Тұжырым

Курстық жұмыс _____ парақ, ____ сурет және ___кестеден тұрады.

«Ауыр металдармен ластанған су көздерін құрамын талдау»

1. Су және ас сірке қышқылымен қызылша құрамынан металдың улар-қорғасынға, мысқа, мырышқа және кадмийге сапалық және сандық анализ жасалынды. Алынған нәтижелер бойынша кадмий су құрамынан табылмады. Ал қалған металл-иондары санитарлы нормаға сай.

2. Сірке қышқылы мен қызылша құрамындағы металл мөлшерлері МШК-дан аспайды. Яғни адам өміріне ешбір қауіптілік туғызбайды.

Өңдеу әдістерімен, шикізатты, өнімнің құрамын талдау әдістері, тәжірибеден алынған нәтижелерді талқылаулар келтіріп, жанама өнімдерге сипаттама және оларды пайдаға асыру жолдары қарастырылды. Яғни келесі тараулар:

- аналитикалық шолу (патентті ізденістер);

- өнімнің қасиеті мен сапасына талап;

-өндіру әдістері;

-талдау әдістерін таңдау;

-принципиалды немесе технологиялық сызбаларды (техника, зерттеу нысаналары) негіздеу және суреттеу;

-жанама өнімдер және олардың сипаттамасы;

-қоршаған ортаны қорғау;

-тіршілік қауіпсіздігі;

-зерттеу нәтижелерін талқылау мен қорытынды келтірілген.

3. Су және ас сірке қышқылымен қызылша құрамынан металдың улар-қорғасынға, мысқа, мырышқа және кадмийге сапалық және сандық анализ жасалынды. Алынған нәтижелер бойынша кадмий су құрамынан табылмады. Ал қалған металл-иондары санитарлы нормаға сай.

4. Сірке қышқылы мен қызылша құрамындағы металл мөлшерлері МШК-дан аспайды. Яғни адам өміріне ешбір қауіптілік туғызбайды.

Мазмұны

	Мазмұны	3
	Нормативті белгілер	4
	Анықтамалар	5
	Белгілер мен қысқартулар	6
	Кіріспе	7
1	Тақырып бойынша ғылыми-зерттеу жұмысына аналитикалық шолу	8
1.1	Өндірістік ақаба суларды тазалау әдістері	8
1.2	Зерттеудің мақсаты мен міндеті	19
2	Тәжірибелік бөлім	20
2.1 2.1.1	Шикізат және өнім мінездемесі, оларға қойылатын талап Ақаба суларын өндіру әдістерін зерттеу	20
2.2 2.2.1	Зерттеуді жүргізу әдістері Ақаба суларының химиялық құрамы және қасиеті	22
2.3 2.3.1	Техника және талдау әдістерін таңдау Зерттелетін обьектілердің құрамын талдау	27
2.4 2.4.1	Зерттелген оьбектілер мен материалдардың нәтижелерін талқылау (есептелуі) Қорғасын және мырышты қосылыстарды фосфор қышқылымен өңдеуді зерттеу	30
3	Зерттелген оьбектілер мен материалдарды салыстыру	33
	Қорытынды
	Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Нормативтік белгілер

МЕСТ 25336 – 82 - органикалық еріткіштерді айдауға арналған

дефлегматоры бар шынылы аппаратқа және өлшеуіш

шынылы лабораториялық ыдысқа қойылатын талап

МЕСТ 1770 – 74 - сыйымдылығы: өлшеуіш колбаларға талап

МЕСТ 7148 – 70 - өлшеуіш стакандар (бюкстер)

МЕСТ 5456 – 79 - аммиактың сулы ерітіндісіне талап

МЕСТ 10165 – 79 - дитизонға (дифенилдитио-карбазон) талап

МЕСТ 6709 – 72 - дистильденген суға талап

МЕСТ 4328 – 77 - натрий гидроксидіне талап

МЕСТ 22280 – 76 - лимон қышқылды натрийге талап

МЕСТ 84 – 76 - кристалдық көмірқышқылды натрийге талап

МЕСТ 4199 – 76 - тетраборқышқылды натрий (бура)ға талап

МЕСТ 3118 – 77 – қышқылдарға талап

Анықтамалар

"Металдық улардың" тобына негізінен қорғасын мен мырыш кіреді. Бұл химиялық элементтердің қосылысы улы болып саналып, ағзаның талшығында құрамды бөлігі саналады. "Мырыш" атауы латын сөзінің ақ қабықша деген сөзінен шыққан және бірінші рет 1530 жылы Парацельс еңбегінде кездеседі.

МШК – күнделікті 8 сағат жұмыс уақытысында немесе аптасына 41 сағаттан артпайтын уақыт бойы жұмыс аймағында болғанда, бүкіл еңбек стажына сәйкес келетін мерзімі ішінде денсаулыққа зиянды әсер етіп, науқасқа немесе өзге ауытқуларға әкелдіріп соқтырмайтын ластаушы зат концентрациясы.

Физиология көзқарасынан алғанда мырыш өсімдік үшін де, адам, жануарлар организмі үшін де қажетті элемент. Таза күйінде мырыш улы емес. Уытты тек оның мышьякпен, сурьмамен, қорғасынмен, кадмиймен қосылыстары.

Белгілер мен қысқартулар

АСК - алюмосиликатты катализаторлар

ЦК - цеолитті катализаторлар

∆S – энтропия

∆Н – энтальпия

Т- температура

ºС – цельси температура

АКМ - алюмокобальтмолибденді

Аº - ангестрем

К0 – экспонент алдындағы көбейткіш

Е – реакцияның активтену энергиясы

ПСі^п - концентрацияның көбейтіндісі тиесілі дәреже

Z – соқтығысу саны

Р – активтену процесінде энтропияның өзгеруі мен анықталынатын стерикалық фактор

Uк1 – хемосорбция алмасу комплексіндегі активті орта энергиясының деңгейі;

Uх1 - сол комлекстегі активтеленетін молекуланың деңгейі

Ni - никель

АI - алюминии

ЕК – ерігіштік көбейтінді

Кіріспе

Еліміздің түсті металлургия өндірістерінде жүздеген миллион тонна мыс, никель, қорғасын мырыш және қалайы өндірісінің ауыр металдарының қалдықтары жиналған. Жыл сайын бұл қалдықтарға он мыңнан астам тонна қалдықтар қосылады.

Зерттеу жұмысының өзектілігі Оңтүстік Қазақстан облысында орналасқан «Оңтүстік полиметалл» ЖАҚ ӨК Республикада түсті металдар шығару жағынан өте ірі өндіріс орны болып табылады. Қазақстан және ТМД елдерінде С0, С1 маркалы рафинирлі қорғасын өндіреді (1 1 жылдық өндірістік қуаты 160 мың тонна), қорғасын зауыты кадмий, висмут, рений құрамдас өнімдер алтын – күміс қорытпаларын, тазалығы жоғары қорғасын суригін (жылына қуаты 4 мың тонна), жоғары тазалықты металдар (00000, Ви 0000, Кd 0000) және өте көптеген маркалы металдар өндіреді.

«Оңтүстік полиметалл» ЖАҚ ӨК өндіретін рафинирлі қорғасын Лондондағы биржада С 13 маркасымен аттестацияланған және аккумулятор, кабель заттары және ТМД елдерінің басқа да өнеркәсібтерінен көптеген сұраныстарға ие, сонымен қатар Еуропа елдеріне экспортқа шығады. Висмут өндіру жағынан ТМД бойынша жалғыз өндіріс орны болып табылады. «Оңтүстік полиметалл» ЖАҚ ӨК алтын және күмісті ДОРЕ қорытпасына өндіру бойынша үлкен қуаттылыққа ие. Қорытпадағы алтынның жылдық қуаты 7000 – 3000 кг болса, күміс қуаты – 250 кг дейін жетеді.

Зерттеу жұмысының маңызы «Оңтүстік полиметалл» ЖАҚ ӨК 1996 жылдың тамыз айынан жылдың соңына дейін аралықта 45 мың тонна қорғасын, 30 мың тонна алтын – күміс қорытпаларын өндіріп, 94 млн. теңгенің өнімін 5 ай көлемінде өндіруді мақсат етіп отыр. 1997 жылдан бастап жыл сайын 120 мың тонна қорғасын, 2929 кг алтын, 187720 кг күміс және басқа да металдарды өңдеді.

Сондай бағыттарды кеңейтіп, жаңа өнім түрлерін шығару жоспарлануда. Осы мақсатта түсті металлургия өндірісінде аккумулятор зауытын ашып, қорғасын суригінің өнімділігін 9 мың тоннаға дейін жеткізу және сонымен қатар, өндіріс қалдықтарын әртүрлі тиімді әдістермен өңдеу жолдары қарастырып қалдықсыз технология құру жоспарлануда.

Өндірістік ақаба суларды тазалау үшін мехеникалық, физикалық-химиялық, химиялық және биохимиялық тазалау әдістері қолданылады. Ақаба сулардан негізінен минералдық ластаушыларды шығару үшін, сондай-ақ алдын-ала тазалауда механикалық тазалау (сүзу, тұндыру, гидроциклондарда жарықтандыру) қолданылады. Механикалық тазалаудан кейін судан органикалық ластаушыларды шығару үшін биохимиялық тазалау қолданылады.