- •Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі қ.Жұбанов атындағы ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті
- •5В070900 – «Металлургия» мамандығының күндізгі және сырттай бөлімінің 3 курс студенттеріне арналған «металлургия өндірісінің технологиясы - 1» пәні бойынша практикалық сабақтарға әдістемелік нұсқау
- •Металлургиялық үрдістер теориясының негіздері
- •Теориялық бөлім
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •1. Ішкі энергия, энтальпия (Гесс заңы)
- •Домналық балқытудың шикіқұрамдары
- •1. Теориялық бөлім
- •5. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •3. Кокстың органикалық заты нені білдіреді?
- •Теориялық бөлім
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Отын, отынның жануы
- •1. Теориялық бөлім
- •3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Кен байыту
- •1. Теориялық бөлім
- •3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Агломерация
- •1. Теориялық бөлім
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Шикіқұрамдық материалдың ыдырауы және тотықсыздануы
- •1. Теориялық бөлім
- •2. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Домна үрдісі
- •1. Теориялық бөлім
- •3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Шойын өндірісі
- •1. Теориялық бөлім
- •6. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Шойын мен қождың түзілуі
- •1. Теориялық бөлім
- •2. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Мартен үрдісі
- •1. Теориялық бөлім
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Конвертерлі үрдіс
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Әктің қождамалаушы қабілеті
- •100Кг СаСо3 - 56кг СаО,
- •100Кг СаСо3 - 44кг со2,
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Болатты қышқылсыздандыру
- •1. Теориялық бөлім
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Қышқылсыздандырудан кейінгі балқытудың материалдық теңдігі
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Түсті металдар өндірісі
- •1. Теориялық бөлім
- •5. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Берілген мысал арқылы so2 - нің парциалды қысымын тапсырма нұсқалары бойынша есептеу
- •Практикалық есептердің мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Ферровольфрамды балқытудағы шикіқұрамды есептеу
- •1. Теориялық бөлім
- •8. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Материалдық тепе - теңдік
- •1Т қорытпаға кететін материалдар шығыны, кг:
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Ферротитанды балқытудағы шикіқұрамды есептеу
- •Материалдық тепе - теңдік
- •Материалдық тепе - теңдік
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Қолданылған әдебиеттер
- •Мазмұны
Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
Берілген нұсқа бойынша тепе - теңдік газды фазаның құрамын анықтау.
Кесте 8.1 - Тапсырма нұсқалары
№ нұсқа |
Реакция |
lgKp |
t,°C |
1 |
1 |
2810 / T + 2,51 |
580 |
2 |
1 |
-//- |
600 |
3 |
1 |
-//- |
620 |
4 |
1 |
-//- |
700 |
5 |
2 |
- 1850 / T + 2,10 |
760 |
6 |
2 |
-//- |
720 |
7 |
2 |
-//- |
750 |
8 |
2 |
-//- |
800 |
9 |
2 |
-//- |
770 |
10 |
3 |
-//- |
740 |
11 |
3 |
688 / T - 0,90 |
750 |
12 |
3 |
-//- |
770 |
13 |
3 |
-//- |
800 |
14 |
3 |
-//- |
820 |
15 |
3 |
-//- |
790 |
16 |
4 |
54 / T - 0,155 |
550 |
17 |
4 |
-//- |
530 |
18 |
4 |
-//- |
510 |
Көрік газының құрамы өзгереді, егер оттегімен байытып үрлесек.
Оттегімен байытып үрлеу отын бірлігіне үрлеудің мөлшерін азайтады және көрік газының шығуын да азайтады.
1кг көміртегіні үрлеу үшін үрлеудегі оттегінің құрамына байланысты қанша үрлеу керек екенін келесі формуламен анықтайды:
mσ = QІІ2 / QІІσ / 100 + φ / 2, (8.3)
мұндағы, QІІ2 - 1кг көміртегіні жағу үшін қажет оттегі мөлшері, м3; φ - үрлеудегі ылғалдың мөлшері, м3 / 1м3 үрлеу; О2 - үрлеудегі оттегі мөлшері, %.
Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
1. Көрік газының құрамын анықтау, егер жануда құрғақ ауа қатысса? Ауа құрамы, %: a) N2 = 79; О2 = 21; б) N2 = 78; О2 = 21; Аr = 1,0.
2. Берілген нұсқа бойынша оттегімен байытылған үрлеуді қолданғандағы көрік газының құрамын анықтау.
Кесте 8.2 - 2 - ші тапсырмаға арналған нұсқалар.
№ нұсқа |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
O2 үрлеудегі, % |
25 |
30 |
32 |
27 |
23 |
31 |
33 |
24 |
28 |
35 |
3. (8.3) теңдеумен ылғалды үрлеу мөлшерін тапсырма нұсқасы бойынша анықтау.
Кесте 8.3 - Тапсырма нұсқалары
№ нұсқа |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
% |
21 |
23 |
25 |
26 |
30 |
28 |
22 |
27 |
29 |
32 |
φ, м3 / т |
0,02 |
0,01 |
0,015 |
0,025 |
0,02 |
0,01 |
0,015 |
0,012 |
0,1 |
0,011 |
Көмірқышқылды қосылыстардың ыдырауы
Егер шикіқұрамда карбонат болса CaCO3, MgCО3, FeCО3 және MnCО3, онда олар эндотермиялық реакция бойынша ыдырайды:
MeCO3 → MeO + CO2.
Термодинамикалық көзқарас бойынша карбонаттар ыдырауы басталады, егер карбонат диссоциациясының серпімділігі СО2 - нің нақты парциалды қысымынан асып түссе, ал үдемелі ыдырау «динамикалық қайнау» (Тх. к.) температурасында бастайды, диссоциация серпімділігі газдардың жалпы қысымға тең болғанда жағдайында. СаСO3 үшін диссоциация серпімділігін мына формуламен есептеп шығаруға болады:
lgPco2 = - 8920 / Т + 6,55МПА,
онда,
Тх.к. = - 8920 / lgPобщ - 6,55.
Домна пешінде жалпы қысым орта жағында 0,3МПа (3ат.) айналасында құрайды.
Тх.к. = - 8920 / lgP0,3 - 6,55 = - 8920 / - 7,07 = 1262○К (~ 990○С).
Осымен, домна пешінде СаСO3 ыдырауы t° ~ 990°С - та үдемелі өтеді, ал ірі кесектердің ыдырауы жоғары температураларда аяқталады. Бұл темірдің тотықсыздану үрдісінің үдемелі өтетін аумақтарындағы жылудың шығынына әкеліп соқтырады. Одан басқа, әктастың ыдырауы негізінен жоғары температура аумағында таралады, сондықтан эндотермиялық реакцияда: 2С + O2 = 2СО көміртегі шығындалады, пештің төменгі аумағына жылудың келуі азаяды және осы реакцияда шығындалған көміртегі фурмаларға жетпейді. СO2 -нің көп емес бөлігі кокс көміртегісімен ыдырамайды, СO2 : СО қатынасы газда ұлғаяды және тотықсыздану үрдісі баяулайды.
Қождамаланған агломератты қолдану домна пешіне карбонатты берудің қажеті болмайды. Домна пешінің шикіқұрамынан 1кг әктасты алу кокстың 0,35 - 0,40кг - ға дейін үнемдеуге болады. Агломерация кезінде қымбат жиі кездесетін металлургиялық коксты қолданбай, әктастың ыдырау үрдісі сапасы төмен отынның жануын қамтамасыз етеді (коксикті).
