Практикалық есептердің мысалдары

Мысал №1

Ферроқорытпаның мөлшері үрлеуден кейін а_в = 0,10%, ал дайын болатта - 0,40% болғандағы шығынын анықтау. Балқыту массасы - 300т. Маргенецтің жануы У = 25%. Ферроқорытпадағы марганецтің құрамы 75%.

Шешімі:

х = (0,40 - 0,10) · 300 / 75 · (1 - 0,25) · 100 = 1600кг = 1,6т.

Мысал №2

Қышқылсыздандыру алдындағы болаттың құрамы, кг:

Көміртекте ……….0,090

Марганецте…….....0,090

Күкіртте…………..0,022

Фосфорда…………0,018

Шешімі:

Қышқылсыздандыру алдындағы балқытудың соңында оттектегі еріген металдың концентрациясы көптеген жайттарға байланысты болады: металдағы оттектің құрамына, қождағы темір тотығына және металл температурасына.

Балқытудың соңына қарай металда еритін және қож астында 1600 - 1650^○С науа температурасында 2,5 -3,5 негіздегі 16 - 20% (FeO + Fe₂O₃) мөлшерде болатын, оттек концентрациясын, Г.Н. Ойкс формуласы бойынша анықтаймыз:

[%C]  [%O] = 0,0035 + 0,006  [%C],

мұндағы

[%O] = ,

немесе

0,041  0,90416 = 0,0370кг.

Қайнаған болатты тек шөміштегі ферроқорытпамен қышқылсыздандырамыз. Шөмішке металды құю кезінде екінші реттік металдың тотығуы жүреді. Қышқылсыздандыру кезінде марганецтің жалпы жануы 25%, ферроқорытпа көміртегінің жануы 30%, кремнийдікі 100%.

100кг металдық пешке кеткен ферроқорытпа шығынын келесі формула бойынша анықтаймыз:

Р = a / bc, кг

мұндағы, а - берілген маркадағы марганецтің орташа құрамынан қышқылсыздандыру алдында науадағы марганец қалдығының құрамын азайтқанға тең болатын, металға енгізуге қажетті марганецтің саны, бұл жердегі а = 0,44 - 0,09 = 0,35кг; b - 1кг ферромарганецтегі марганецтің мөлшері, кг; с - марганецтің металға бейімделу коэффициенті, берілген жағдайда бірліктен жану бөлігін есептеу арқылы табылады, 1 - 0,25 = 0,75.

Ферромарганецтің құрамы 12.1 кестеде келтірілген.

Р = 0,35 / (0,715  0,75) = 0,652кг.

Ферромарганецтің құрамы мынаған тең, кг:

С……………….0,652  0,0650 = 0,0424

Mn……………...0,652  0,7150 = 0,4661

Si……………….0,652 0,0150 = 0,0098

P………………..0,652  0,0035 = 0,0023

S………………..0,652  0,0004 = 0,0003

Fe………………0,652  0,2011 = 0,1311

_____________________

0,6520

Күюі, кг:

С……………….0,0424  0,30 = 0,0127

Mn……………..0,4661 0,25 = 0,1165

Si………………. 0,0098

Болатқа өтуі, кг:

С……………….0,0424 - 0,0127 = 0,0297

Mn……………..0,4661 - 0,1165 = 0,3496

P……………….. 0,0023

S……………….. 0,0003

Fe………………. 0,1311

_____________________

0,5130

Қоспаны тотықсыздандыру үшін қажет оттек, кг:

С  СО………...0,0127  16 : 12 = 0,0169

Mn  MnO……..0,1165 16 : 55 = 0,0338

Si  SiO₂……….0,0098 32 : 28 = 0,0112

_______________________

0,0619

Атмосферадан оттек берілуі, кг:

0,0619 - 0,0370 = 0,0249кг.

Қышқылсыздандырудан кейін болаттың шығуы:

90,416 + 0,5130 - 0,0370 = 90,8920кг.

Тотықтар түзіледі, кг:

СО………………0,0127 + 0,0169 = 0,0296

MnO…………….0,1165 + 0,0338 = 0,1503

SiO₂……………..0,0098 + 0,0112 = 0,0210

Қождың шығуы:

12,2520 + 0,1503 + 0,0210 = 12,4233кг.