Тәжірибелік жұмыс № 4. Найзағайдан қорғауды есептеу әдісі
Найзағайдан қорғауды есептеу– қорғаудың типін, оның аймағын және параметрін анықтау.
(1.14.1-кесте).
(м/з) найзағайдан қорғаудың келесі түрлері анықталған:
- бірстерженьді;
- екі стерженьді биіктігі бірдей немесе әр түрлі;
- көп стерженьді;
- бір троссты;
- көп мәртелі троссты.
Сенімділік дәрежесі бойынша қорғаудың келесі аймақ типтері анықталған:
А –қорғау сенімділігінің дәрежесі >99,5%;
Б - қорғау сенімділігінің дәрежесі 95...99,5'
Найзағайдан қорғау параметрлері болып келесілер табылады:
h–стерженьді жайтартқыштың толық биіктігі, м;
h0 - стерженьді жайтартқыштың конусының ұшының биіктігі, м;
hx- қорғалатын ғимараттың биіктігі, м;
hм – стерженьді найзағайқабылдағыштың биіктігі. м:
hа – жайтартқыштың активті биіктігі, м;
r0, rх - жер деңгеймен және қорғалатын ғимараттың биіктігімен алғандағы қорғау радиусы, м;
hc – екілік стерженьді жайтартқыштың орта бөлігінің биіктігі, м:
2rc,2rх— екілік стерженьді жайтартқыш аймақсының жер және қорғалатын объект биіктігінің деңгейімен алғанда орта бөлігінің ені, м:
a – қорғау бұрышы (жасаушы мен тіктің арасындағы), град;
L – стерженьді екі жайтартқыштартың арақашықтығы, м;
a - трос тірегінің арасындағы ұшу ұзындығы, м;
rх + r'х — қорғалатын ғимарат деңгейімен тросты жайтартқыш аймақсының ені, м:
a + 2rcx— қорғалатын ғимарат деңгейімен қос тросты жайтартқыш аймақсының ұзындығы, м;
a + 2rсx– жер деңгейімен қос тросты жайтартқыш аймақсының ұзындығы , м.
Жылына найзағадан зардап шегетіндердің (N) күтілетін шамасы келесі формуладан шығады:
- қадағаланған ғимараттар мен құрылғылар үшін (түтін шығатын трубалар, мұнара)
мұндаhx — ең үлкен ғимарат немесе құрылғының биіктігі, м;
п —жер қартысындағы орналасқан ғимараттар мен құрылғылардыңбір жылда найзағай соққысының орташа мәні I км"деп алғандағы ( жерге түсетін найзағайдың удельді тығыздығы), Ь'(км:жыл),
определяется по таблице 1.14.2 кестесы бойынша;
- тікбұрышты ғимараттар үшін:
мұндаАжәнеВ – ғимарраттың ені мен ұзындығы, м.
ескерту. Егер ғимарат күрделі формаға ие болса, онда Ажәне В — тікбұрыштың қырлары, бұның құрамына қорғалатын объект кіреді.
1.14.1кесте. Жайтартқыштың есептеу формуласы егерh ≤ 150 м
Аймақ А |
З=ол Б |
1 |
2 |
Бір стерженьді жайтартқыш(1.14.1 сурет) |
|
|
|
Биіктігі бірдей екі стерженьді жайтартқыш( 1.14.2 сурет) |
|
егерL≤h
|
|
егерh<L≤2h
егер2h<L≤4h
егерL>4h жайтартқышты бірлік ретінде қарастыру |
егерh<L≤6h
егерL>6h жайтартқышты бірлік ретінде қарастыру |
Биіктіктері әр түрлі екі стерженьді жайтартқыш( 1.14.3 сурет) |
|
Қорғау аймақсының тросты аймасқтың аумақты шамасыh01, h02, r01, r02, rx1, rx2бір стерженьді жайтартқышқа арналғандай. Аймақның ішкі аймағының аумақты шамасы келесі формула арқылы анықталады
|
|
Көп мәртелі стерженьді жайтартқыш ( 1.14.4 сурет) |
|
Қорғау аймақсы жұп-жұбымен орналасқан көршілес стерженьді жайтартқыштардың көмегімен құрылады. Бір
немесе екі объект үшін А және Б
аймақсының сенімділігінің биіктігімен
анықталған ұорғалғандықтың негізгі
шарт болып
|
|
Бір тросты жайтартқыш(1.14.5 сурет) |
|
|
|
Биіктігі бірдей екі росты жайтартқыш(1.14.6) |
|
егерL≤h
|
|
егерh<L≤2h
|
егерh<L≤6h
|
Биіктігі әр түрлі екі тросты жайтартқыш(1.14.7) |
|
h01,
h02,
r01,
r02,
rx1,
rx2
мәні
бір тросты жайтартқыштың формуласы
арқылы шығады.
,
,
|
|
Ескерту.h бір тросты жайтартқыш үшін— трос ұзындығы.
Білік биіктігі (hоп)
Пролет ұзындығы (а)
-
егер
а≤120 м;
-
егер
120<a≤150
м.
Кесте 1.14.2. n=F(tср)әсерінен
tcp, сағ/жыл |
10…20 |
21…40 |
41…60 |
n, 1/(км2∙жыл) |
1 |
2 |
4 |
tcp, сағ/жыл |
61…80 |
81…100 |
101және одан көп |
n, 1/(км2∙жыл) |
5,5 |
7 |
8,5 |
Ескерту . tcp-жайдың орташа ұзақтығы, сағ/жыл. 10 жылға құрылған метеомәлмет негізінде карта бойынша жасалады.
1.14.2.-сурет.Биіктігі бірдей екі стерженьді жайтартқыштың қорғау аймақсы
1.14.3.-сурет.Биіктігі әр түрлі екі стерженьді жайтартқыштың қорғау аймақсы
1.14.4.-сурет.Көпмәртелі (жоспардағы) стерженьді жайтартқыштың қорғау аймақсы
1.14.5.-сурет.Бір тросты жайтартқыштың қорғау аймақсы
1.14.6.-сурет.Екі тросты жайтартқыштың қорғау аймағы.
1.14.7-сурет. Биіктігі әр түрлі екі тросты жайтартқыштың қорғау аймағы.

және
мәні
биіктігі бірдей екі стерженьді
жайтартқыш үшін сияқты анықталады
табылады
және
шамаларын
табу үшін келесі формула қолданылады.
,
,
мәні
жоғарыда көрсетілген екі тросты
жайтартқыштың формуласы арқылы
анықталады