17. Иық артерясы: топографиясы, тармақтары және олардың қанмен қамтамасыз ететін анатомиялық құрылымдары.

Жауабы: Иық артериясы, a.brahialis,қолтық артериясының тікелей жалғасы.Ол үлкен кеуде бұлшықетінің төменгі жиегі деңгейінде басталып, дөңгелек пронатор мен иықкәрыжілік бұлшықеттері арасындағы кішкене науада, m.bicipitalis brahii апоневрозының астында екі тармаққа бөлінеді; кәріжілік артериясына,a.radialis, және шынтақ,a.ulnaris, артериясына.

Иық артериясынан келесі тармақтар таралады:

1. Иықтың терең артериясы,a.profunda brahii иық артериясының артқы ішкі бетінен иықтың жоғарғы үштен бөлігінде басталады.Иықтың терең артериясы кәріжіліктің жанама артериясына,a.collateralis radialis,жалғасды.Ол шынтақтың буын торының,rete articulare cubiti, түзілуіне тармақтар беріп, a.reccurens radialis-пен анастомоз түзеді.

Иықтың терең артериясы келесі тармақтар береді:

а) Дельтатәрізді тармақ, r.deltoideus, иықтың терең артериясының алғашқы блімінен таралып, құстұмсұқ-иық және иықтың екі басты бқлшықеттерінің астында жатып оларға тармақтар беріп, тоқпан жіліктің алдыңғы бетімен дельта тәрізді бұлшықетке жетеді.

б) Тоқпан жілікті қоректендіретін артериялар, aa.nutriciae humeri, тоқпан жіліктің қоректендіретін тесіктеріне бағытталады.

в) Ортанғы жанама артерия, a,collateralis media, иықтың үш басты бұлшықетінің латералді және медиалды бастарының арасымен төмен жүреді.Кейін латералды басы қалыңдығына еніп, шынтақ буынына жеткен соң, sulcus cubitalis posterior lateralis-те жатады және осы тұста шынтақтық буын торы, rete articulare cubiti, түзілуіне қатысады.

г) Бұлшықеттің тармақтар, rr. Musculares, иықтың үш басты және құстұмсұқ иық бұлшыеттеріне барады.

2. Шынтақтың жоғарғы жанама артериясы, a.collateralis ulnaris superior, иық артериясының медиалды бетінен, иықтың терең артериясының тармақталатын жерінен сәл төмен басталады.Төмен бағытталып, медиалды айдаршыққа жетеді де, шынтақтың буын торы,rete articulare cubiti түзілуіне қатысады.Артерия иық бұлшықетін, иықтың үш басты бұлшықетінің медиады басын және осы аймақтың терісін қанмен қамтамасыз етіп, медиалды айдаршықта,r posterior a.reccurens ulnaris, анастомоз түзеді.

3. Шынтақтың төмнгі жанама артериясы, a.collateralis inferior, иық артериясының медиалды бетінен, иықтың төменгі үшінде басталады.Иық бұлшықетінің алдыңғы бетімен төмен бағытталып, шынтақтың қайырылма артериясының алдыңғы тармағымен,анастомоз түзеді.Өзінің тармақтарымен медиалды айдаршық аймағына жетіп, кіреді және шынтақтың буын торы, түзілуіне қатысады.

18. Кәрі жіліктік және шынтақтық артериялар: топографиясы, тармақтары және олардың қанмен қамтамасыз ететін анатомиялық құрылымдары.

Жауабы: Кәрі жілік артериясы - a.radialis - бағыты жағынан иық артериясының жалғасы болып табылады.

7 тармағы:

1. a.reccurens radialis - кәрі жіліктің қайрылма артериясы жоғары қарай қайырылып a. collateralis radialis-пен анастомозданып, rete articulare cubiti, түзілуіне қатысады.

2. rami musculares - айнала қоршаған бұлшықеттерге барады

Қолдың басына барғанда 5 тармаққа бөлінеді:

3. rami carpeus palmaris -алақан-білезік тармағы , ramus cutaneus palmaris-пен аностомозданып, rete carpi palmare түзуге қатысады.

4. ramus palmaris superficialis - беткей алақан тармағы, arcus palmaris superficialis, түзуге қатысады.

5. ramus carpeus dorsalis - сыртқы білезік тармағы, rete carpi dorsale, түзуге қатысады.

6. a. metacarpae dorsalis prima - алақан сүйектерінің бірінші сыртқы артериясы.

7. a. principis pollicis - басбармақ артериясы

Шынтақ артериясы - a.ulnaris - иық артериясының екі соңғы тармақтарының бірі болып табылады.

5 тармағы:

1. a.reccurens ulnaris - шынтақтың қайрылма артериясы 2 тармаққа бөлінеді:

• а.reccurens ulnaris anterior a.collateralis ulnaris inferior-мен анастомозданады

• a.reccurens ulnaris posteriora.collateralis ulnaris superior-мен анастомозданады

2. a.interossea comminus - жалпы сүйекаралық артерия сүйекаралық жарғаққа барады. Сүйекаралық жарғақ арасындағы мембрананы қанмен қамтамасыз етеді.1-2 тармақтары шығып профунда тармақтарымен анастомозданады.

3. ramus carpeus palmaris - алақан-білезік тармағы - кәрі жілік артериясының аттас тармағына қарсы жүріп, онымен жалғасады.

4. ramus carpeus dorsalis - білезіктің сыртқы тармағы - a.radialis-тің аттас тармағына қарсы жүреді

5. ramus palmaris profundus - терең алақандық тармақ - a.radialis-пен бірге терең алақан доғасын түзуге қатысады.

Ары қарай metacarpi алақанаралық жерлерге тармақтар қол басында a.digitalis әр саусақтың шетінен қантамырлары жүріп отырып қанмен қамтамасыз етеді.