Ең әдемі қайсысы

Ертеректе атағы барша елге әйгілі бір патшаның ай десе аузы, күн десе көзі бар әсем қызы болыпты. Қыз бой жетіп, тұрмыс құрар шақта, ешкімді менсінбей жүре беріпті. Патшалардың ұлдары мен неше түрлі байлардың ұлдарын да ұнатпапты ... Қыз барлығына мұрын шүйіріп қарапты.

Сол аймақта тұратын түрі келіскен, бірақ өте кедей әлгі қызды айттырып барыпты. Одан да бас тартыпты. Әлгі жігіт басқа бір елге барып еңбектеніп мал тауып атақты байға айналыпты. Сөйтіп араға қаншама жыл салып, еліне оралады да өзіне қарамаған қызды көргісі келеді.

Адамдардан сұрастырып жүріп қыздың үйін тауып алады. Үйінің қақпасына жақындағанда қақпадан бір түр әлпеті келіспей қалған бір адам шығып кетеді. Ол едәуір ұзап кеткеннен кейін әлгі жігіт есікті қағады. Қақпаны қыз ашады. Жігіт қыздан не үшін мұндай адамға тұрмысқа шықтың деп сұрайды. Қыз жігіттің сұрағына жауап бермек болып, үйдің арқасындағы бақшаға алып келеді де:

- Сен осы жерден сұрағыңа жауап аласың. Мен сенен осы бақшаның ең тамаша гүлін алып келуіңді қалаймын. Бірақ бір шартым бар, бақшада жүріп келе жатып арқаға қарай жүрмейсің. Тек қана алға, - дейді. Жігіт:

- Жарайды, келістік, - дейді де бақшаның ішіне кіріп кетеді. Әдемі гүлді таптым ғой, дей бергенде алдынан одан да әдемісін көреді. Сол гүлді ала бергенде одан да әдемісін көріп қалады ... Осылай жүре-жүре бақшаның соңына да келіп қалғанын байқамай қалады. Кері қарай жүруге болмайды!

Сөйтіп бақшаның соңындағы солуға айналған гүлді алуына тура келеді. Осы кезде қыз:

Міне! Енді түсінген шығарсың, әлгі адамды неге таңдағанымды? 

(136сөз)

Түсінгенім...

Түсінгенім... ешкімді қинап өзіңді жақсы көргізе алмайсың.Жақсылығыңды аяма, қалғанын өздері біледі.

Түсінгенім... сенімге кіру үшін жылдар керек, сенімнен шығу бір-ақ сәт.

Түсінгенім... өмірде қолда не бары емес, қасыңда кімнің болғаны маңызды.

Түсінгенім... адамның басына түскен ісі емес, сол жағдайда не істегені маңызды.

Түсінгенім... сөз қайтару, ойлап сөйлеуден жеңіл.

Түсінгенім... кіммен қоштассаң да жылы шырай таныт, өйткені онымен соңғы рет кездесіп тұруың мүмкін.

Түсінгенім... егер сезімдеріңді басқара алмасаң сезімдерің өміріңді басқарады.

Түсінгенім... кейбір адамдар қатты жақсы көрсе де, сезімдерін қалай білдіру керектігін білмейді.

Түсінгенім... екі адам бір нәрсеге қарап екі түрлі нәрсе көруі мүмкін.

Түсінгенім... жақыныңды ренжітпеу мен көзқарасыңа берік болудың арасындағы сызықты табу қиын.

Түсінгенім... ең жақын достарың да ренжітуі мүмкін, оларды кешіре білу керек.

Түсінгенім... кейде біреуді кешіру жеткіліксіз, өзіңді де кешіре білу керек.

Түсінгенім... жүрегің қанша жылап сыздаса да дүние сен үшін тоқтап қалмайды.

(138сөз)

Бұлғын

Алтын орманының ішінде неше алуан қымбат аңдар тіршілік етеді. Аң терісінің төресі бұлғын екен ғой баяғыдан.Оның жүні тып-тығыз және жібектей жұмсақ болатын көрінеді. Жылтырлығы сондай – егер алақаныңмен сипап қалсаң, әшейінде қоңырқай көрінетін түсі құбылып, құлпыра кеп жөнеледі екен.Ол тек қана самырсын қарағайы ағашының астынан із қазады. Бұлғын арқасын осы балуан ағаштың темірдей тамырларына тіреп қойып, өз ұясында шіреніп жатады. Орман патшасына қуат берген ол тамырлар қыста бұлғынның үйін жылытады; жазда бұлғынды қауіптен қорғайды. Бұлғын өз бағасын біледі: оған аң да, аңшы да, тіпті сонау аспанда самғап жүрген қаршыға да құмар екенін түсінеді. Сондықтан ол өзін өте сақ ұстайды. Ол інінен екі мезгіл – таңертең күн шығарда,одан соң күн батарда ғана шығады. Бұл кестесін ол бұлжытпай орындайды. Інінен шыға сала, ол жан-жағына қарайды. Аяғын бір басып, екі басып, тың тыңдайды.Айналада жау жоқтығына көзі жетсе ғана, ол орман ішін құйындай дөңгелентіп, асыр салады.

(140 сөз)