ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ГЕОГРАФИЯ ЖӘНЕ ТАБИҒАТТЫ ПАЙДАЛАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
“ТҰРАҚТЫ ДАМУ БОЙЫНША ЮНЕСКО” КАФЕДРАСЫ
Реферат
Тақырыбы: “ Ғимараттарды, құрылымдарды және құрылымдарды жобалауды талдау ”
Орындаған: Сиез С. С.
Қабылдаған: Умбетбеков А. Т.
Алматы 2017
Жоспар
Кіріспе
Ғимараттарды, құрылымдарды және құрылымдарды жобалау жұмыстарының орындалу тәртібі
Ғимараттарды, құрылымдарды және құрылымдарды жобалаудың элементтері, конструктивті желілері және оларды топтастыру
Жобалардың сараптау жұмыстарын жүргізудің реті
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Жобалау - кәсіпорынды, үймеретті, ғимаратты салу немесе оларды жаңғырту үшін қажетті техникалық-экономикалық негіздемеден, сызбалардан, түсіндірме жазбалар мен басқа да материалдардан тұратын техникалық құжаттама (жоба) кешенін әзірлеу. Объект құрылысының (жаңғыртудың) Құнын айқындайтын смета — жобаның ажырамас бөлігі. Жобалау күрделі Құрылысты жүзеге асыруда ғылымды өндіріспен байланыстыратын буындардың бірі болып табылады.
Елді мекендерді, кәсіпорындарды, құрылыстарды, өндіріс орындарын, т.б. тұрғызу, салу (қайта құру) не жасау үшін пайдаланатын техникалық-экономикалық негіздеуді, есептеуді, сызбалар, модельдер, түсініктеме жазбалар, т.б. дайындауды қамтиды. Ж. нысандарды бейнелеу түріне байланысты сызбалық жобалау және көлемдік жобалау болып ажыратылады. Жобалау процесін жылдамдату үшін автоматтандырылған сызғыш құрылғылармен жабдықталған ЭЕМ-і бар автоматтандырылған жобалау жүйелері қолданылады. Бөлшектер өлшемдерін құралымдық унификациялау (біркелкілендіру) және модульдік координаттау жүйесі өндіріске енгізілгеннен кейін, базалық құралым негізінде бұйымдардың бірқатар өзге түрлерін алуға мүмкіндік беретін жобалаудың сериялық тәсілі жолға қойылды. Әр түрлі өндіріс салалары бойынша жобалау арнайы жобалау мекемелерінде (институттарында) орындалады.
Үйдің, құрылыстың, ғимараттың жобалау алдындағы және (немесе) жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамасын әзірлеу кезінде талап етілетін энергия тиімділігі сыныбы және энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша талаптар жобалау тапсырмасында көрсетіледі. Күрделі қаржы жұмсалымының тиімділігі, құрылыстың сметалық құны, оның жүзеге асырылу мерзімі көбінесе техникалық-экономикалық негіздеменің Сапасына және жобалық шешімдердің деңгейіне байланысты.
Ғимараттарды, құрылымдарды және құрылымдарды жобалау жұмыстарының орындалу тәртібі
Объектiлердiң және олардың кешендерiнiң құрылысы (реконструкциялау, қалпына келтiру, кеңейту, техникамен қайта жарақтандыру, жаңғырту, күрделi жөндеу), сондай-ақ коммуникацияларды төсеу, аумақты инженерлiк жағынан дайындау, абаттандыру және көгалдандыру жобалау(жобалау-смета) құжаттамалары бойынша жүзеге асырылады.
Үйлер мен ғимараттар алдын ала жасалған сәулет-құрылыс жобалары бойынша салынады. Сәулет -құрылыстық жобалардың мазмұны мен құрамы ҚР ҚНжЕ 3.01.06-2001 «Жеке тұрғын үйлердің құрылысына арналған жобалау құжаттамасын жасау,келісу, бекіту тәртібі және құрамы туралы нұсқау», МЕСТ 21.101 – 97 және МЕСТ 21.501 – 93 «Құрылысқа арналған жобалау құжаттамасының жүйесі. Сәулет-құрылыс жұмыс сызбаларын орындау ережелерінде» келтірілген. Сәулет-құрылыстық жобаларын құрастыру жұмысында, бекітілген мемлекеттік нормативтердің құжаттары қатаң ескерілуі тиіс.
Мемлекеттiк нормативтер (мемлекеттiк нормативтiк құжаттар) - адамның мекендеуi мен тiршiлiк етуiне қолайлы, қауiпсiз және басқа да қажеттi жағдайларды қамтамасыз ететiн нормативтiк құқықтық актiлер, нормативтiк-техникалық құжаттар, өзге де мiндеттi талаптар, шарттар мен шектеулер жүйесi. Бекітілген мемлекеттiк құрылыс нормативтер және ережелері (ҚНжЕ) мен мемлекеттік стандарттан (МЕСТ) тұрады. Құрылыс үшiн жобалау (жобалау-смета) құжаттамасының негiзгi бөлігi ретiнде құрылыс жобасында (құрылыстық жобада) объектiнiң орналасқан жерiнiң қала құрылысы жағынан негiзделуi, құрылыс жүргiзу және объектiнi пайдалануға беру үшiн қажеттi көлемде экономикалық, сәулет, көлемдiк-жоспарлау, функционалдық, технологиялық, конструкциялық, инженерлiк, табиғат қорғау және өзге де шешiмдер болуға тиiс.
Ғимаратты (монументтi) жасаудың дербес жобасы ретiнде, сондай-ақ құрылысқа арналған жобалау (жобалау-смета) құжаттамасының бiр бөлігi ретiнде сәулет жобасында құрылыс жобасын немесе құрылысқа арналған өзге де құжаттаманы әзiрлеу үшiн қажеттi көлемде объектiге қойылатын әлеуметтiк, экономикалық, функционалдық, инженерлiк, техникалық, өртке қарсы, жарылысқа қарсы, санитариялық-гигиеналық, экологиялық және өзге де талаптар кешендi түрде ескерiлетiн сәулетті-көркемдiк, композициялық және көлемдiк-жоспарлау шешiмдерi болуға тиiс.
Ғимараттарды жобалағанда табиғат, ауа райы туралы деректер шешуді орын алады. Табиғат, ауа райының жағдайлары Қазакстан Республикасы бойынша II в, III а, III в, IV г төрт ауа райы аймақтарымен анықталады. Әрбір ауа-райы аймақтарында жобалау жұмыстары ғимараттарды бағдарлап орналастыру, бөлмелердің жарық, ауасының таза болуын қамтамасыз етеді.
Күн сәулесі әр бөлмелерге үш сағаттан кем түспеуі керек (22 наурыздан – 22 қыркүйек аралықтары). Тұрғын бөлмелердің ауалары желдету арқылы тазаланады. Тұрғын үй және жұмыс бөлмелердің терезелерін солтүстікке қаратпайды.
Сәулет-құрылыстық жобаларды арнайы жобалау институттары, фирмалары (орындаушы) жасайды. Ғимараттар салатын мекемелер (тапсырмашы) жобалау институттарымен келісімге келіп, оларға жоба тапсырмасы мен бастапқы мәліметтерді тапсырады.
Жоба - жеке және заңды тұлғалардың немесе мемлекеттiң сәулет, қала құрылысы және құрылыс құжаттамасы (сызбалар, графикалық және мәтiндiк материалдар, инженерлiк және сметалық есептеулер) нысанында ұсынған, адамның мекендеуi мен тiршiлiк етуiнiң қажеттi жағдайларын қамтамасыз ету жөнiндегi түпкi ойы.
Жобалау алдындағы құжаттама - қала құрылысы, сәулет жобаларын, құрылыс жобасын әзiрлеу алдында жасалатын және бағдарламаларды, есеп берулердi, құрылыстың техникалық-экономикалық негiздемелерiн, техникалық-экономикалық есептердi, ғылыми зерттеулер мен инженерлiк iзденiстер нәтижелерiн, технологиялық және конструкциялық есептердi, нобайларды, макеттердi, өлшемдер мен объектiлердi зерттеу нәтижелерiн, сондай-ақ жобалау құжаттамасын әзiрлеу және жобаларды кейiннен iске асыру туралы шешiмдер қабылдауға қажеттi өзге де бастапқы деректер мен материалдарды қамтитын құжаттама.
Бастапқы мәліметтерде келесі жайлар анықталады:
-ғимараттар салынатын жерлерді, құрылыс алаңын бекіткен құжаттар;
-құрылыс алаңының жалпы геологиялық және гидрогеологиялық сипаттамалары;
-жер асты құрылыс туралы мәліметтер;
-ғимараттар мен жасыл ағаштарды қорғап сақтау шаралары туралы мәліметтер;
-инеженерлік тораптардың жүйелі түрде жалғасуының техникалық әдістері.
Жоба тапсырмаларына кіретін құжаттар:
-ғимараттар салынатын аймақтың табиғаты мен ауа райы туралы деректер;
-құрылыс алаңдарының ерекше жағдайлары (жер сілкінісі, кен-тау жұмыстары, топырақтардың ерекшеліктері);
-жобалау кезеңдері;
-ғимараттардың құрылыстық сипаттамалары (бөлмелердің саны, қабаттары, құрылыс көлемдері, сыйымдылығы);
-көлемдік-жоспарлау;
-конструкциялық шешімдер;
-инженерлік және технологиялық жабдықтардың сипаттамалары;
-құрылыс бұйымдарын дайындап шығаратын мекемелер туралы мәліметтер;
-құрылыстың салу мерзімі мен кезегі;
-құрылыстың қаржылық, ақшалай құнын анықтайтын құжаттар;
-ғимараттардың маңын көркейту;
-қатерсіз тіршілікті қамтамасыз ететін шаралар;
-қажетті ғылым-зерттеу жұмыстарын орындау нұсқаулары.
Өнеркәсіп ғимараттарының жобалау шешімі бөлмелерінің метеорологиялық режимі және ауалық ортаның зияндылық деңгейіндегі сипатына байланысты.
Меторологиялық тәртібі және бөлменің ауалық ортасының сипаттамасына байланысты өндірістік ғимараттарды жеке топтарға немесе аумақтарға (егер технологиялық үрдісте рұқсат етілсе) біріктіреді.
Сондай-ақ конструкциялық шешімнің қысқаруын қол жетеді. Бұндай аумақтандыру дыбыстық тәртіпте жүзеге асады.
Жобалау жұмыстары техникалық-экономикалық көрсеткіштерге негіздене отырып бір немесе қос сатылы болып орындалады.
1-саты – нобайлық жоба. Нобай (нобайлық жоба) - жобалық (жоспарлық, кеңiстiктiк, сәулеттiк, технологиялық, конструкциялық, инженерлiк, әшекейлiк немесе басқа) шешiмнiң оңайлатылған, схема, сызба, бастапқы сұлба нысанында орындалған және осы шешiмнiң түпкi ойын түсiндiретiн түрi;
2-саты –жұмыс жобалары.
Жұмыс жобалары – ғимараттардың көлемдік-жоспарлау, инженерлік тораптар мен технологиялық жабдықтау шешімдерін және құрылыс бұйымдарын дайындайтын, жұмыстарын ұйымдастыратын мекемелерді тағайындап, техникалық-экономикалық есептеу арқылы салынатын құрылыстың қажеттілігін дәлелдейтін құжаттардан тұрады. Құрылыс жобасын (құрылыстық жобаны) - көлемдiк-жоспарлық, конструкциялық, технологиялық, инженерлiк, табиғат қорғау, экономикалық және өзге де шешiмдердi қамтитын жобалау (жобалау-смета) құжаттамасын, сондай-ақ құрылысты ұйымдастыру мен жүргiзуге, аумақты инженерлiк жағынан дайындауға, абаттандыруға арналған сметалық есептеулердi қамтиды.
Құрылысты ұйымдастыру
Бұл бөлім жұмыс істейтін нормативтерге және жобалау зденіш жұмыстарды орындауға арналған келісім-шартта баяндалған шарттар мен талаптарды ескере, құрылыс материалдары, бұйымдары және контрукциялары нарығы туралы, сонымен қатар қызмет көрсету бар мәліметтерге сәйкес өңделеді.
Қоршаған ортаны қорғау
Бөлім республикалық құрылысты басқару органымен бекітілген, мемлекеттік және мемлекетаралық стандарттарға, табиғи қорларды және Қазақ-стан Республикасының қоршаған ортаны қорғау Министрлігінің нормативтік құжаттарына және табиғат қорғауды реттеуші басқа нормативтік құжаттарға сәйкес орындалады.