4. Бақылау сұрақтары

Жұмыстың мақсаты мен міндеттерін атаңдар. Трансформатор майын сынау не үшін жүргізіледі?

Қандай факторлар трансформатор майының электрлік беріктігіне әсер етеді?

Сынау қондырғысының сұлбасын, жұмыс принципін, құрылғысын және жұмыс істеу ретін түсіндіріңдер.

Жоғары кернеу қондырғысымен жұмыс кезінде қандай қауіпсіздік ережелері сақталуы тиіс?

Білім алушының оқытушының қатысуымен орындалатын өзіндік жұмысының тақырыптары мен мазмұны

1. Оқшаулама тесілуінің механизмдері.

2. Газды аралықтың вольтамперлік сипаттамасы.

3. Жоғары кернеу оқшаулатқыштары конструкцияларының негізгі түрлері мен ерекшеліктері.

4. Электр қондырғыларының сыртқы оқшауламалары бойынша электр өрісін реттеу.

5. Оқшауламаға әсер ететін электрлік құбылыстар.

6. Жоғары кернеулер мен токтар көздері.

7. Майды хроматографиялық талдау.

8. Оқшаулама сыйымдылығын бақылау.

9. Оқшаулама кедергісін бақылау.

10. Электр беру желілерінің сыйымдылықты құбылысы.

11. Импульстік кернеулердің генераторлары.

12. Доғаны сөндіру кезіндегі асқын кернеулер.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. Техника высоких напряжений: Учебное пособие для вузов. И.М.Богатенков, Г.М.Иманов, В.Е.Кизеветтер и др.; Под ред. Г.С.Кучинского. – СПб: изд. ПЭИПК, 1998. – 700 с.

2. Радченко В.Д. Техника высоких напряжений устройств электрической тяги. М.: Транспорт, 1975. – 360 с.

3. Егоров В.В. Техника высоких напряжений. Перенапряжения в устройствах электрической тяги. Профилактические испытания изоляции: Учебное пособие для вузов ж-д. транспорта. – М.: Маршрут, 2004. – 188 с.

4. Степанчук К.Ф.,Тиняков Н.А. Техника высоких напряжений. Минск: Высш.школа, 1982. – 367 с.

5. Разевиг Д.В. Техника высоких напряжений. М.: Энергия, 1976. –488 с.

6. Техника высоких напряжений /Под ред.М.В.Костенко. М.: Высш. школа, 1973. – 528 с.

7. Кучинский Г.С., Кизеветтер В.Е., Пинталь Ю.С. Изоляция установок высокого напряжения. М.: Энергоатомиздат, 1987. – 368 с.

8. Базуткин В.В., Ларионов В.П., Пинталь С.Ю. Техника высоких напряжений. Изоляция и перенапряжения в электрических системах. М.: Энергоатомиздат, 1986. – 464 с.

9. Правила технической эксплуатации электроустановок потребителей и правила безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей. М.: Энергоатомиздат, 2003.

10. Правила устройства электроустановок. М.: Энергоатомиздат, 2002.

11. Бабиков М.А.,Комаров Н.С.,Сергеев А.С. Техника высоких напряжений. М.: ГЭИ, 1963. 671 с.

12. Техника высоких напряжений: теоретические и практические основы применения: Пер. с нем. /Бейер М., Бек В., Меллер К., Цаенгль В. М: Энергоатомиздат, 1989. – 554 с.

13. Инструкция по устройству молниезащиты зданий, сооружений и промышленных коммуникаций. – М: изд-во МЭИ, 2004. – 29 с.

14. Бургсдорф В.В., Якобс А.И. Заземляющие устройства электроустановок. – М: Энергоатомиздат, 1987.

15. Колечицкий Е.С. Основы расчета заземляющих устройств. – М: изд-во МЭИ, 2003.

ГЛОССАРИЙ

Оқшауламаның электрлік тесіп өтуі - оқшауламадағы кернеудің критикалық мәнге дейін жоғарылауынан оқшауламалық қасиеттерін жоғалтуы. айтады.

Оқшауламаның тесіп өту кернеуі - оқшауламадағы кернеудің критикалық мәнге дейін жоғарылауы.

Диэлектриктің электрлік тесіп өтуі - электрлік өрістің кернеулігінің критикалық мәнге дейін жоғарылауынан диэлектриктің оқшауламалық қасиеттерін жоғалтуы.

Диэлектриктің электрлік беріктігі - тесіп өту алдындағы электродтар арасындағы аралықтағы электр өрісі кернеулігінің орташа мәнін айтады.

Диэлектрлік шығындар - оқшауламаның оған түсірілген кернеу есебінен болатын қызу қуаты.

Диэлектрлік шығындар бұрышы δ - оқшауламадағы кернеу мен оқшауламадан өтетін ток арасындағы фаза ығысуының бұрышын 90°-қа дейін толтыратын бұрышты айтады.

Оқшаулатқыштар - электр қондырғысының әртүрлі потенциалдық бөліктерін оқшаулауға, яғни электр қондырғысының осы бөліктері арасында электр тогының өтуін болдырмауға және ток өткізетін бөліктерді механикалық бекітуге арналған электротехникалық бұйымдар.

Оқшаулама кедергісі - оқшауламаға түсірілген кернеудің оқшаулама қимасы арқылы өтетін токқа қатынасы, яғни, тұрақты кернеу түсірілгеннен 1 мин. өткеннен кейінгі кедергі.

Асқын кернеу - ең үлкен жұмыстық кернеудің амплитудасынан асып түсетін кернеу.

Кернеу импульсі – электр торабының нүктесінде кернеудің кенет өзгеруі, содан соң бірнеше миллисекундқа дейінгі уақыт аралығында кернеу бастапқы күйіне немесе соған жақын деңгейге келтіріледі;

Уақытша асқын кернеу - электр торабының нүктесінде электрмен жабдықтау жүйесінде коммутация немесе қысқа тұйықталудан пайда болатын ұзақтығы 10 мс артық кернеудің 1,1Uном шамасына жоғарылауы;

Айнымалы асқын кернеу коэффициенті – уақытша асқын кернеу кезіндегі кернеудің максимал мәнінің тораптың номинал кернеуінің амплитудасына қатынасына тең шама.

Найзағай - бұлттардағы көлемдік заряд пен жер арасындағы (жерлік разрядтар) немесе екі зарядталған облыс арасындағы (бұлтаралық және бұлтішілік разрядтар) электрлік разряд.

Оқшаулама деңгейі - жаңа қондырғының оқшауламасын сынайтын кедергілер жиынтығы.

Оқшауламаның координациялау - пайдалану кезінде оқшаулама деңгейі мен оған әсер ететін кернеулер арасындағы қажетті қатынастарды қондыру және ұстап тұру.

«Бекітемін»

Электр энергетикасы кафедрасының

меңгерушісі___________Тайманов С.Т.

«_____»____________2013ж.

«Электр қондырғыларындағы асқын кернеу және оқшаулама» пәнінен

емтихан сұрақтары

1 блок

Вопрос1

Тесіп өтудің анықтамасы және оларды сипаттайтын негізгі шамалар.

Вопрос2

«Диэлектрикті тесіп өту» мен «оқшауламаны тесіп өту» түсініктерінің айырмашылықтары және олардың сандық сипаттамаларының айырмашылықтары.

Вопрос3

Диэлектрлік тесіп өтудің механизмдерін атаңдар.

Вопрос4

Пашен заңын түсіндіріңдер.

Вопрос5

Разрядтық кернеудің разряд алдындағы уақытқа тәуелділігі.

Вопрос6

Стандартты атмосфералық импульстің параметрлері.

Вопрос7

Оқшаулатқыш деген не?

Вопрос8

Оқшаулатқыштардың негізгі сипаттамалары қандай?

Вопрос9

Оқшаулатқыштардың жіктелуін атаңдар.

Вопрос10

Оқшаулатқыштар параметрлерінің негізгі топтарын және олардың сипаттамаларын атаңдар.

Вопрос11

Тізбе оқшаулатқыштары бойымен кернеудің біркелкі таралмауының себебі неде?

Вопрос12

Күштік транформаторлардың оқшауламаларын тұрғызудың конструктивті ерекшеліктерін айтыңдар.

Вопрос13

Жоғарывольтті кірістердің оқшауламасы қалай орындалады?

Вопрос14

Күштік конденсаторлардың оқшауламасы қалай жасалады?

Вопрос15

Күштік трансформаторлардың бойлық оқшауламасы қалай жасалады?

Вопрос16

Күштік кабельдердің құрылысы қандай және олардың оқшауламасы қалай жасалады?

Вопрос17

Оқшаулама деген не?

Вопрос18

Оқшаулама кедергісі деп нені айтады? Бұл ұғым резистор кедергісінен қалай ерекшеленеді?

Вопрос19

Оқшаулама ылғалдануы қандай жағдайларға әкеледі?

Вопрос20

Кедергіні өлшеу арқылы оқшауламаны бақылау әдістемесі қалай жүргізіледі?

Вопрос21

Сыйымдылықты өлшеу арқылы оқшауламаны бақылау жасалады?

Вопрос22

Диэлектрлік шығын бұрышы оқшауламаның қандай қасиеттерін сипаттайды?

Вопрос23

Оқшауламаны диэлектрлік шығын бұрышын өлшеу арқылы бақылауды қалай жүргізеді?

Вопрос24

Шеринг сұлбасы бойынша төртиықты теңестірілген айнымалы токтың көпірі деген атау нені білідреді?

Вопрос25

Шеринг көпірінің жұмыс принципін және диэлектрлік шығын бұрышын өлшеу мүмкіндігін түсіндіріңдер. Көпір тепе-теңдігінің теңдеуін жазыңыз.

2 блок

Вопрос1

Оқшауламадағы аракідік разрядтар қалай бақыланады?

Вопрос2

Электр қондырғыларының оқшауламасын не үшін жоғарылатылған кернеумен сынайды?

Вопрос3

Сынау кернеулерінің негізгі түрлерін және олардың ерекшеліктерін атаңдар.

Вопрос4

Оқшауламаны айнымалы токпен сынаудың негізгі принциптері қандай?

Вопрос5

Оқшауламаны түзетілген кернеумен қалай сынайды?

Вопрос6

Оқшауламаны импулсьтік кернеумен сынау әдістемесі қандай?

Вопрос7

Трансформаторлардың қандай типтері Сізге белгілі? Сынау трансформаторы басқа трансформаторлардан қалай ерекшеленеді?

Вопрос8

Трансформаторлар каскадының жұмыс принципін түсіндіріңдер.

Вопрос9

Жоғары айнымалы кернеудің сынау қондырғыларының негізгі бөліктерінің арналуын түсіндіріңдер.

Вопрос10

Жоғары тұрақты кернеудің түзеткіш қондырғысы қалай жасалады?

Вопрос11

Коммутациялық импульстердің ықшамдалған сұлбасы және жұмыс принципі.

Вопрос12

Стандартты атмосфералық импульстердің ықшамдалған сұлбасы.

Вопрос13

Стандартты атмосфералық импульстердің жұмыс принципі және алынатын импульстердің келбеті.

Вопрос14

Көпсатылы импульстік генераторларының жұмыс принципі.

Вопрос15

Жоғары тұрақты кернеуді өлшеуге арналған құралдар.

Вопрос16

Жоғары айнымалы кернеуді өлшеуге арналған құралдар.

Вопрос17

Жоғары импульстік кернеулерді өлшеуге арналған құралдар.

Вопрос18

Өлшеуіш шартәрізді разрядтағыштың жұмыс принципі.

Вопрос19

Асқын кернеу дегеніміз не?

Вопрос20

Асқын кернеудің жіктелуін атаңдар.

Вопрос21

Асқын кернеуден қорғауға арналған құралдар қалай аталады?

Вопрос22

Объектіні найзағай тура соққанда пайда болатын асқын кернеудің шамасын қалай бағалауға болады?

Вопрос23

Индуктивті асқын кернеу шамасын қалай бағалауға болады?

Вопрос24

Атмосфералық асқын кернеулермен оқшауламаны жабудың орташа саны қалай бағаланады?

Вопрос25

3 блок

Вопрос1

Асқын кернеу толқынының резистивті, сыйымдылықты және индуктивті жүктемелерге құлауы қалай жүреді?

Вопрос2

Трансформатор орамаларында атмосфералық асқын кернеу толқыны әсерінен болатын үрдістерді талдаңдар.

Вопрос3

Толық жүктелмеген электр беру желілерінің соңындағы кернеуді жоғарылататын сыйымдылықты құбылыстың себептерін түсіндіріңдер.

Вопрос4

Қарымталанған нейтральді тораптағы нейтраль ығысуының себептері неде?

Вопрос5

Электрлік доғаның сөнуі неге асқын кернеуге әкеледі?

Вопрос6

Желілердің, конденсаторлардың, реакторлардың және трансформаторлардың коммутациясы кезіндегі асқын кернеудің пайда болу себептері қандай?

Вопрос7

Оқшауламаны координациялау деп нені айтады?

Вопрос8

Ұшқындық аралықтар мен мүйізді разрядтағыштармен оқшауламаны қорғау принциптері қандай?

Вопрос9

Түтікшелі және вентильді разрядтағыштармен оқшауламаны қорғау принциптері қандай?

Вопрос10

Электр беру желілерінің оқшауламаларын асқын кернеуден қорғау қалай орындалады?

Вопрос11

Қосалқы станция қондырғыларының оқшауламаларын асқын кернеуден қорғау қалай орындалады?

Вопрос12

Ішкі оқшауламаның жылулық ескіруі

Вопрос13

Желілерді және қосалқы станцияның қондырғыларын асқын кернеуден қорғауға қандай құралдар қолданылады?

Вопрос14

Сымдар бойымен асқын кернеу толқындарының таралуын түсіндіріңіздер.

Вопрос15

Доға сөнуіндегі асқын кернеуді түсіндіріңіздер.

Вопрос16

Асқын кернеуден қорғауға қандай құрылғылар қолданылады?

Вопрос17

Түтікшелі разрядтағыштардың қорғау функциясы және сипаттайтын параметрлер

Вопрос18

Электр беру желілерінің сыйымдылықты эффектісі

Вопрос19

220 кВ және одан жоғары кернеуде электр беру желілерін найзағайдан қорғау Вопрос20

110-150 кВ кернеуде электр беру желілерін найзағайдан қорғау

Вопрос21

35 кВ кернеуде электр беру желілерін найзағайдан қорғау

Вопрос22

Абсорбция коэффициентінің оқшаулама ылғалдануына қатынасы қандай?

Вопрос23

Күштік трансформаторлардың оқшауламаларын сынау

Вопрос24

Кабельдердің оқшауламаларын сынау

Вопрос25

Жоғарывольтті кірістердің оқшауламаларын сынау