4 Вариант, Қазіргі қаз тілі жай сөйлемі

1. Пысықтауыштар пысықтайтын мүшемен қалай байланысады?

A) [0.0] Қабысу және матасу арқылы

B) [0.0] Қиыса байланысу арқылы

C) [0.0] Матасу және жанасу арқылы

D) [2.0] Жанасу және меңгеру арқылы

E) [0.0] Қиысу және меңгеру арқылы

2. Күрделі пысықтауышты сөйлем

A) [2.0] Ермек бүгін өзеннің жағасында көп ойланды.

B) [0.0] Зорға шыдап,қиналып жатқан адамның кейпі бар.

C) [0.0] Мұнда бүгін аса үлкен әбігер бар.

D) [0.0] Бәйкен қарт та Еркебұлан ақынды сонадайдан танып еді.

E) [0.0] Жана жыл жақындап келеді.

3. Үйірлі пысықтауышты сөйлем

A) [2.0] Ұшқан құс көкесінің қалпағы болып қалбақтайды.

B) [0.0] Бұл үйдегі барлық жайды қонақтарына орысша ұғындырады.

C) [0.0] Терісйеиден соққан өкпек желдін екпіні күшті де суық.

D) [0.0] Қалың орман,сазды батпақтарды күртік қар басқан.

E) [0.0] Ерте кезде бұл жайлауға жүздеген ауылдар келіп қонатын.

4. Күрделі пысықтауышты сөйлем.

A) [0.0] Қара түнде жауған,ешқандай із көрінбейді

B) [0.0] Біз үшеу кдік.

C) [2.0] Аса шалыған кезде суатынан безіп,апталап су ішпей жүреді.

D) [0.0] Жанпейістің қоңыр өгізі ашыққандарға ас болды.

E) [0.0] Ащыны татып көрмеген тәтінің дәмін білмейді.

5. Үйірлі пысықтауышты сөйлем.

A) [2.0] Жыртық бұлт жөңкіген жылқылар болып елестейді.

B) [0.0] Оспан мынау қимылға тіптен сүйсініп кетті.

C) [0.0] Сені жырлап өлен жазды көп ақын.

D) [0.0] Стол шетінде ысқырынып бүйірлі самауыр тұр.

E) [0.0] Күн өткен сайын қайғы-қасыреттің құрсауы тарыла түсті.

6. Синтетикалық тәсіл арқылы байланысқан сөз тіркесі

A) [2.0] Анаммен келді

B) [0.0] Елге қарай жүрді

C) [0.0] Әдемі кітап екен

D) [0.0] Елдоспен бірге оқиды

E) [0.0] Түзулеп қойды

7. Аналитика-синтетикалық тәсіл арқылы байланысқан сөз тіркесі

A) [0.0] Түзулеп қойды

B) [2.0] Елдоспен бірге оқиды.

C) [0.0] Әдемі кітап екен

D) [0.0] Анаммен келді

E) [0.0] Түзу көше

8. Жақты сөйлемді көрсетіңіз.

A) [2.0] Жақсы азамат боларсың, ер болып ержетерсің

B) [0.0] Әлден кейін жұрт аяғының басылғаны.

C) [0.0] Бурабайдың табиғатын ауызбен айтып болмайды.

D) [0.0] Абайдың бұған ішек-сілесі қатып еді.

E) [0.0] Досанның тауға қайтадан барғысы келді.

9. Талғаулық шылау арқылы байланысқан бірыңғай мүшелі сөйлемді көрсетіңіз.

A) [2.0] Сазарған түсінен не көнгендігі, не қарсылығы байқалмады.

B) [0.0] Бұдан әрі екеуі де бір-біріне үн қатқан жоқ.

C) [0.0] Толқын біресе жарды сүзіп, біресе қайта буырқанып жатыр екен.

D) [0.0] Балам көп ойнайды, алайда сабақты жақсы оқып жүр.

E) [0.0] Ол хатты екі рет оқып шықты, сонда да түк түсінбеді.

10. Сабақты етістік пен табыс жалғаулы сөздің тіркесуінен жасалған синтаксистік қатынас

A) [0.0] Адвербиалдық

B) [0.0] Пысықтауыштық

C) [0.0] Анықтауыштық

D) [2.0] Толықтауыштық

E) [0.0] Предикаттық

11. Нағашы, мұнда қайдан жүрсіз?- Сөйлемдегі оқшау сөздің түрі

A) [2.0] Қаратпа

B) [0.0] Қыстырма

C) [0.0] Одағай

D) [0.0] Шылау

E) [0.0] Тұрлаулы мүше

12. Қыстырма сөз қатысқан сөйлем

A) [2.0] Меніңше, сабақ бүгін-ертең бастала қоймас.

B) [0.0] Уа, құдай атқыр Қасымбек!

C) [0.0] Инабат, келіп кетші қызым!

D) [0.0] Патша да құлаған тағынан.

E) [0.0] Ризамын, балам ризамын.

13. Кісінің сезімін, көңіл-күйін, еркін білдіретін, дербес грамматикалық тұлғалары жоқ сөздерді қалай атаймыз?

A) [0.0] Оқшау сөздер

B) [0.0] Еліктеу сөздер

C) [0.0] Қыстырма сөздер

D) [0.0] Қаратпа сөздер

E) [2.0] Одағай сөздер

14. Базар күні еді. –Сөйлем түріне ажырат

A) [2.0] Атаулы сөйлем

B) [0.0] Жақты сөйлем

C) [0.0] Жақсыз сөйлем

D) [0.0] Жалаң сөйлем

E) [0.0] Толымсыз сөйлем

15. Жалаң сөйлемді көрсетіңіз.

A) [2.0] Қонақтар аттанып кетті.

B) [0.0] Шілде айы. Күн ыстық.

C) [0.0] Екі ауылдың игі жақсылары еді.

D) [0.0] Жігітек сөзінің иесі Байдалы еді.

E) [0.0] Ол жолаушылардың көзінше сыр берген жоқ.

16. Анықтауыш қызметіндегі сөздер:

А) [0.0] заттың қимылын білдіреді

В) [0.0] қимылдың мезгілін білдіреді

С) [1.0] заттың мөлшерін білдіреді

D) [0.0] қимылдың мөлшерін білдіреді

Е) [0.5] заттың сынын білдіреді

F) [0.5] заттың түр-түсін білдіреді

17. Сөйлем:

А) [2.0] пікір алу үшін жұмсалатын тілдік тұлға

В) [0.0] атрибуттық қатынастағы сөздер тобы

С) [0.0] құрылымдық, коммуникативтік дербестігі жоқ тұлға

D) [0.0] күрделенген атауыштық тұлға

Е) [0.0] пысықтауыштық қатынастағы сөздер тобы

18. Жай сөйлемнің ерекшеліктері:

А) [1.0] компоненттері сөз тұлғалар, сөз тіркестері болады

В) [0.0] сөйлем ішіндегі интонация кідіріс компоненттер ара жігін ажыратады

С) [0.0] бірнеше предикативтік қатынасқа негізделеді

D) [0.5] бір ғана предикативтік қатынасқа негізделеді

Е) [0.0] жай пікірді хабарлайды.

F) [0.5] күрделі пікірді хабарлайды

19. Екі негізді сөйлем ерекшелігі:

А) [1.0] сөйлем жақты болып құрылады

В) [1.0] тұрлаулы мүшелердің екеуіне негізделіп құрылады

С) [0.0] сөйлем жақсыз болып құрылады

D) [0.0] ауызекі сөйлеуде аз қолданылады

Е) [0.0] құрылымдық потенциалы тар болады

F) [0.0] екі тұрлаусыз мүшеге негізделіп құрылады

20. Бұйрықты сөйлемнің мақсаты:

А) [0.0] ақпаратпен көңіл-күйін қоса жеткізу

В) [1.0] өтініш, тілек мәнін жеткізе суреттеу

С) [0.0] жауап алу

D) [0.5] тыңдаушыны іске қосу

Е) [0.0] эмоциямен жауап беру

G) [0.5] тыңдаушыдан талап ету

21. Жасы жетпістен асқан қара кемпірден асқан асыл жан жоқ еді Балташқа дүниеде.-Сөйлемдегі инверсияланған сөйлем мүшелері

A) [2.0] Толықтауыш пен пысықтауыш

B) [0.0] Бастауыш пен баяндауыш

C) [0.0] Анықтауыш пен пысықтауыш

D) [0.0] Толықтауыш пен бастауыш

E) [0.0] Бастауыш пен анықтауыш

22. Сөйлем мүшелері инверсияланған сөйлем

A) [2.0] Қаңтарбай да бір жарым жыл жүріп, арып-азып әзер жетті елге.

B) [0.0] Қызым, саған айтам, келінім, сен тыңда.

C) [0.0] Мен бәсіре жорғамды қимай қатты жыладым.

D) [0.0] Шешем мені жекіп тастады.

E) [0.0] Небір заманнан бері жан баспағаны көрініп тұр.

23. Жақсыз сөйлемді көрсетіңіз.

A) [2.0] Базарбайдың шек-сілесі қатты.

B) [0.0] Той басталып та кетті.

C) [0.0] Қонақтардың құрметіне мал сойылды.

D) [0.0] Қыстың ұзақ түні.

E) [0.0] Құсының бойы таза дені тетік сияқты.

24. Баяндауыштың өзі ғана сөйлемге ұйытқы болатын, бастауышы мүлде жоқ жай сөйлем.

A) [2.0] Жақсыз

B) [0.0] Жақты

C) [0.0] Толымды

D) [0.0] Толымсыз

E) [0.0] Жалаң

25. Ахмет, Міржақып, Бейімбет – бәрі де қазақтың еркіндігін аңсады. Сызықшаның қойылу себебі

A) [2.0] Жалпылауыш сөз

B) [0.0] Бастауыш пен баяндауыш арасында

C) [0.0] Төл сөз бен автор сөзі арасында

D) [0.0] Бірыңғай мүше

E) [0.0] Қос сөз арасында.