10. Тіршіліктегі ауаның

0.1.3.1.Жер бетіндегі барлық тіршілік

рөлі

иесі үшін судың, ауаның жəне

жылудың рөлі туралы білу

Балалар сурет бойынша ҰОҚ

тақырыбын болжамдап

(Ұ)ҰОҚ барысында жұмыс үшін

айтады.

Табиғат жайлы

қолайлы жағдай туғызу.

бейнебаян, сурет.

«Психологиялық дайындық».

Ауасыз тіршілік ету мүмкін

еместігі, ауаны ластамау

қаншалықты маңызды екенін

24

(Ұ)Педагог балалардың білімдерін

балаларға түсіндіру.

белсендіреді. Балалар үлестірмелі

Ауа – адамның, жануар мен

материалдан ауаның тіршілік үшін

өсімдіктер əлемінің тіршілік

маңыздылығын түсіндіре алулары тиіс. ортасы.

(Ұ)Ауа не себепті ластануда? Ауаны

таза ұстау үшін не істеу керек?

Ауаның ластануы –əртүрлі

Суреттерге қарап өз ойларын айтады.

газдардың, қатты жəне сұйық

заттардың немесе

(Ө)Балаларға əртүрлізауыт,

қалдықтардың ауаға қосылуы. Əртүрлі зауыт,

фабрикалардың суретін

Олар жер бетіндегі жан-

фабрикалар суреті.

көрсету.Олардың қаншалықты ауаны

жануарлар мен өсімдіктер

ластап жатқанын түсіндіру, «Ауаны

дүниесіне жəне адам өміріне

тағы не ластауы мүмкін?» деген

зиянын тигізеді.

сұрақтарға жауап іздейді.

(Ұ) Ауаны ластайтын жағдайларды

атай алу. Ол қаншалықты зиян екенін

Ауаның əртүрлі заттармен

түсіндіру. Ауаны таза ұстау үшін

ластануы тыныс мүшелерінің

адамдар не істей алады өз ой-

ауруына əкеліп соқтырады.

тұжырымдарымен бөлісу.

Тəжірибеге қажетті

Тəжірбие жасау.

заттар: ыдыс, су,

1.Ыдыстағы суға допты (шарды)

Қорытынды жасату: Тіршілік

доп, шар.

салады. Оның не себепті батпайтынын үшін ауа өте қажет, сондықтан

түсіндіреді.

ауаны ластамау қажет.

2. Ауасыз өмір сүре аламыз ба?

Ол үшін тыныс мүшелерін бекітіп,

тыныс алмау керектігі ұсынылады.

Нəтижесінде адам ауасыз өмір сүре

алмайтыны туралы тұжырым

Əліппе дəптер.

жасалады.

Дəптермен жұмысты орындап

болған соң, өз жұмыстарын

25

Əліппе-дəптердегі тапсырмалар

бағалауды ұсыныңыз.

орындатылады.

(Ө) Рефлексия кезеңінде бала ҰОҚ

Балаларға ҰОҚ-да өз

барысында нені үйренді, ҰОҚ басында жұмыстарын өздері бағалауды

қойылған мақсатқа жеткен,

ұсыну: желдеткішті əртүрлі

жетпегендерін өзі саралауы тиіс.

түспен бояйды.

1-деңгей – ештеңе түсінбедім

– қоңыр.

2-деңгей – түсіндім, бірақ

түсіндіре алмаймын – сары.

3-деңгей – бəрін түсіндім,

басқаларға да түсіндіріп бере

аламын – көк.

0.1.3.1.Жер бетіндегі барлық тіршілік

11. Тіршілік үшін жылудың

иесі үшін судың, ауаның жəне

қажеті

жылудың рөлі туралы білу

Балалар сурет бойынша ҰОҚ

тақырыбын болжамдап

(Ұ)ҰОҚ барысында жұмыс үшін

айтады.

қолайлы жағдай туғызу.

«Психологиялық дайындық».

Жылусыз адамдар өмір сүре

Күн, ағаш, көмір

алмайтындығы, күннен

т.б. суреттер,

алатын жылу мен жарықтың

слайдтар.

(Ұ)Педагог балалардың білімдерін

қаншалықты маңызды екенін

белсендіреді. Балалар үлестірмелі

түсіндіру. Ағаш, көмір т.б.

материалдан жылудың тіршілік үшін

заттар қайдан алынады,

маңыздылығын түсіндіре алулары тиіс. қаншалықты жылу беретінін

айтып түсіндіру.

(Ұ) Жылуды қайдан аламыз? Күннен

жылу тарала ма? Суреттерге қарап өз

Күн – табиғаттың бір бөлігі.

ойларын айтады.

Ендеше, адам жылуды күннен

алады. Күн табиғатқа жылу,

26

жарық сыйлайды. Күзде,

жазда, көктемде жылу жерге

күннен мол тарайды. Күннен

келетін жылу барлық тіршілік

(Ө)Балаларға төмендегі үлгідегідей

иелеріне, соның ішінде

сұрақтар қойылады:

адамдарға, өсімдіктерге,

Адамдар жылусыз өмір сүре алуы

жануарларға да қажет.

мүмкін бе? Күн жоқ болған жағдайда Мысалы: ағаштар күннен

оның орнын алмастыра алатын

алған жылудың артық

қандай жылу көзін білесіңдер? Күнді

мөлшерін денесінде сақтайды.

алмастыруға бола ма? деген

Отынды жаққанда одан жылу

сұрақтарға жауап іздейді.

бөлінеді, оған адам тамақ

пісіруге, үйді жылытуға

болады. «Адам жылуды

табиғаттан алады» деген

(Ұ)Ағаш, көмірді қайдан алатынын

пікірдің бір дəлелі осы.Қыс

айта алу. Кеніштегі адамдардың

кезінде адам өзі тұрған үйді от

еңбегіне тоқталу. «Отын біздің

жағып жылытады. Адамдар

үйімізге қалай жетеді?» тақырыбында

жылы киімдер киеді. Жылы

өз ойын айта білу.

киімге керекті материалды

мақтадан, аң мен малдың

жүнінен, терісінен

дайындайды. Адам үйді

салғанда оған кірпіш, саз, құм,

тас, ағаш, шыны т.б құрылыс

материалдарын пайдаланады.

Дəптермен жұмысты орындап

Əліппе-дəптермен жұмыс жүргізіледі. болған соң, өз жұмыстарын

бағалауды ұсыныңыз

(Ө) Рефлексия кезеңінде бала ҰОҚ

барысында нені үйренді, ҰОҚ басында

қойылған мақсатқа жеткен,

Балаларға ҰОҚ-да өз

жетпегендерін өзі саралауы тиіс

жұмыстарын өздері бағалауды

27

ұсыну: жылыту құралын

əртүрлі түспен бояйды.

1-деңгей – ештеңе түсінбедім

– қоңыр.

2-деңгей – түсіндім, бірақ

түсіндіре алмаймын – сары.

3-деңгей – бəрін түсіндім,

басқаларға да түсіндіріп бере

аламын – көгілдір.

0.2.2.2 Экологиялық тəуелділікті