1. Арифметикалық командалардың нысандары.

2. Екілік сандармен арифметикалық амалдарды жүргізу.

1. Бүтін екілік сан – бұл екілік санау жүйесінде кодталған сан. Бүтін екілік санның өлшемділігі 8,16 не 32 бит болуы мүмкін.

Ондық сандар — сандық ақпаратты көрсететін арнайы көрінісі. Оның негізінде санның әр ондық цифрін кодтау.

Per_1 db 2,3,4,6,8,2 ; жинақталмаған BCD – саны 286432

Per_2 dt 9875645 ; жинақталған BCD – саны 9875645

2. Микропроцессор операндаларды қосады екілік сандарды қосу принципіне байланысты. Микропроцессор командалар жүйесінде екілік қосудың үш командасы бар:

• inc операнд — инкремент амалы, яғни операнд мәнін 1-ге көбейтеді;

• add операнд_1, операнд_2 — операнд_1 = операнд_1 + операнд_2 әрекет принципіне байланысты қосу амалы орындалады;

• adc операнд_1,операнд_2 — cf көшу флагын есепке алып қосу амалы. Команданың принципі: операнд_1 = операнд_1 + операнд_2 + с£_мәні;

Мысал: Санадрдың саның қосу

masm

.model small

.stack 256

.data

a db 254

.code

main:

xor ax,ax

add al,17

add al,a

jnc ml

adc ah,0

ml: ... exit:

end main

Таңбасыз екілік сандарды алу.

Алу командаларына келесі жатады:

• dec операнд —декремент амалы, яғни операнд мәнін 1-ге кішірейтеді;

• sub операнд_1, операнд_2 — алу командасы; оның жұмыс принципі: операнд_1 = операнд_1 - операнд_2

• sbb операнд_1, операнд_2 — (cf флагы) зайыммен алу командасы: операнд_1 = операнд_1 - операнд_2 – cf_мәні;

Мысал: Сандарды алу

masm

model small

.stack 256

.data

.code

main:

xor ax,ax

mov al,5

sub al,10

jnc m1

neg al

ml:...

exit:

end main

Таңбасыз сандарды көбейту.

Таңбасыз сандарды көбейту үшін кеелсі команда қолданылады:

mul көбейткіш_1.

• Егер нәтиженің үлкен бөлігі нөлдік болса, онда cf = 0 және of = 0;

• Егре бұл флагтар нөлдік болмаса, онда көбейтудің нәтижесі кіші бөліктің сыртында деп түсінуге болады.

Таңбасыз сандарды бөлу

Таңбасыз сандарды бөлу үшін div командасы қолданылады.

Таңбамен сандарды бөлу

Таңбамен сандарды бөлу үшін іdiv командасы қолданылады.

Әдебиеті:

1 В. Юров, С. Хорошенко "Ассемблер". - С-П: "ПитерКом", 1999.

2 К. Г. Финогенов "Самоучитель по системным функциям MS-DOS".- М.:

"Радио и связь", 1995.

Бақылау сұрақтары:

1 Арифметикалық командалар дегеніміз не?

2 Микропроцессор жүйесінде екілік қосудың неше командасы бар?

Тақырыбы 11 Файлдармен, каталогтармен және дискілермен жұмыс.

Мақсаты: Ассемблер тілінде файлдармен, каталогтармен жұмысты

таныстыру.

Дәріс сұрақтары:

1. Ms dos файлдық жүйесінің негізгі сипаттамалары.

2. Дискілер мен файлдар жұмысын қамтамасыз ететін жүйелік құралдар.

1. IBM PC типтес машиналарда магниттік дискіге қатынаудың екі деңгейі ұйымдастырылған. Төмеңгі деңгейде программалау кезінде қолданушы BIOS INT 13h арқылы дискіге тікелей қатынай алады. Осы деңгейдің дәстүрлі амалдарына келесі жатады:

- секторды оқу не жазу;

- бас түтектің орыны;

- жолды форматтау.

Жоғары деңгей DOS INT 21h үзілімі арқылы ұйымдастырылады. Программист физикалық дискімен жұмыс жасамайды, а DOS файлдық жүйесімен.

DOS-та каталогтардың ағаш тәріздес құрылымы қолданылады. Келесі кестелерде каталогтар туралы ақпарат көрсетілген:

Кесте 1 – каталогты жазу форматы

Ығысу	Байт саны	Мазмұны
00h	8	ASCII кодында файл атауы
08h	3	ASCII кодында файл атауының кеңейтілуі
0Bh	1	Файл атрибутының байты
0Ch	10	Резервте
16h	2	Файлдың құрылуы және өзгеруі уақыты
18h	2	Файлдың құрылуы және өзгеруі күні
1Ah	2	Дискіде файл басталатын кластер нөмірі
1Ch	4	Файлдың нақты ұзындығы (байт)

Кесте 2 – файл атрибуттары

Атрибут	Қызметі
01h	Тек оқу үшін файл. Файлды өзгерту не өшіруге тыйым салынады.
02h	Көрстелімейтін файл
04h	Жүйелік файл
08h	Файл туралы жазба том меткасын көрсетеді.
10h	Файл өзімен каталогты көрсетеді.
20h	Файл құрылғаннан кейін архивтелмеген.

2. DOS деңгейінде дискімен жұмыс жасағанда біз файлдарға олардың аттары арқылы қатынай аламыз.

3еһ: Файлды жабу

Файл жазылғаннан кейін, ВХ регистріне файлдық нөмер орнатылады, ал DOS 3еһ функциясы пайдалынылатын файлды жабады. Бұл амал қалған барлық деректерді буферден дискіге жазып, тақырып пен FAT кестесін дұрыстайды.

Mov ah, 3eh ;файлды жазуға сұраныс

Mov bx, handle1 ;файлдық нөмер

Int 21h

Дискілік файлды оқу

3dh: файлды ашу

Бул амал файлдың атын мен дискідегі орнын тексереді. Ашу кезінде dx регистрінде – қажетті ASCIIZ – жолдың адресі болу керек, ал AL – регистрінде қатынау коды:

0 енгізу үшін файлды ашу

1 шығару үшін үшін файлды ашу

2 енгізу-шығару үшін файлды ашу

Мысал:

Mov ah, 3dh ;файлды ашуға сұрату

Mov al, 00 ;тек қана оқу

Lea dx, pathnm1 ; ASCIIZ – жолы

Int 21h

Jc error4 ;қате бойынша шығу

Mov handle2, ax ;нөмерді сақтау

Әдебиеті:

1 В. Юров, С. Хорошенко "Ассемблер". - С-П: "ПитерКом", 1999.

2 К. Г. Финогенов "Самоучитель по системным функциям MS-DOS".- М.:

"Радио и связь", 1995.

Бақылау сұрақтары:

1 Файлдармен жұмыс қалай ұйымдастырылады?

2 DOS-та каталогтардың қандай құрылымы қолданылады?

Тақырыбы 12 Клавиатура терминалынан информация енгізу.

Мақсаты: Ассемблер тілінде клавиатура терминалымен жұмысты

таныстыру.

Дәріс сұрақтары: