- •Ислам әхлагы
- •I бүлек кереш
- •Чыганаклар
- •Характеристикалар:бөтенесен колачлау
- •Максатлар
- •Игелеклелек һәм йомшаклык
- •Башкаларны хөрмәт итү
- •Иҗтимагый үзара мөнәсәбәтләрдә ислам әдәбенең роле
- •Ислам әдәбенең дини аспекты
- •Ислам әдәбенең психологик аспекты
- •Ислам әдәбенең медицина һәм гигиена аспектлары
- •Ислам әдәбенең милли икътисадка булышуы
- •Өйләнү, гаилә һәм ислам әдәбе
- •Исламда җырлау гомумән тыелса да, туйда җырлау рөхсәт.
- •Исламда җенси мөнәсәбәт кагыйдәләре
- •Ислам әдәбе һәм хатын-кызның хәле
- •Ислам әдәбе һәм тәртип
- •Кешенең иминлеге турында
- •Ислам әдәбе һәм мөселманнарның бердәмлеген һәм мәдәни тиңләштерелүен саклау
- •Исламның мөселман булмаганнарның гадәтләренә һәм традицияләренә мөнәсәбәте
- •Исламча үз-үзеңне тотышның принципиаль кагыйдәләре
- •Йокларга әзерләнү
- •Йокларга ятканда
- •Уяну вакыты.
- •Төш һәм саташулар
- •Чисталык һәм пөхтәлек
- •Коену (юыну)
- •Коену урыны
- •Юыну кайчан мәҗбүри
- •Юыну ысуллары
- •Тәннең аерым өлешләренең чисталыгының мөһимлеге
- •Өстәл янында
- •Ашау алдыннан
- •Өстәл янында дөрес гадәтләр
- •Кием-салым
- •Гаиләдә үз-үзеңне тоту
- •Мөселман хатынның үз-үзен дөрес тотышы
- •Коръәнне өйрәнү һәм яттан уку
- •Мәчет диварларының тышына да, эченә дә берни дә, хәтта аятьләр һәм Аллаһының исемен дә язарга ярамый. Пәйгамбәрнең (с. Г. С.) һәм дүрт хак хәлифнең дә исемен язарга кирәкми.
- •Җомга көн тәртипләре
- •Мөселман бәйрәмнәре
- •Гадәттә бәйрәм вакытында күмәк намаз мәчеттә укылмый көн әйбәт булса, аны ачык мәйданда эшләргә кирәк.
- •Хатын-кызның ир сайлагандагы хокуклары һәм бурычлары
- •Никах турында килешү
- •Ир белән хатын багланышлары
- •Хатыннарга киңәшләр
- •Туй мәҗлесе
- •Полигамия (күп хатын белән тору).
- •13 Бүлек бала туу
- •Исем кушу һәм кешеләргә мөрәҗәгать итү.
- •14.1. Исемне ничек кушарга
- •14.2. Башка кешеләргә мөрәҗәгать итү
- •Иҗтимагый тормыш
- •Яхшы иҗтимагый элемтәләр
- •Башкалар белән мөнәсәбәттәге бурычлар
- •15.3 Шәхеснең мөһим сыйфатлары
- •15.4. Шәхеснең начар сыйфатлары
- •15.6. Сөйләшкәндә өстенлек бирелә торган тел
- •Ничек тыңларга
- •15.9. Нәзер әйтү (вәгъдәләр белән теләкләрнең үтәлүе бәйләнеше)
- •Шаярулар.
- •Очрашканда үз-үзеңне тоту
- •15.15. Чит кеше йортына керергә сорау.
- •15.17. Кунакларны каршы алу.
- •15.18. Чакырып сыйлау.
- •Ашка чакырылган очракта
- •Авырулар янында булу.
- •15.21. Күмәк очрашулар.
- •Ничек утырырга.
- •Хатын-кызның өйдән читтә үз-үзен тотышы.
- •Күршеләр белән мөнәсәбәт.
- •Төрле хәлләрдә үз-үзеңне тоту
- •Зиратта.
- •Урамда.
- •Мәетне озатуда, күмүдә катнашу.
- •Кайгы уртаклашу.
- •Мөселманның үлеме белән бәйле яңа кертелгән йолаларны (бидгатьләрне) үтәмәскә кирәк, мәсәлән, моңа җидесен, кырыгын үткәрү һ. Б. Керә.
- •17.6. Кайгырып елау.
- •Зиратларның төзелеше
- •Кабернең эчке төзелеше.
- •20 Бүлек спорт
- •Хайваннарга мөнәсәбәт
Төрле хәлләрдә үз-үзеңне тоту
16.1. Мәчеттә.
Мәчеткә барырга җыенганда мөселман үзенең иң яхшы Һәм чиста киемен кияргә, ислемайлар сибәргә һәм аяк киеменең чисталыгына ышанырга тиеш.
Мөселман суган яки сарымсак ашаган булса, аларның исе беткәненә ышанмый торып, мәчеткә бармаска кирәк, чөңки бу исләрнең башкаларга начар тәэсир итүе мөмкин.
Мәчеткә кергәндә һәм гыйбадәт кылучыларга кушылганда тыныч булырга, кабаланмаска кирәк.
Мәчеткә кергәндә һәм аннан чыкканда этешмәскә-төртешмәскә. Беренче булып ун якта торучы керергә һәм чыгарга тиеш.
Мөселман мәчеткә «Бисмиллә»не әйтеп уң аягы белән керергә тиеш.
Мөмкин булса, мөселман мәчеткә кергәч, утырыр алдыннан ике рәкагать намаз укырга тиеш.
Мәчеттә түбәндәге шартларны саклап сөйләшергә ярый:
а) кычкырып сөйләшү начар тон булып исәпләнә;
б) Коръән укучы кеше, намаз укучы яки Коръән укучы башкаларның тынычлыгын бозмас өчен,' моны әкрен генә башкарырга тиеш;
в) мәчет сату-алу урыны түгел, шунлыктан кемдер мәчеттә сату-алу турында сөйләшкәнне ишетсә, мрны эшләмәскә киңәш итәргә тиеш;
г) дөнья хәлләрен сөйләшеп утыручылар янына утырырга кирәкми.
Бергәләп гыйбадәт кылыр алдыннан Аллаһыга табынучылар рәт буенча, башта ирләр, аннары бала-чага, аннары хатын-кыз басарга тиеш. Барча кеше үзләре басып торган рәтнең тигез булуына ышанырга тиеш. Барлык кеше бер-берсенә якын һәм туры басарга тиеш.
Хатын-кызларга күрем күргәндә, ир-атка ялгыш бүлеп чыгарса, шуннан соң юынмый торып мәчеткә керергә ярамый.
Мәчетләр дөньядагы иң яхшы урыннар булын саналалар. Шунлыктан мөселманнар мәчеттә еш булырга тиешләр. Кешенең чын мөселман булуын төгәл күрсәткеч — аның мәчеттә күпме булуы Намаз укучының алдында ук торырга ярамый, моның намаз укучыга комачаулавы ихтимал.
Мәчеттән чыгарга ашыгырга ярамый. Аннан сул аяк белән атлап чыгарга кирәк. («Аллаһуммә инни, әс -әлүкә мин фәдликә»,— диеп.)
Намаз укучыларның хәрәкәтләре имамның хәрәкәтләреннән алда булырга тиеш түгел.
Мөселманга намазларын гел бер урында укырга тәкъдим ителми.
Мәчетне үтү-сүтү урыны итәргә ярамый.
Зиратта.
Мөселманның зиратка килүенең ике сәбәбе бар: үлгән
кеше өчен дога кылу һәм үлгәннән соң булачаклар турында искә төшерү.
Каберләр янында булырга тәкъдим ителә. Бу хатын-кызларга да рөхсәт ителә, ләкин алай ук еш түгел.
Зиратта вакытта Ислам нормаларын бозарга ярамый.
Кабер янында торганда үлгән кеше өчен дога кылалар.
Нинди дә булса файда күрү максатында кабергә кагылырга ярамый.
Кабергә чәчәкләр кую башка мәдәниятләргә иярү булып санала.
Шәм яндыру һәм фонарьлар кую да яңа кертелгән гадәтләр булып тора.
Зиратка барган хатын-кыздан анын Ислам кагыйдәләренең бар кагыйдәләрен үтәвен сорарга кирәк, мәсәлән, исламча киенү, кычкырмый гына елау һ. б.
Зират бергә җыелу һәм кемне дә булса бергәләп тикшерү урыны түгел. Зиратка бару үлгән кешене искә алу белән генә бәйле булырга тиеш, бу исә кешенең көндәлек тормышына һәм үз-үзен тотышына уңай тәэсир итә. Зиратны Аллаһыга табыну, намаз уку һәм бәйрәм итү буларак файдалану катгый тыела.
Зиратта утырырга ярамый.
Ислам күзлегеннән караганда, зиратта булуның билгеле бер көннәре юк.