көптеген теориялар бар.)

Олар классикалық теорияны нарықтық қатынаста экономика өзін-өзі реттейді, мемлекет араласпауы керек дейді. Жұмыссыздықтың жоғары еңбек ақы жоғары түсіндіріледі. Егер еңбек нарығын тауар деп қарастырсақ, тауар бағасы жоғары болу, жұмыс күшіне деген ұсыныстан артады, жұмыссыздық пайда болады.

Кейнсиандық теория өндіріс көлемін жиынтық сұраныс басқарады және жұмыс күшіне деген сұраныс өз кезегінде жұмыссыздықты басқарады.

Филипс қисығы жұмыссыздық пен инфляция арасындағы байланыс.

Стагфляция 70-80 ж. XX ғ. инфляция мен жұмыссыздықтың бірдей өсуі жұмысбастылыққа қатысты теорияларды қайта қарауды қажет етті.

Шаруашылықтың жаңа жүйесі жағдайында жұмысбастылық мемлекеттік реттеудің рөлі арта түседі және күрделенеді. Жұмысбастылықты мемлекеттік реттеудің негізгі әдістеріне мыналар жатады:

- Экономикалық әдістер, яғни (жеңілдетілген несиелеу және салық салу, жұмыс орнын сақтау және құру үшін кәсіпорындарды ынталандырудың бюджеттік саясаты, кадрларды кәсіби оқыту және т.б.)

- Ұйымдастырушылық әдістер яғни жұмыс пен қамту бөлімдерін, құру ақпараттандыру жүйесін, еңбек нарығымен қызмет көрсетуші бөлімдерді құру, кадрларды дайындау және қайта дайындаудың мемлекеттік жүйесін қалыптастыру.

- Әкімшілік-құқықтық әдістер, яғни (еңбек келісім шарттарына отыру тәртібін, жұмыс уақытының ұзақтығын анықтау, міндетті аударымдарды жүргізу тәртібін белгілеу, жұмысқа орналасу квоталарын анықтау, және т.б.)

Еңбек нарығына мемлекеттің әсер ету шараларын жанама және тікелей деп екіге бөледі.

Тікелей әсер ету шаралары іріктеп алынған негізінен еңбек ұсынысына әсер ететін жекелеген сипаттағы мемекеттік бағдарламаларды жүзеге асыру жолымен іске асады.

Жанама әсер ету шаралары еңбек сферасын реттеуде әсер етудің макроэкономикалық құралдарының қолданылуын көздейді.

Еңбек нарығындағы мемлекеттік саясат бағыттары:

- халық жұмысбастылығының салалық құрылымындағы үдемелі алға басуларды қамтамасыз ету;

- экономикалық белсенді халықты жаңа еңбек қатынастарына қайта бейімдеу;

- жұмыс күші мен жұмыс орындары ұсынысының баланстығына жету;

- жаңа жұмыс орындарын ашу және бұрыннан бар жұмыс орындарының тиімділігін көтеру;

- кадрларды оқыту, қайта оқыту, қайта даярлау және біліктілігін арттыру арқылы кадрлық әлеуетті көтеру;

Бүгінгі таңда еңбек нарығын мемлекеттік реттеу аймақтық деңгейде басымырақ жүзеге асырылуы керек. Аймақтық деңгейде еңбек нарығының мүддесінде тұрғын үй, тасымалдық байланыс, экологиялық, әлеуметтік және басқа да мұқтаждықтар үшін барлық меншік түріндегі кәсіпорындар өнімін мемлекеттік сатып алулар, приоритетті салалардағы өндірісті дамыту мен қолдауға бағытталған салықтық жеңілдіктер, несиелер, дотацияларды кәсіпорындарға беру арқылы жүзеге асырылады.