Тәжірибелік жұмыс № 3. Электқондырғыларын есептеу әдістері мен жерлестіру құрылғыларын есептеу

Нейтралі оқшауланған (НО) электрқондырғыларындағы (ЭҚ) жерлендіру құрылғысын (ЖҚ) есептеу дегеніміз:

- есепі жерге тұйықталу тогы (I_з,) мен кедергіні ЖҚҚ(R_з) анықтау;

- топырақтын есепті кедергісін анықтау ( );

- электродтарды таңдау және кедергісін есептеу;

- вертикалды электродтардын санын анықтау мен оларды сұлбада орналастыру.

Ескерту. Табиғи жерлендіруді қолданған кезде;

мұндағы , , - табиғи және жасанды жерлестірудің кедергісі Ом.

Бір бірімен металлды конструкциялармен байланыстырылған ғимараттын темір бетонды фундаментінің жерлестіру кедергісін келесі формуламен анықтайды:

Мұндағы, = 100 Ом • и (суглинок);

S –ғимараттын периметрімен шектелген аудан, м² .

I_з және R_з-ні анықтау

Жылдың әр бір мезгілінде (ЭОЕ)-ге келісілген

Мұндағы. - жерлестіру құрылғысынын кедергісі. Ом (10 Ом-нан жоғары емес);

I_з– жерге тұйықталудын есептелу тогы, А (500 А-ден көп емес).

Есепті (cыйымдылықты) жерге тұйықталу тогы жобалай төмендегідей анықталады:

Мұндағы. - желінің номиналды сызықтық кернеуі, кВ;

- электрлік байланысқан әуе желілерінің жіне кабелдін ұзындығы, км.

Ескерту. 1 кВ-қа дейінгі ОН-ы бар электрқондырғылырында.

[ 4 Ом-нан жоғары емес)

Қуаты 100 кВ∙А-қа дейінгі қорек көзі кезінде – 10 Ом-нан жоғары емес.

Егер де ЖҚҚ (жерге қосу құрылғысы)1 кВ-тан жоғары немесе кем желілерде орындалса, келесі формуламен анықталады

ЖҚҚ-ы әр түрлі кернеулерді алмастырған кезде керекті мәндердін ең кішісі алынады (1.13.1-кесте).

Топырақты анықтау:

мұндағы - топырақтын есепті үлесті кедергісі. Ом ∙ м;

- топырақтын кебуі мен қатуын ескере отыратын мезгілдік коэффициент.

= F(климаттық аймақ, жерлестіру құрылғыларынын түрі) 1.13.2-кестесімен қолданылады.

Электродтардын кедергісін есептеу және таңдау.

.13.4-кестесә арқылы электродтарды таңдау

Жеке вертикалды жерлестіру құрылғысынын кедергісі жобалай келесі формуламен анықталады:

.

Горизонталды (сызықты) электродтын кедергісі келесі формуламен анықталады:

мұндағы - сызықтын ұзындығы, м;

- домалақтанған горизонталды жерлестіру құрылғы сызығынын ені

- ( еңгіЖҚҚдің терендігі, м.

Қолдану коэффициентімен ескерілген кедергіні анықтау.

және -қолдану коэффициентімен ескерілген вертикалды және горизанталды кедергісі, Ом;

^{және - вертикалды және горизанталды электродтарын қолдану коэффициенті.} 1.13.5-кестесімен анықталады.

- F(ЖҚҚ түрі, жерлестіру құрылғысынын типі, ),

мұндағы а –вертикалды құрылғысының ара-қашықтығы расстояние между, м:

- вертикалды жерлестіру құрылғысының саны.

Байланыстыру сызығымен ескерілген кажетті вертикалды кедергі.

Вертикалды электродтардын санын анықтау:

Вертикалды электродтардын қажетті санын анықтау келесі жолмен айқындалады:

(табиғи және жасанды жерлестіру құрылғыларын қолданан кезде);

(тек табиғи жерлестіру құрылғылапын қолданған кезде);

мұндағы - қолданылған вертикалды жерлестіру құрылғыларының анықталғын коэффициенті..

1.13.1-кесте. 3-фазалы желілерге арналған анағұрлым рұқсат етілген шама.

Желінің кернеуі, кВ	Нейтраль режимі	Rз.нб, Ом	ЖҚҚ түрі
110 және одан жоғары	ЖҚН	0,5	Жерлестіру
3…35	ОН	10
0,66 0,38 0,22	ЖТҚН	2 4 8	Нөлдестіру
0,66; 0,38; 0,22	ОН	4	Жерлестіру

1.13.2-кесте. Мезгілдік коэффициент К_сез

Климаттық аймақ	Жерлестіру құрылғысынын түрі		Қосымша ақпарат
	вертикалды	горизонталды
1	2	3		4
I	1,9	5,8		Вертикалды жерлестіру құрылғыларынын жер бетінен тереңдігі 0,5…0,7 м
II	1,7	4,0		Горизонталды жерлестіру құрылғыларынын жер бетінен тереңдігі 0,3…0,8 м
III	1,5	2,3
IV	1,3	1,8

Ескерту. I аймақ анағұрлым салқын, IV – жылы климат;

ρ – Нормалды ылғылдылықта өлшенген топырақтын салыстырмалы кедергісі Ом∙м, 1.13.3-кестесімен анықталады.

1.13.3-кесте. Топырақтың салыстырмалы кедергісі (ρ)

Топырақ	Шым тезек	Саз, бақшалы жер	Қара топырак	Балшық	Тасты жер	Құмдақ	Жұмыр тасты құм
ρ, Ом∙м	20	40	50	100	200	300	800

1.13.4-кесте. Қажетті электродтар

Электрод түрі	Өлшемдер, мм	L, м	t, м
Болатты қыр	50×50×5 60×60×6 75×75×8	2,5…3	0,5…0,7
Домалақ болат	Ø 12…16	5…6
Болатты құбыр	Ø 60	2,5
Болатты сызық	40×4	Есепті
Болатты шыбық	Ø 10…12

1.13.5-кесте. Электродтарды қолдану коэффициенттерінің мәндері

NB										Қосымша ақпарат
	1		2			3
	ηВ	ηГ		ηВ	ηГ		ηВ	ηГ
4											Контурды ЖҚҚ алымы, ал бөлімі – қатарлы үшін.
6
10
20
30