Кен байыту

Жұмыстың мақсаты: Кен байыту үрдістерін үйрену.

Жұмыс жоспары:

1. Теориялық бөлім

2. Есеп шығару мысалдары

3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар

Кілт сөздер: Кен, концентрат, қалдық.

Бақылау сұрақтары:

1. Кенді байыту дегеніміз не?

2. Байыту нәтижесінде не алынады?

3. Қалдық дегеніміз не?

4. Байытылған өнім шығымы дегеніміз не?

5. Байыту коэффициентінің түсінігі.

Глоссарий:

1. Байыту - кендік минералды немесе бір негізгі минералды бөліп алу, және зиянды қоспалар мөлшерін азайтып, пайдалы компонент мөлшерін кобейтетін кенді өңдеу үрдісі.

Теориялық бөлім

Жер қойнауларынан алынатын кендер металлургиялық өндірістердің талаптарына ірілігі бойынша ғана емес, сонымен қатар, ең бастысы - негізгі металл және зиянды қоспалар мөлшері бойынша да сай келмейді, сондықтан олар байытылады.

Кенді байыту үрдісі дегеніміз пайдалы қазбаларды өңдеудің мақсаты пайдалы компонент мөлшерін арттыру және зиянды қоспа мөлшерін бос жыныстан кен минералын бөліп алу арқылы немесе бір бағалы минералды екіншісінен бөліп алу арқылы төмендету үрдісі.

Байытудың барлық әдісі кен минералы мен бос жыныстың түрлі физикалық қасиеттеріне негізделеді.

Кесте 4.1 - Минералдардың қасиеттері

Минералдардың түзейтін кендердің қасиеті	Байыту әдісі
Түсі, жылтырлығы, пішіні	Кенді іріктеу
Сумен су бұзып кететіндігі	Жуу
Тығыздық	Гравитация
Беттердің сулануы мен суланбауы	Флотация
Магнит қабылдағыштығы	Магниттік сепарация

Байыту нәтижесінде дайын өнім концентрат алынады, анықталған металдың құрамы алдыңғы кенге қарағанда бай, қалған өнімі - қалдық, аралық өнім және алдыңғы кенге қарағанда кедей, металдың құрамы қалдыққа қарағанда көп, концентратқа қарағанда аз. Аралық өнім қайта байытылады. Кейде аралық өнімді бөліп алмайды, тек концентрат пен қалдықты алады.

Байытудың технологиялық үрдісі көрсеткіштер қатарымен сипатталады. Байыту үрдісінің мөлшерлі бағасының көрсеткіші ретінде - өнім шығымы қолданылады.

Байытудың өнім шығымы - бұл қайта өңделетін материалдың салмақ бірлігі немесе пайыздық өнім мөлшері.

Байыту үрдісі үшін:

_к + _аө + _қал = 100, % (4.1)

мұндағы, _к, _аө, _қал - сәйкесінше концентрат, аралық өнім, қалдық шығымы, %.

(4.1) формуласын басқаша жазуға болады:

_к   + _аө  _i + _қал   = 100  , (4.2)

мұндағы, бөлінетін компоненттің құрамы:  - бастапқы кендегі, %;  - концентраттағы, %; _I - аралық өнімдегі, %;  - қалдықтағы, %.

Аралық өнім болмаған кезінде (4.2) формула былай жазылады:

_к   + _қал   = 100  . (4.3)

_қал = 100 - _к екенін біле тұра және (4.3) - ке қойып:

_к   + (100 - _к)   = 100  ,

аламыз

_к = 100  ( - ) / ( - ) и _қал = 100  ( - ) / ( - ), %. (4.4)

Байыту үрдісінің сапалық бағасы үшін бөліп алу көрсеткіші қолданылады.

Пайдалы компонентті байыту өніміне бөліп алу өнімдегі компонент мөлшерінің оның бастапқы материалдағы мөлшеріне қатынасы:

_к + _аө + _қал = 100, % (4.5)

мұндағы, _к, _аө, _қал - концентратқа, аралық өнімге, қалдыққа пайдалы компонентті бөлу,%.

Және аралық өнім болмаған кезде:

_к + _қал = 100, %, (4.6)

немесе

_к = _к   / , _аө = _аө  _i / , _қал = _қал   / , %. (4.7)

Байыту коэффициенті бастапқы өнімге қарағанда аталған өнімдегі пайдалы компонент құрамы неше есе өскенін немесе төмендегенін көрсетеді:

k₀ =  / . (4.8)

Қысқару коэффициенті бастапқы кенге қарағанда концентрат мөлшерінің неше есе кішірейгендігін көрсетеді:

k_С = 100 / _к. (4.9)