1 Вариант, Қазіргі қаз тілі жай сөйлемі

1. Сөз тіркесі синтаксисінің зерттеу нысаны

A) Тұрақты тіркестің құрамы

B) [2.0] Сөздердің өзара байланысу түрлері мен тәсілдері

C) Жай сөйлемдер арасындағы байланыс

D) Сөздің семантикасы

E) Сөздердің граматикалық мағынасы

2. Сөздердің жалғаусыз орын тәртібі арқылы байланысу түрі

А) Қиысу

В) [2.0] Қабысу

С) Меңгеру

D) Матасу

E) Жанасу

3. Әнші бала-байланыстын қай түрі

A) [0.0] Қиысу

B) [2.0] Қабысу

C) [0.0] Жанасу

D) [0.0] Менгеру

E) [0.0] Матасу

4. Мен оқыдым –байланысу формасын ажырат

A) [0.0] Қабысу

В) [2.0] Қиысу

С) [0.0] Жанасу

D) [0.0] Менгеру

E) [0.0] Матасу

5. Предикаттық қатынастағы сөз тіркесі

A) [0.0] Жаңа ашылған гүл

B) [0.0] Ертең келер

C) [2.0] Әкем келген

D) [0.0] Ерте көктем

E) [0.0] Үйге жетім

6. Анықтауыштық қатынастағы сөз тіркесі

A) [0.0] Жаңа сабақ

B) [0.0] Ерте ояндым

C) [2.0] Оянған өлке

D) [0.0] Мектептен қайттым

E) [0.0] Менің елім

7. Атрибуттық қатынас дегеніміз –

A) [0.0] бастауыш пен баяндауыш арасындағы синтаксистік қатынас

B) [0.0] толықтауыш ыңғайдағы синтаксистік қатынас

C) [2.0] анықтауыш ыңғайдағы синтаксистік қатынас

D) [0.0] пысықтауыш ыңғайдағы синтаксистік қатынас

E) [0.0] баяндауыш ыңғайдағы синтаксистік қатынас

8. Объектілік қатынастағы сөз тіркесі

A) [0.0] Аққу мойын

B) [0.0] Бір елі ауыз

C) [2.0] Үйді араладым

D) [0.0] Атты азамат

E) [0.0] Еңселі үй

9. Көсіле сөйледі – қатынас түріне ажырат

A) [0.0] толықтауыштық қатынас

D) [0.0] объектілік қатынас

B) [0.0] предикаттық қатынас

C) [2.0] пысықтауыштық қатынас

E) [0.0] анықтыуыштық қатынас

10. Есімді меңгеруді көрсетіңіз.

A) [0.0] Әдемі құмыра

B) [0.0] Жігіттің мырзасы

C) [2.0] Ұйымға мүше

D) [0.0] Айбынды жауынгер

E) [0.0] Таңға жуық келді

11. Сабақты етістік пен табыс жалғаулы сөздің тіркесуінен жасалған қатынас

A) [0.0] синтаксистік

B) [0.0] пысықтауыштық

C) [2.0] толықтауыштық

D) [0.0] предикаттық

E) [0.0] анықтауыш

12. Тіркестің басыңқы сыңарына қарай жіктелуі

A) [0.0] жай, күрделі, аралас тіркес

B) [0.0] үстеулі тіркес, одағайлы тіркес

C) [2.0] есімді, етістікті, ортақ басыңқылы

D) [0.0] тұрақты, еркін, синтаксистік

E) [0.0] лексикалық, грамматикалық

13. Зат есіммен қабыса байланысатын сөздер

A) [0.0] шылау, одағай сөздер

B) [0.0] одағай сөздер

C) [0.0] қыстырма сөздер

D) [2.0] есімдер, есімше

E) [0.0] қаратпа, қыстырма сөздер

14. Ауылда біраз өзгеріс болыпты –сөйлем баяндауышы қалай жасалған?

A) [0.0] Зат есім арқылы

B) [0.0] Модальды сөздер арқылы

C) [0.0] Сын есім арқылы

D) [0.0] Үстеу арқылы

E) [2.0] Етістік арқылы

15. Тұрлаусыз мүшелердің қатарын көрсет

A) [0.0] Бірыңғай мүше, үйірлі мүше, негізгі мүше

B) [0.0] Анықтауыш, айқындауыш, бастауыш

C) [0.0] Пысықтауыш, толықтауыш,бірыңғай мүше

D) [0.0] Бастауыш, баяндауыш, негізгі мүше

E) [2.0] Анықтауыш, толықтауыш, пысықтауыш

16. Қосалқы айқындауышты сөйлем

A) [2.0] Айсұлу бәйбіше таңертеңнен күйбең тірлікте.

B) [0.0] Қала ол кезде Ақмешіт аталған.

C) [0.0] Біздің университет жоғары білімді мамандар даярлайды.

D) [0.0] Ақ сақалды кісі орнынан баяу қозғалды.

E) [0.0] Менің айтпағы ол емес еді.

17. Қосарлы айқындауышты сөйлем

A) [2.0] Университет инженер-технолог мамандарды даярлайды.

B) [0.0] Ақ сақалды кісі орнынан баяу қозғалды.

C) [0.0] Менің айтпағы ол емес еді.

D) [0.0] Айсұлу бәйбіше таңертеңнен күйбең тірлікте.

E) [0.0] Қала ол кезде Ақмешіт аталған.

18. Оңашаланған айқындауышты сөйлем

A) [2.0] Біз, нұр отандықтар, қоғам үшін игі істермен айналысамыз

B) [0.0] Талғат Бигелдинов-батыр ұшқыш атамыз

C) [0.0] Зағипа келін иіле сәлем берді

D) [0.0] Осы әңгіме үстінде саудагерлерге шай құйып бір әйел отырған

E) [0.0] Кейін әкесінің кегін алмаққа жорыққа ұлы атанды

19. Етістіктен болған мүшені анықтап, іс-қимылдын түрлі сапасын,мезгілін,мекенін білдіретін мүшені қалай атаймыз.

A) [2.0] Пысықтауыш.

B) [0.0] Толықтауыш.

C) [0.0] Анықтауыш.

D) [0.0] Баяндауыш.

E) [0.0] Бастауыш.

20. Пысықтауыш құрамына қарай жіктеледі.

A) [2.0] Дара,күрделі,үйірлі.

B) [0.0] Тұрлаулы,тұрлаусыз.

C) [0.0] Сапалық,қатыстық

D) [0.0] Тура, жанама, жақты

E) [0.0] Сапалық, меншіктік

21. Атаулы сөйлемнің ерекшелігі:

А) [2.0] сөйлемнің тірегі атау сөз болады

В) [0.0] тыңдаушыны іске қосу мақсатында құрылған сөйлем болады

С) [0.0] бастауыш – баяндауыш болып құралады

D) [0.0] Баяндауышқа негізделіп құралады

Е) [0.0] сөйлемнің тірегі қимылды білдіретін сөз болады

22. Талап ету мәніндегі бұйрықты сөйлем:

А) [1.0] Сендер үйді жинаңдар

В) [0.0] Әкең біраз демалып алсын

С) [0.0] Түсінсеңіздер, қайта беріңіздер

D) [0.0] Мен тамақ істейін

Е) [1.0] Енді әркім өз шаруасымен айналысатын болсын

23. Өкіну мәніндегі лепті сөйлем:

А) [0.0] Түу, қызық екенсің!

В) [0.0] Әлі – ақ жаңа Астананың жас тұрғыны боламын

С) [2.0] Осылай боларын ертерек ұқсамшы!

D) [0.0] Бұл қай мазағың?!

Е) [0.0] Астана аз ғана уақытта осыншама қалай өзгерген?!

F) [0.0] Бұл мазақ пен қорлықтан сақтай гөр

24. Қыстырма сөз қатысқан сөйлем:

А) [2.0] Айтпақшы, осында ағаң тұрмай ма?

В) [0.0] Қалай, жақсы жеттің бе?

С) [0.0] Мейрамханада орын бар мак екен?

D) [0.0] Демалып, өзіңе - өзің келім ал

Е) [0.0] Қайда орналастың?

F) [0.0] Жарайды, бала, орналас бер

25. Іс иесімен оның қимыл-әрекеті қатынасына құрылаған сөйлем:

А) [0.0] Осылай келе жатқаны – бір-бірін ұнатқандығынан

В) [0.0] Аспан ашық

С) [0.0] Қол ұстасып келе жатқан екеу

E) [1.0] Жігіт пен өзен жағалап ұзақ қыдырды.

F) [0.5] Жұлдықздар жарқырайды

G) [0.5] Қайтатын мезгілдің жақындағанын меңзеген қыз орнынан тұрады

2 Вариант, Қазіргі қаз тілі жай сөйлемі

1. Синтаксистің зерттеу нысаны

A) Сөздің грамматикалық жүйесі

B) Сөз таптарының грамматикалық сипаты

C) Тіл дыбыстары

D) Сөз мағынасының түрленуі

E) = Сөз тіркесі мен сөйлемнің грамматикалық жүйесі

2. Іс иесімен оның қимыл-әрекеті қатынасына құрылаған сөйлем:

А) [0.0] Осылай келе жатқаны – бір-бірін ұнатқандығынан

В) [0.0] Аспан ашық

С) [0.0] Қол ұстасып келе жатқан екеу

E) [1.0] Жігіт пен өзен жағалап ұзақ қыдырды.

F) [0.5] Жұлдықздар жарқырайды

G) [0.5] Қайтатын мезгілдің жақындағанын меңзеген қыз орнынан тұрады

3. Синтетикалық байланысу тәсілі: бұл

А) Шылаулар арқылы байланысу

В) [2.0] Жалғаулар арқылы байланысу

С) Орын тәртібі арқылы байланысу

DИнтонация арқылы байланысу

Е) Демеуліктер арқылы байланысу

4. Орын тәртібі арқылы байланысу тәсілдің қай түріне жатады

А) Синтетикалық тәсіл

В) [2.0] Аналитикалық тәсіл

С) Аналитика-синтетикалық тәсіл

D) Семантикалық тәсіл

E) Стилистикалық тәсіл

5. Білу үшін бардым, кешке дейін жүрдім-сөздері өзара қалай байланысты

A) Қосымшалар арқылы

В) [2.0] Шылаулар арқылы

С) Орын тәртібі арқылы

D) Жалғаулар арқылы

Е) Интонация арқылы

6. Етістікті меңгеруді көрсетіңіз.

A) [0.0] Жылдам орындадым

B) [0.0] Мен орындадым

C) [2.0] Тапсырманы орындадым

D) [0.0] Сауысқаннан сақ екен

E) [0.0] Мінезі ауыр жігіт

7. Ортақ меңгере байланысқан сөз тіркесі

A) [0.0] Құшағын айқара ашты

B) [0.0] Қуана келісті

C) [2.0] Оқу-білімге құштар еді

D) [0.0] Мектепке кетті

E) [0.0] Еңбектеніп жүр

8. Етістікті қабыса байланысқан сөз тіркесі:

A) [0.0] Егемен Қазақстан

B) [0.0] Еңсесі биік

C) [2.0] Жасындай жарқылдады

D) [0.0] Кешеден бері ашулы

E) [0.0] Оқуға құштар оқушы

9. Қиысуды табыңыз

A) [0.0] Аудандық аурухана

B) [0.0] Оқуға түскім келді

C) [2.0] Жаздың көркі енеді.

D) [0.0] От-жалындай маздады

E) [0.0] Ата-анасымен барды

10. Сөйлемге тән негізгі белгілер:

A) [0.0] күрделі, құрмалас ойдың жеткізілуі

B) [0.0] синтаксистік тұтастық, сөздер тізбегі

C) [2.0] модальділік, предикативтілік, интонация

D) [0.0] қатынас түрлеріне ажыратылуы

E) [0.0] сөздердің тіркесі, анықтауыштық

11. Матаса байланысқан сөз тіркесінің мағыналық қатынасы:

A) [0.0] сапалық

B) [0.0] предикаттық

C) [2.0] меншіктілік

D) [0.0] пысықтауыштық

E) [0.0] объектілік

12. Күрделі бастауышты сөйлемді көрсетіңіз.

A) [0.0] Құнанбай ел ішінен жүріп кетті.

B) [0.0] Ол үйді басына қөтерді.

C) [0.0] Қанат қатты шаршады.

D) [2.0] Анасы екеуі көрпе тікті.

E) [0.0] Абай бұл жақтың әдетін білмеуші еді.

13. Білегі күшті бірді жығар, Білімі күшті мыңды жығар;-сөйлемдегі бастауыштың түрі

A) [0.0] Құрама бастауыш

B) [0.0] Күрделі бастауыш

C) [0.0] Дара бастауыш

D) [2.0] Үйірлі бастауыш

E) [0.0] Бірыңғай бастауыш

14. Бастауыштың грамматикалық тұлғасы –

A) [0.0] көсемше тұлға

B) [0.0] шырай тұлғасы

C) [0.0] жіктік тұлға

D) [2.0] атау тұлғасы

E) [0.0] шақ тұлғасы

15. Етістіктен, есімнен болған мүшемен байланысып, істің, сапаның, заттың объектісін білдіретін

A) [0.0] бастауыш

B) [0.0] толықтауыш

C) [0.0] пысықтауыш

D) [0.0] анықтауыш

E) [2.0] сөйлем мүшесі

16. Толықтауыштың мағыналық түрлері:

А) [0.0] тура, ауыспалы

В) [0.0] дара, күрделі

С) [0.0] тұрлаулы, тұрлаусыз

D) [0.0] үйірлі, дара

Е) [2.0] тура, жанама

17. Тура толықтауыш сөйлемде қай сөз табымен тығыз байланыста болады?

A) [0.0] Шылаумен

B) [0.0] Салт етістікпен

C) [0.0] Есім сөздермен

D) [0.0] Үстеумен

E) [2.0] Сабақты етістікпен

18. Анықтауыш ілік септік формасында тұрып, анықталатын сөзбен қалай байланысады?

A) [2.0] Aматаса

B) [0.0] қабыса

C) [0.0] қиыса

D) [0.0] жанаса

E) [0.0] меңгере

19. Анықтауыш жалғаулықсыз болып орын тәртібі арқылы анықталатын сөзбен қалай байланысады?

A) [2.0] қабыса

B) [0.0] қиыса

C) [0.0] жанаса

D) [0.0] меңгере

E) [0.0] матаса

20. Анықтауыш құрамына қарай жіктеледі:

A) [2.0] дара, күрделі, үйірлі

B) [0.0] тура, жанама, жақты

C) [0.0] жай, күрделі, аралас

D) [0.0] сапалық, меншіктік

E) [0.0] тұрлаулы, тұрлаусыз

21. Анықтауыштың мағыналық түрлері:

A) [2.0] сапалық, меншіктік

B) [0.0] дара, күрделі, үйірлі

C) [0.0] тұрлаулы, тұрлаусыз

D) [0.0] тура, жанама, жақты

E) [0.0] жай, күрделі, аралас

22. Меншіктік анықтауышы бар сөйлем

A) [2.0] Тағы да бір жылтыр қағазға жердің суреттерін салады

B) [0.0] Ол бір оқиға біткеннен кейін іле-шала болғанды.

C) [0.0] Даладағы дабыр-дұбырды естіп үйден Әділ мен Айгүл жүгіріп шықты.

D) [0.0] Қарасуда отырған бір топ шүрегей дүр етіп ұша жөнелді.

E) [0.0] Мұны саған кеше айтайын деп едім.

23. Сес көрсету мақсатындағы бұйрықты сөйлем:

A) [1.0] Ерегісіп көр!

B) [0.0] Тоқтатыңдар ерегіскенде!

C) [0.0] Кіріңдер үйге!

D) [0.5] Түспей көр!

E) [0.0] Түспесең қой!

F) [0.5] Ерегісуші болма!

24. Одағай сөз қатысты сөйлем:

A) [0.0] Жарығым, ойлағаным – сенің қамың-ай

B) [0.0] Сірә, ертең күн суытар

C) [1.0] Түу, күні бұрын мазасызданбаңызшы!

D) [0.5] Бәсе, солай дейтінімізді білгем...

E) [0.5] Ештеңеге бас ауыртпайтын беу жастық-ай!

25. Есім баяндауышқа эмоциялық мағына үстеп тұрған қайталау:

A) [0.0] Апа, апатай, неге ғана сені тыңдамадым екен

B) [0.0] Айттым, айттым, құлақ түрмедің

C) [1.0] Балам, алаңсызсың-ай, алаңсызсың

D) [0.5] Бәріне кінәлі өзім, тек өзім

E) [0.5] Тек жақсылық ойлайтын жүрегің сенің аппақ-ау сірә, аппақ-ау