Н.4.02-03

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті

БЕКІТЕМІН

ОӘК шешімімен

Төраға

__________ Курманова А.К.

« 1 » 09 2017 ж.

Білім тобындағы барлық педагогикалық мамандықтар үшін:

(мамандық шифры, атауы)

2Курс,3семестр

Оқу нысаны: _____күндізгі______________

«Педагогика» пәні бойынша

(атауы)

____1- ағымдық бақылау _______

(бақылау түрі)

Материалдары

Көкшетау 2017

Республикалық Оқу-әдістемелік Кеңес мәжілісінде ҚАРАСТЫРЫЛҒАН (Хаттама №18,15.05.2012ж). ҚР БжҒМ КЕЛІСІЛГЕН және ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗІЛГЕН

Құрастырғандар:Педагогика, психология және әлеуметтік жұмыс кафедрасының аға оқытушы п.ғ.м.Кошанова Мараш Тулегеновна

Педагогика, психология және әлеуметтік жұмыс кафедрасының отырысында бекітілген

« 31 » 08. 2017ж. /№ 1 хаттама/

Кафедра меңгерушісі п.ғ.к., доцент Навий Л. ­­­­

Филология және педагогика факультетінің оқу-әдістемелік комиссиясымен келісілген

« » 09. 2017ж. /№ 1 хаттама/

Оқу-әдістемелік комиссияның төрағасы акад.доцент Курманова А.К.

1. Тақырып

1 Бөлім. Адамзат тарихында білім берудің, мектептің және педагогикалық ой-пікірлердің дамуы Педагогика тарихы мен білім берудің теориялық-әдіснамалық негіздері

Педагогика тарихы гылым ретінде. Оку пәнінің максаты, пәні мен міндеттері, әдіснамасы, тарихи-педагогикалық зерттеу әдістері. Педагогика тарихы адамтану гылымдарының контексінде, баска ғылымдармен өзара байланысы мен өзара әрекеттестігінің заидылықтары. Тәрбие мен мектептің ежелгі уакыттан бүгінгі күнге дейін дамуы. Алуан тұрлі тарихи кезеңдердегі педаго­гикалык идеялар мен теорияның генезисі. Педагогика тарихының қазіргі заманғы тенденциялары (багыттары).

Негізгі ұгымдар: тәрбие, халыктык тәрбие, білім беру, ағарту, білім беру жүйесі, мектеп, педагогикалык ой-пікір, педагогикалык идея, тарихи-педагогикалык тәсіл, аксиологиялык тэсіл, тарихи-жүйелілік тәсілі, ретроспективті талдау.

2- Тақырып

Адамзат дамуының ерте кезеңінде тәрбиені ұйымдастыру формаларының дамуы

Алғашқы кауымдагы тәрбиенің пайда болуы мен оның дамуы. Кайназой эрасында және Тас ғасырындағы тәрбиенің ерекшеліктері. Алғашқы кауым­дагы адамдар - палеонтроптардың еңбек әрекеті.

Негізгі ұгымдар: тәрбие формасы, тәрбиенін пайда болуы, алғашқы қауымдык когам, еңбек іс-әрекеті.

Таяу және Қиыр Шыгыс (IV-III мыц. б.э.д.) ежелгі өркениет мемлекетеріндегі мектеп, Месопотамия - адамзат мәдениетінің негізін салушы. Адамзат тарихындағы шумерлер. Шумерлердің ертедегі классикапық қалалары-мемлекеттері - Ур, Урук, Лагаш, Нипур, Умма жэне т.б. «Э-дубба» «кестелер Үйінің» пайда болуы. «Сеннаар жерлері» мәдениеті: ескі күнтізбелер, өлшеу құрал-жабдыктарын ойлап табу, жазу мен іс жүргізу жұмыстарының пайда болуы. Вавилон ежелгі колжазбаларының тәрбиелік кұндылыгы.

Ежелгі Египеттегі мектеп пен тәрбие. Израил-Иудей патшалығындагы мек­теп пен тәрбие. Ежелгі Иран, Сирия мен Палестинадағы тәрбие мен мектеп. Ежелгі Үндістандағы тәрбие мен мектеп. Ежелгі Қытайда педагогикалык ойлардың туындауы. Конфуцийдің педагогикалык ілімі.

Көшпенді өркениетінің ежелгі кезеңдегі тәрбие мен оқыту (III мыц.б-э.д.). Көшпелі тайпаларды Қара тенізден Алтай тауларына дейінгі үлкен кеңістікке орналастыру есебінен этникалык атлас пен Евразияның мемлекеттік үлгісін өзгерту ерекшеліктері. Евразиялык континентте Ежелгі түркі таипаларының кептүрлілігі (сактар, үйсіндер, қаңлылар және т.б.). Көшпенді таипалардың дене тәрбиесі мен әскери өнерін дамытудың ерекшеліктері. Еңбек іс-әрекетінің алуантүрлілігінің өсіп келе жатқан ұрпак тәрбиесіне ықпалы. Отбасы тәрбиесінің негізі.Токсарид пен Анахарсистің ғылыми енбектеріндегі тұлға жөніндегі тұжырымдамалык идеялар. Афрасиабтың тәрбиелік идеясы. Патшайым Томиристің, Шырак батырдың, Шу батырдың іс-әрекеттері және олардың жастардың патриоттык тәрбиесіне әсері. Оғыз ханнын реформаторлық іс-әрекеті. Ғұндардың қолбасшысы Аттиланын тәрбиелік көзқарастары.

Антикалық әлемдегі білім беру мен педагогикалық ой-пікір (111-1 г. б.э.д.). Ежелгі Грециядағы тәрбие мен педагогикалык ой-пікір. Спарта мен Афинадағы тәрбие. Эллинизм дәуіріндегі ағарту (ІІІ-І ғ. б.э.д.). Демокрит, Сократ, Платон, Аристотель ілімдеріндегі негізгі педагогикалык идеялар. Ежелгі Римдегі педагогикалык ойлардың көрнекті өкілдері Цицерон (109-43 жж. б.э.д.), Сенека (ок. 4ж. - 65ж. б.э.д.), Квинтилиан және т.б.

Негізгі үгымдар: ежелгі өркениет, э-дуббы, Көшпенділер әлемі, еңбек эрекеті, дене жетілуі, әскери дайындык, Антнкалық элем, педагогикалык ой-пікірлер.

Византияда мәдениет пен ағарту дамуының негізгі кезеңдері. Византиядагы педагогикалык ойлар: В.Кесарийский, Иоанн Златоуст, Дамаскіден Мансур жэне т.б. Кавказ жэне славян халыктарының агартуга Византиялык ыкпал ету.

Орта гасырда Индиядагы Оқыту мен тәрбие. Білім берудін буддиялык жүйесі. Индиядагы мұсылман мектептері. Бабур (1483-1530) мен Акбардың (1542-1605) ағартушылық іс-әрекеті. Орта гасырда Қытайдағы білім беру мен мектеп, мемлекеттік емтихандар жүйесі.

Негізгі ұғымдар: ағарту, Византиядағы ағарту, византиялык ыкпал ету, педагогикалык ой-пікірлер.

Мұсылман әлеміндегі мәдениеттің, білім берудің жэне педагогикалык ойдың дамуы. Ғалым-энциклопедистер енбектеріндегі түлганы үйлесімді дамыту бағдарламасы: эл-Киндидін (801-873) жогары интеллект түжырымдамасы, гуманист ғалым Ибн-Синаның (980-1037) жалпыны оқыту идеясы, эл- Газали (1056-59-1111) іліміндегі баланын өзін-өзі тәрбиелеуі. Әлемнің екінші ұстазы Әбу Насыр эл-Фарабидің (870-950 жж.) педагогикалык тұжырымдамасы. «Қайырымды кала тұргындарыныц көзкарастары» трактатында кайырымды қоғамды тәрбиелеу мен бақытка жетудің жолдары.Орталык Азия мен Қазакстан территориясындағы Ренессанс. Әлемдік өркениет аясындагы «Қайта өрлеу» дэуірінің озык манызы. Реснессанстық күбылыстардын алғышарттары: Орхон-Енисей жазуы. Орхон мен Таластың тасты кабыргаларында бостандықты сүю мен патриотизм идеялары. Ежелгі түркілер - сактар мен гұн елдерінің мұрагерлері. Тәрбиені үйымдастыру формалары.Сырдария жеріндегі прогрессивті тәрбиелік идеялардың пайда болуы. Қорқыт - Атаның (IX ғ.) ізгілік сипаттағы көзқарастары. Жүсіп Баласағұнның (XIғ) педагогикалык көзқарастарының жүйесі. Ойшылдың түркі тілінде алғаш жазылган «Кұтты білік» еңбегіндегі «Толык адам» ізгілік тұжырымдамасын- дағы дүниетанымдык үстанымы. Махмуд Қашғаридің «Диуани лугат-ат- хурки» алғашкы филологиялык еңбегіндегі «Жеті Ата» кағидасы. Қожа Ахмет Йасауи Хазрет Сүлтан (1105-1166) мұрасындағы эділдік пен адамгершілік-сопылық ілімінің негізі.Омар Хайямның педагогикалык көзқарастары. Берунидің (973-1048) тәрбие туралы «Канон Масуда» монументалды еңбегі. Абулхасан Рудакидің (884-954) адамгершілікті жетілдіру бағдарламасы. Насыр Хосров, Саади, Кей-Каус жэне т.б. ойшылдар шығармашылыгындагы тәрбиелік идеялар.Ислам әлеміндегі білім беру жүйесі: китаб мектебі, мешіттердің рөлі, агартушылык кружка-фикха жэне қалам, мектептер мен медреселердін даму- шылык маңызы.Алтын Ордадагы тәрбиелік дәстүрлер. Шыңгысханның ағартушылык іс- әрекеті. Ойшылдар Сайф Сараи мен Ахмед Иугнекидің педагогикалык идеялары. Рабгузи мен Жамал Каршидің тәрбиелік көзкарастары. Осман империя- сы кезеніндегі педагогикалык ой-пікірлер. Осман империясындагы агартушылыкка антикалык жэне Ислам мәдениетінің ыкпалы. Ибн Рушд, Газали философиялык ілімдеріндегі тәрбие жөніндегі түжырымдык идеялар. Дж.Руми, Хамза, Низами әдеби ескерткіштеріндегі тәрбиелік ойлар.

Негізі ұгымдар: Ренессанс, Орталық-Азиялык Ренессанс, педагогикалык тұжырымдама, ізгілік көзкарастары, тәрбиелік дэстүрлер, агартушылык іс- әрекет, гуманист-галым, педагогикалык ой-пікірлер, педагогикалык көзкарастар жүйесі.

3- Тақырып

Европа мен Америка елдері тарихындағы білім беру, мектеп және педагогикалық ой-пікірлер

Ерте ортағасырда Еуропадагы білім берудің ерекшеліктері. Катехумендер мектептері. Кафедралды немесе собор мектептері. Монастырлар. Ирландия мен Британиядағы шіркеу мектептері. Ортағасырдың (ХІ-ХІІІ ғғ.) даму кезеңіндегі тәрбие мен білім беру. Схоластика - жана философиялык ілім. Орта- гасырдың дамуындагы эр түрлі деңгейдегі оку мекемелерінін өзіндік жүйесі. Еуропалык университеттердің білім беру жүйесі. Қайта өрлеу (XIV-XVI) дәуіріндегі педагогикалык ойлар: Л.Бруни, Л.Валла, Л.Альберти - «азаматтык ізгілік» өкілдері; Томас Мор, Томмазо Кампанелла - утопис-ойшылдар. В.Фельтре, Г.Гуарини жэне т.б. педагогтардын педагогикалык іс-әрекеттері.

XVI1-XVIII ғғ. еуропалык елдердегі ағартушылық. В.Раткенің педагогика­лык идеялары. Я.А.Коменскийдің педагогикалык ілімі XVIII ғасырдың басында Батыс Еуропа елдеріндегі педагогикалык ойлар. Англиядағы мектептік білім беру. Француз революциясының мектептік білім беруге әсері. Франциядағы педагогикалык ойлар. Еуропалык агартушылык кзеңіндегі Солтүстік Америка Штаттарындагы мектеп пен педагогикалык іс-әрекет. Т.Джефферсон, Дж.Вашингтон, Б.Франклиннің білім беру туралы озық идея­лары. ХІХ-ХХ ғғ. мектеп жэне агартушылык. XIX жүзжылдыктағы классикалык педагогика: И.Г.Песталоцци, Ф.А.Дистервег жэне т.б. Шетелдегі білім берудін казіргі тенденциялары.

Негізгі үгымдар: білім беру, катехумендер мектебі, кафедралды мектептер, собор мектептері, шіркеу мектептері, еуропалық университеттердегі білім беру, Қайта өрлеу мен Реформация дэуірі, еуропалык ағартушылық, ағартушылық-педагогикалык ой-пікірлер, педагогика классиктері, білім беру тенденциялары.

4- Тақырып