Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
МҮТ (практикалық жұмыстар).docx
Скачиваний:
2
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
397.37 Кб
Скачать

Материалдық тепе - теңдік

100кг титан концентратына есептеу жүргіземіз. Практикалық мәліметтерді қабылдаймыз:

- 77% TiO2 титанға дейін тотықсызданады, 11,5% TiO және 11,5% Ti2O3;

- 99% темір металға өтеді, ал 1% - FeO күйінде қожға өтеді;

- 90% қорытпаға өтетін кремнезем кремнийге дейін тотықсызданады, ал 10% қожға өтеді;

- 90% марганец металға өтеді, ал 10% қожға өтеді;

- 70% күкірт металға өтеді, ал 30% ұшып кетеді;

- екіншілік алюминийдің барлық қоспалары, сонымен қатар ферросилиций толығымен қорытпаға өтеді;

- 50% ферросилиций кремниі қорытпаға өтеді, ал 50% тотықсыздандыру үрдістеріне қатысады;

- 87% алюминий тотықсыздану үрдісіне қатысады, 10% қорытпаға өтеді, ал 3% ауада оттегімен тотықсызданады;

- 2кг темір кені 100кг концентратқа шығындалады және 1кг металл тұнбалары (корольки) үшін 6кг ферросилиций; 1кг шикіқұрамға және 0,5кг тұнбаға; 1,5кг алюминий металл тұнбалары (корольки) үшін;

- балқығыш шпаттың балқу температурасын төмендету үшін шикіқұрамға 100кг концентратқа 9кг әк және тұнба құрамына 100кг концентратқа 1кг әк қосылады.

Тотықсыздандырғыш санын анықтау

Тотықсыздандыру үрдісі нәтижесінде түзілген өнім мен оттегі санын есептеулері 15.2 - ші кестеде берілген.

Кесте 15.2 - Тотықсызданумен байланысты оттегі санын есептеу

Бастапқы тотықтар

Қожға өтеді, кг

Тотықсыздану барысында түзіледі

Тотықсыздану кезінде оттегі бөлінеді, кг

TiO2

44,30 ∙ 0,77 ∙ 48 : 80 = 20,467кг Ti

44,30 ∙ 0,77 ∙ 32 : 80 = 13,644

TiO2

44,30 ∙ 0,115 ∙ 64 : 80 = 4,076кг TiO

44,30 ∙ 0,115 ∙ 16 : 80 = 1,019

TiO2

44,30 ∙ 0,115 ∙ 144 : 160 = 4,585кг Ti2O3

44,30 ∙ 0,115 ∙ 16 : 160 = 0,509

FeO

15,15 ∙ 0,99 ∙ 56 : 72 = 11,666кг Fe

15,15 ∙ 0,99 ∙ 16 : 72 = 3,333

Fe2O3

(31,90 + 2 ∙ 0,93) ∙ 0,99 ∙ 112 : 160 = 23,396кг Fe

(31,90 + 2 ∙ 0,93) ∙ 48 : 160 ∙ 0,99 = 10,027

Fe2O3

(31,90 + 2 ∙ 0,93) ∙ 0,01 ∙ 144 : 160 = 0,304кг FeO

(31,90 + 2 ∙ 0,93) ∙.0,01 ∙ 16 : 160 = 0,034

SiO2

(2,16 + 2 ∙ 0,03 + 9 ∙ 0,0255) ∙ 0,9 ∙ 28 : 160 = 1,029кг Si

2,450 ∙ 0,9 ∙ 32 : 60 = 1,175

MnO

0,68 ∙ 0,9 ∙ 55 : 71 = 0,474кг Mn

0,68 ∙ 0,9 ∙ 16 : 71 = 0,138

Тотықтардың тотықсыздануы кремний және алюминиймен болады. Шикіқұрамға берілген 1кг 75% - дық ферросилиций кремнийді енгізеді: 1,0 ∙ 0,75 = 0,75кг.

Бұл санның 50% қорытпаға, 50% байланысады: 0,75 ∙ 0,5 ∙ 32 : 28 = 0,429кг оттегімен.

Алюминиймен міндетті түрде байланысады: 29,879 - 0,429 = 29,450кг оттегімен. Алюминий қажет етеді: 29,450 ∙ 54 : 48 = 33,131кг.

Алюминий қорытпаға өтеді: 33,131 ∙ 0,1: 0,87 = 3,808кг.

Ыстық пен өткелді ескерсек, қорытпаға екіншілік алюминий қажет: (33,131 + 3,808) : 0,96 : 0,97 = 39,668кг.

Қорытпаның құрамы мен санын анықтау

Бастапқы мәліметтерге жүгінсек, металл (корольки) тұнбасы ретінде қожға келесі құрамды термиттің қоспасы орналастырылады, кг:

Темір кені...........................6,0

Екіншілік алюминий.........1,5

75% - дық алюминий ........0,5.

Алюминий оттегімен байланысады: 1,5 ∙ 0,96 ∙ 0,87 ∙ 48 : 54 = 1,114кг.

Кремний оттегімен байланысады: 0,5 ∙ 0,75 ∙ 0,5 ∙ 32 : 28 = 0,214кг.

Бұл ретте кеннен тотықсызданады: (1,114 + 0,214) ∙ 112 : 48 = 3,099кг темір. Қорытпаға өтетіні, мынаған шығындалғаны: 3,099 ∙ 160 : 112 = 4,427кг Fe2O3 кені.

Қорытпаның құрамы мен санын есептеу 15.3 - ші кеcтеде берілген.

Кесте 15.3 - Қорытпаның құрамы мен саны

Элементтер

Қорытпаға өтетіні, кг

Концентраттан

Екіншілік алюминийден

Ферросилицийден

Ti

20,467

-

-

Fe

11,666 + 31,90 ∙ 0,99 ∙ 112 : 160 = 33,773

41,168 ∙ 0,029 = 1,194

1,50 ∙ 0,23 = 0,345

Al

-

41,168 ∙ 0,1 = 4,117

1,5 ∙ 0,012 = 0,018

Si

2,16 ∙ 0,9 ∙ 28 : 60 = 0,907

41,168 ∙ 0,01 = 0,412

1,5 ∙ 0,75 ∙ 0,5 = 0,563

Cu

-

41,168 ∙ 0,001 = 0,041

1,5 ∙ 0,008 = 0,012

S

0,04 ∙ 0,7 = 0,028

-

-

15.3 - ші кестенің жалғасы

Элементтер

Қорытпаға өтетіні, кг

Құрамы

Темір кенінен

Әктен

кг

%

Ti

-

-

20,467

30,438

Fe

8 ∙ 0,93 ∙ 0,99 ∙ 112 : 160 = 5,156

-

40,468

60,183

Al

-

-

4,135

6,150

Si

8 ∙ 0,03 ∙ 0,9 ∙ 28 : 60 = 0,101

10 ∙ 0,0255 ∙ 0,9 ∙ 28 : 60 = 0,107

2,090

3,108

Cu

-

-

0,053

0,079

S

-

-

0,028

0,042

Барлығы

67,241

100,00

Қождың қүрамы мен санын анықтау

Қождың құрамы мен санының мөлшері 15.4 - ші кестеде көрсетілген.

Кесте 15.4 - Қож құрамы мен салмағы

Тотықтар

Қожға өтетіні, кг

Концентраттан

Екіншілік алюминийдің қышқылсыздануы

Ферросилицийдің қышқылсыздануы

TiO

4,076

-

-

Ti2O3

4,585

-

-

Al2O3

2,55

(41,168 ∙ 0,96 - 3,808) ∙ 102 : 54 = 67,458

-

SiO2

2,16 ∙ 0,1 = 0,216

-

1,5 ∙ 0,75 ∙ 0,5 ∙ 60 : 28 = 1,205

FeO

15,15 ∙ 0,01 + 31,90 ∙ 0,01 ∙ 144 : 160 = 0,439

-

-

MnO

0,68 ∙ 0,1 = 0,068

-

-

MgO

2,52

-

-

CaO

0,70

-

-

15.4 - ші кестенің жалғасы

Тотықтар

Қожға өтетіні, кг

Құрамы

Темір кенінен

Әктен

кг

%

TiO

-

-

4,076

4,357

Ti2O3

-

-

4,585

4,901

Al2O3

8 ∙ 0,02 = 0,160

10 ∙ 0,0132 = 0,132

70,300

75,147

SiO2

8 ∙ 0,03 ∙ 0,1 = 0,024

10 ∙ 0,0255 ∙ 0,1 = 0,026

1,471

1,572

FeO

[2 ∙ 0,93 + (6,0 ∙ 0,93 - 4,427)] ∙ 0,01 ∙ 144 : 160 = 0,027

-

0,466

0,498

MnO

-

-

0,068

0,073

MgO

-

10 ∙ 0,0054 = 0,054

2,574

2,752

CaO

8 ∙ 0,02 = 0,160

10 ∙ 0,915 = 9,15

10,010

10,700

Барлығы

93,550

100,00

Қождың еселенуі: 93,550 : 67,241 = 1,391 ≈ 1,4. Артық алюминийді тотықсыздандыру үшін ауа оттегісі қажет: 39,668 ∙ 0,96 ∙ 0,03 ∙ 48 : 54 = 1,016кг, азотпен бірге жүреді 1,016 ∙ 0,78 : 0,22 = 3,602кг. Кезекпен ауа шығындалады 1,016 + 3,602 = 4,618кг. п.п.п. саны 10,0 ∙ 0,0409 = 0,409кг.