Практикалық есептердің мысалдары

Мысал №1

Әктас 1% SiO₂ және 55% СаО тұрады. Қож негізділігі В = 2. Әктастың қождамаланатын қабілетін анықтау қажет.

Шешімі:

Ф = 55 - 2  1 = 53%.

Кезекті 53% - бұл СаО бос мөлшері, қождама кезінде бос жынысты теміркенді минералға жұмсалады.

Мысал №2

1кг кокстағы күл қождамасының әктастағы шығынын анықтау. Әктастың құрамы: СаО = 52%; SiO₂ = 1,5%. Кокстағы күлдің құрамы - 13,23%. Күл 39,5% SiO₂; 3,65% CaO құрайды. Қож негізділігі 1,2.

Шешімі:

Алдымен әктастың қождамаланатын қабілетін анықтау қажет:

Ф = 52 - 1,2  1,5 = 50,2%.

Әктастың шығынын мына теңдікпен есептейміз:

И = А / 100 · SiO₂ · В - CaO / Ф,

И = 13,23 / 100 · (39,5 · 1,2) - 3,65 / 50,2 = 0,115кг.

Мысал №3

Әктас, %: 54,0 СаО құрайды; 0,56 MgO; 1,36 (SiO₂ + Al₂O₃). Бос жынысты кеннің шығынын және әктастың қождамаланатын қабілетін анықтау, құрамында, % 14,8 (SiO₂ + Al₂O₃) және 4,6 (СаО + MgO), егер домна пешінен қож негізділігін В = 1,05 алу керек болса.

Шешімі:

Алдымен әктастың қождамаланатын қабілетін анықтау:

Ф = 54 + 0,56 - 1,05  1,36 = 53,13%.

Бос жынысты кеннің қождамасының әктастағы шығыны:

И = (14,8  1,05 - 4,6) / 53,13 = 0,21т/т кен.

Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар

1. Қож негізділігі В = 1,0; 2,0; 2,5; 3,0 болғандағы құрамы 2.5 - ші кестеде берілген әктастардың қождамалайтын қабілеттіліктерін анықтау.

2. 1кг коксты қож бөлу күліне кететін әктас шығынын анықтау. Әктастардың химиялық құрамы 2.5 - ші кестеде келтірілген. Қож негізділігі 1,2.

3. Кендегі (кесте 2.1) бос жыныстың қож бөлуге кететін 2.5 - ші кестеде берілген қождама шығынын анықтау керек, егер домна пешінде негізділігі В = 1,2 болатын қож алу керек болса.

Кесте 2.6 - Есептің нұсқаулары

Нұсқа №	Кокстағы күлдің мөлшері	Күлдегі мөлшері
		SiO2	CaO
1	12,70	43,0	6,0
2	13,23	39,50	3,65
3	13,50	36,07	4,95
4	13,84	39,28	3,87
5	12,72	40,57	3,74
6	12,86	39,41	3,65
7	12,90	40,22	3,25
8	13,41	49,40	5,53
9	14,20	50,0	4,50
10	13,20	47,59	8,75

Мәнжазба тақырыптары:

1. Шойын өндірісі

2. Домналық балқытудың шикіқұрамдары

3. Қазақстанның темір кендері

4. Шойын өндірісінің қазіргі күйі

Блиц - тест:

1. Темір кенінде неше пайыз кен минералы болады?

a) 30 - 50%

b) 60 - 100%

c) 60 - 70%

d) 40 - 90%

e) 60 - 90%

2. Таза гематитте темірдің құрамы:

a) 50%

b) 70%

c) 60%

d) 30%

e) 40%

3. С_ұшпай құрамы кокстың құрғақ массасының теңдігімен анықталады:

a) С^с_ұшпай = 100 - (А^С + L^C + S^C)

b) С^с_ұшпай = 100 + (А^С + L^C + S^C)

c) С^с_ұшпай = 100 / (А^С + L^C + S^C)

d) С^с_ұшпай = 100 * (А^С + L^C + S^C)

e) С^с_ұшпай = 100 - (А^С - L^C + S^C)

4. Кокста шойын балқыту кезінде қождама ретінде не қолданылады?

a) Әк

b) Әктас

c) Бор

d) Доломит

e) Кремнезем

5. Доломиттелген әктас қандай болады?

a) СаСО₃ және Mg

b) Са және MgCO₃

c) СаСО₃ және MgCO₃

d) KСО₃ және MgCO₃

e) СаСО₃ және MnCO₃

Практикалық сабақ №3