1.3.4 Ішкі мойындырық вена, оның түзілуі мен жолы. Бассүйекішілік және бассүйексыртылық салалары, олардың өзара анастомоздары.

V.Jugularis interna-ішкі мойындырық вена,бассүйек қуысы мен мойын ағзаларынан қанды алып шығады ;бұл вена foramen jugulare-ден басталады, сол жерде кеңейген буылтық bulbus superior venae jugularis internae- түзіп ,одан кейін a.carotis communis-тен латериалды орналасып, төмен кетеді. V.Jugularis interna-ның төменгі шетінде, оның v.subclava-мен қосылуы алдында екінші буылтық bulbus inferior venae jugularis internae- түзіледі;мойын аумағында осы буылтықтан жоғары , венада бір немесе екі қақпақша болады. Мойын аумағындағы жолында ішкі мойын венасын m.sternocleidomastoideus мен m.omohyoideus жауып тұрады.

Ішкі мойындырық венасының тармақтары бассүйек ішіндегі және юассүйек сыртындағы болып 2 топқа бөлінеді. Біріншілерге мидың қатты қабығының қойнаулары-sinus durae matris және оған құятын ми веналары-vv.cerebri,ми сауыты сүйектерінің веналары-vv.piloicae,есту мүшесі веналары-vv.aditivae,көз шарасы веналары-vv.ophtalmicae,және қатта қабықша веналары –vv.meningeae, жатады.Екіншілерге бассүекпен беттің ішкі мойындырық венасына құятын веналары жатады.

Бассүйек ішіндегі жіне юассүйек сыртындағы веналар арасындағы ми сауты сүйектеріндегі тесіктер(Foramen parietale,foramen mastoideum,canalis condylaris)арқылы өтетін шығарушылар - vv.emissriae –арқылы байланыстар болады.

V.Jugularis interna-ға мына тармақтар құяды:

1.V.facialis-бет венасы.Оның салалары a.facialis тармақтарына сәйкес келеді және беттің түрлі құрылымарынан қан алады.

2.V.retromandibularis төменгі жақ сүйек астындағы вена,самай аумағынан қан жинайды .Одан әрі қарай .V.retromandibularis –ке plexus pterygoideus- тен (m. pterygoideі арасындағы қою өрім) қанды әкететін сабау құяды, содан соң V.retromandibularis сыртқы ұйқы артериясымен бірге шықшы безі қабатынан өтіп, төменгі жақ бұрышынан төмендеу жерде п.facialis-пен қосылады.

Бет венасын қанат тәрізді өріммен жағастыратын ең қысқа жол төменгі жақтың ұяшықтық жиегі деңгейінде орналасқан анастамоздық вена болып табылады.

анастамоздық вена беттің беткей және терең веналарын байланыстырып,инфекцияның таралу жолына айналуы мүмкін,сондықтан оның тәжірибелік маңызы бар.бет венасының көз венасыменде анастамозы бар.

3.V.pharyngeae-жұтқыншақ веналары ,жұтқыншақта өрім ( pl. pharyngeus)түзіп,тікелей не V.Jugularis internaға немесе V.facialis-ке құяды.

4.V.lingualis-тіл венасы,аттас артериямен қосарлана жүреді.

5. v.thyroideae superiores -жоғарғы қалқанша веналары,қалқагша без бен жұтұыншақтың жоғарғы жығынан қан жинайды.

6.V. thyroidea media - ортаңғы қалқанша вена, қалқанша бездің бүйір жиегінен шығып,

V.Jugularis interna-ға құяды.Қалқана бездің төменгі жиегінде веналық өрім- plexus thyroideus impar-бар,одан vv.thyroideae superiores арқылы V.Jugularis interna-ға,сондай -ақ vv.thyroideae inferiors және vv.thyroideae ima алдыңғы көкірекаралық веналарға қан ағады.

1.3.5 Сыртқы және алдыңғы мойындырық веналары: топографиясы, түзілу көздері, қан әкелуші веналары. Иық-бас веналары: топографиясы, түзілу көздері, қан әкелуші веналары.

Жауабы:

Сыртқы мойындырық венасы, v.jugularis externa –құлақ қалқаны артында төменгі жақсүйек бұрышы деңгейінде басталып, m.platysma-ның астында жатады, ол төмен және артқа қарай қиғаштап жүріп, төс- бұғана- емізік бұлшықетінің сыртқы бетімен төмен түсіп, бұғанаүсті аймағына келеді, ол жерде көбінесе v.jugularis anterior-мен жалпы сабаумен бұғанаасты венасына құяды.Құлақ қалқаны артында v.jugularis externa-ға v.auricularis posterio r мен v.occipitalis құйылады.

Алдыңғы мойындырық венасы, v.jugularis anterior, тіласты сүйегі үстінде ұсақ веналардан түзіліп, сол жерден тік төмен түседі. Екі vv.jugularis anterior-те, оң жақ және сол жақтағы fascia collipropria-ның терең жапырақшасын тесіп өтіп, spatium interaponeuroticum suprasternale-ге енеді де, бұғанаасты венасына құйылады. Төсүсті аралығында екі vv.jugularis anteriores бір немесе екі сабаумен өзара жалғасады. Төстің жоғарғы жиегі мен бұғаналардың үстінде веналық доға, arcus venosus juguli, орналасады.Кейбір жағдайларда vv.jugularis anteriorіs бір тақ vv.jugularis anterior-мен алмасады, ол ортаңғы сызықпен төмен түсіп, vv.jugularis externae-лар арасындағы анастомоздан құралатын жоғарыда аталған веналық доғаға келіп құяды.

Иық-бас веналары, vv. Brachiocephalicae dextra et sinistra, жоғарғы қуысты венаны түзеді, ал ол өз кезегінде әрқайсысы v.subclaviae мен v.jugularis internae-лардың қосылуынан пайда болады. Оң жақ иық-бас венасы сол жақтағыдан қысқалау, 2-3 см-дей; ол оң жақ төс-бұғана буыны артында түзіліп, қиғаш төмен және медиалды бағытта сол жақтағы аттас венамен қосылатын жерге келеді. Оң жақ иық-басы венасын алдынан mm.sternicleidomastoideus, sternohyoideus және sternothyroideus, ал төменде І қабырға шеміршегі жауып тұрады. Сол жақ иық-басы венасы оң жақтағы венадан шамамен екі еседей ұзындау.Ол сол жақ төс-бұғана қосылысының артқы жағында түзіліп, өзінен тек шелмай және айырша безімен ғана бөлінген төс сабының артынан оңға және төмен оң жақ иық-бас венасымен қосылатын жерге қарай бағыт алады. Ол төменгі қабырғасымен қолқа доғасының дөңесіне тығыз жанасып, сол жақ бұғанаасты артериясын және сол жақ жалпы ұйқы артериясы мен иық-бас сабауының бастапқы бөліктерін, олардың алдыңғы жағынан қиып өтеді. Иық-бас веналарына қалқанша бездің төменгі жиегіндегі қою веналық өрімнен түзілетін vv.thyroideae inferiors пен v.thyroidea ima айырша безі веналары-vv.vertebrales, cervicales et thoracicae internae құяды.