Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Документ Microsoft Office Word.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
3.13 Mб
Скачать

Спряжение глаголов nolo и malo

Praesens indicativi

Singularis

1.

nolo — я не хочу

malo — я предпочитаю

2.

non vis

mavis

3.

non vult

mavult

Pluralis

1.

nolŭmus

malŭmus

2.

non vultis

mavultis

3.

nolunt

malunt

Imperfectum образуется правильно: nolēbam, nolēbas; malēbam, malēbas ...

Futurum I тоже: nolam, noles, nolet...; malam, males, malet...

Praesens coniunctivi: nolim, nolis, nolit...; malim, malis, malit...

Imperfectum coniunctivi: nollem, nolles, nollet...; mallem, malles, mallet...

Imperativus есть только у глагола nolo, nolle: noli! — не желай! nolīte! — не желайте!

Participium praesentis: volens, volentis; nolens, nolentis; cp.: nolens-volens — волей-неволей.

20. in anĭmo est (подразум. mihi) — у меня есть намерение, я намерен.

21. abdĭto ... gladio — abl. abs.

22. adībant — ad-eo, ii, itum, ire (см. текст I).

23. uter, utra, utrum — который из двух, который из них.

24. metuendus — тот, которого следует бояться; грозный.

25. volui — см. volo.

26. nullum proelium timuĕris — perfectum con. (coniunctivus prohibitivus) — не бойся! (см. урок 45).

27. tibi ... res erit: mihi res est cum alĭquo — у меня дело с кем-л.; tibi res erit — у тебя будет дело.

28. abi — ab-eo, ii, ĭtum, īre — уходить (см. текст I).

29. Scaevola — Левша, от прилаг. scaevus, a, um — левый.

30. composĭta расе — abl. abs.

31. virtūtis causā: causā — предлог c gen.: по причине, из-за; ставится после существительного.

Textus IX

Доблестная Клелия

(508—507 гг. до н. э.)

LIVIUS II 13, 6—11

Eōdem tempŏre Porsinna feminārum virtūte quoque commōtus est. Nam Cloelia virgo, una ex obsidĭbus, Etruscis datis, cum castra Etruscōrum haud procul ripa Tibĕris locāta essent1, frustrāta custōdes, cum agmĭne virgĭnum inter tela hostium Tibĕrim tranāvit sospitesque omnes Romam ad propinquos restituit. Quod ubi regi nuntiātum est, primo legātos Romam misit ad Cloeliam deposcendam2; dixit se alias obsĭdes haud magni facĕre3. Deinde autem, virgĭnis virtūtem admīrans, ostendit se foedus pro rupto4 habitūrum [esse], si non dedātur Cloelia; dedĭtam autem incolŭmem ad Romānos remissūrum esse5. Utrimque constĭtit fides: et Romāni obsĭdem ex foedĕre in castra Etruscōrum misērunt, et apud regem Etruscōrum non tuta solum, sed honorāta etiam Cloelia fuit, et rex se parte obsĭdum eam donāre dixit: ipsa, quos vellet6, legĕre posset. Productis omnĭbus obsidĭbus7 Cloelia impūbes elēgit, quod probabĭle erat eam aetātem potissĭmum liberāri ab hoste, quae maxĭme opportūna iniuriae esset. Pace redintegrāta Romāni novam in femĭna virtūtem novo genĕre honōris, statua equestri8, donavērunt: in summa Sacra via9 posĭta est virgo insĭdens equo.

NB

1. cum castra ... locāta essent — cum causale; cum — так как, потому что.

2. ad Cloeliam deposcendam; deposcendam — герундив (см. урок 52): чтобы они потребовали(выдачи) Клелии.

3. haud magni facĕre — мало ценить, gen. pretii (см. урок 53).

4. foedus pro rupto habere = foedus rumpĕre — разорвать договор.

5. se ... habitūrum esse, se ... remissūrum esse — acc. cum infinitivo futuri activi: что он будет считать ...; что он отправит, отошлет.

6. vellet — см. volo (см. текст VIII), imperfectum coniunctivi.

7. productis omnĭbus obsidĭbus — abl. abs.

8. statua equestri — конная статуя (зд. abl.). Эта скульптура стояла в Риме еще во времена Октавиана Августа, однако нет никакой уверенности, что она изображала Клелию, скорее всего это была статуя какой-то богини. Здесь проявляется характерная особенность истории Ливия — соединение исторических фактов с легендой.

9. Sacra via — Священная улица; она соединяла Римский Форум с Капитолием.

Textus X