Қоштасу

Күн шыққан жоқ. Қиқу үдей түсті. Көкжиекке күннің алтын иегін арта бергені-ақ мұң екен, Балқаш айдынынан ең алдымен ырғала-ырғала қаңқылдап, қоштаса сұңқылдап, үнін әсемдікпен әндете созып, аққулар тобы көтерілді. Олар көлден тіп-тіке күнге қарай көтерілді де, керуен басы алға шығып, санын түгендеп алған соң, тұп-тура Оңтүстікке Қаратауға, Сырға, Аралға, Каспийге бет алды. Аққулар тізбегі көл үстін бір айналып өтіп, бетін өз бағытына қарай бұрған шақта, ұшқыр үйректер топ-топ боп, өздерінше тізбек-тізбектер жасап, жол бастаған аққу-арулардың соңынан асығыс ұшты. Ең соңында қараша қаздар қалбақтап, көл үстінде у-шу боп, бейберекет көтерілді де, жоғарылай-жоғарылай келіп, сапын түзей бастады. Кейбірі тым көп қаңқылдап, керуен басылыққа таласты. Бірін-бірі итермелеп, сапты түзеп, батыры мен батылы алға шықты. Аққулар салған керуен жолына түсіп ап, оңтүстікке қарай бұлар да самғай тартты. Сәске түске дейін көл үсті бұлан-талан боп, көшкен құстан айықпады.

(145 сөз)

Кездесу

...Арада бие сауымдай ғана уақыт өткенде екеуі де коп бөгелмей атқа қонып, күншығысқа қарай жалпақ сары адыр бойымен желе жортып бара жатты.

Жолшыбай оның Ерболдың айтысынан ұққаны – Тоғжан да төсектен басын көтермей, сал болып жатып қалғанын боп, ағайын- туысы аяушылық білдіріп, екеуін оңаша бір үйде кездестіріп, бір-бірімен мауық бастырып, арыздастырып барып айырмақ. Бірақ есте болу керек, күзет өте күшті. Айнала аңдау болады. Сондықтан артық бір ауыз сөзге, не ерсілікке бармай, жай ғана сыпайы отырып сырласады. Бұл әсіресе ұзатылу күні тақау қалған Тоғжан ,шін қажет. Оның да жарасының аузын алмай, барша сақтық жасап,кісілік жолмен қайтады.

Бұлар Сүйіндік ауылына ертеңінде, ара қонып қараңғы түсе сам жамырап жетіп еді. Екеуіне арналған бірүй бөлек, шеткерірек барып тігіліпті. Сәлден соң әйел ишарамен Ерболды шығарып алып кетіп, «бұлар енді не істемек, жаман ойлары бар ма?» деп секем алып отырған Абайдың үстіне басына ақ жібек шәлі бүркеніп, бойынан таныпотыр, имене басып Тоғжан кіріп келді.

(147сөз)

Менің ақыретте қиналғым келмейді

Бір күні хазіреті Әбу Бәкір таң намазына дәрет алып, мешітке келе жатып, мешіттің алдында бір жас баланың жүргенін көзі шалып қалады. Әлгі бала мешіттің ауласында біресе ары шауып, біресе бері шауып әбігерге түсіп жүрген болады. Оны көрген хазіреті Әбу Бәкір бұған не болды деп таңырқап, мән-жайды сұрамақ болып, баланың қасына барады. Қасына барып, «неге бұлай қара терге түсіп, әбіржіп жүрсің?» - деп сұрайды.

Сонда бала: «мен дәрет алатын су іздеп жүрмін», - деп жауап береді.

Хазіреті Әбу Бәкір кішкентай баланың намаз оқимын деген ықылас-ниетіне таң қалып: «Сен әлі жас емессің бе?» - деп сұрайды.

Әлгі бала: «Жоқ, қайдағы жастық. Кеше ғана ауылда менен де жас бала қайтыс болды. Ол менен әлдеқайда жас болатын. Өлім жас талғамайды екен. Менің ақыретте отқа жанып, азаптанғым келмейді», - дегенде, хазіреті Әбу Бәкір баладан үлкендердің де бере алмайтын жауабын алғанына таңырқап, сілейіп тұрып қалады. Ал бала болса тұрақтамай су іздеп жүгіріп кетті.

(147 сөз)