7 Класс өсөн Башҡортостан мәҙәниәте буйынса модуль темалар:

№

Лексик тема

Грамматик тема

Уҡыусыларҙың эшмәкәрлеге

сәғәт

дата

Пл

Ан

7А

Фа

Кт

7А

1 – се сирек

“Яңынан мәктәпкә” – 5 сәғәт

1

1сентябрь- Белем байрамы.

6 синыфта үтелгәндәрҙе ҡабатлау

Уҡыу. Картина буйынса һөйләү. Уҡытыусының һорауҙарын аңлап, уларға яуап биреү. Тирә - яҡтағы предметтарҙы атау, уларҙы рус телендәге атамалар менән сағыштырыу. . Башҡортса дарыу үләндәренең исемдәрен атау, уларҙы рус телендәге атамалар менән сағыштырыу.“Мәктәп” темаһы буйынса һүҙҙәрҙе үҙләштереү, һөйләмдәр төҙөү. Уҡытыусының һорауҙарын аңлап, уларға яуап биреү. Шағирәнең биографияһын белеү. Тасуири уҡыу күнекмәләрен үҙләштереү.

Тел.Сифаттар тураһында мәғлүмәт алыу (күҙҙалау),фекрләү, ҡағиҙә сығарыу. Һөйләмдәге һүҙ тәртибен төшөнөү,һөйләм төҙөгәндә иғтибар итеү. Сифаттарҙы һөйләмдәрҙән йәки текстан таба белеү, һорауҙар ҡуйыу. Уларҙың төрлө миҡтарҙа килеүен төшөнөү, бер-береһе менән сағыштырыу һәм уларҙы телмәрҙә ҡулланыу.Һөйләмдә һүҙҙәрҙең килеү тәртибен үҙләштереү.Ҡылымдарҙың башҡарылыу ваҡытын (хәҙер,элек,алда), һөйләүсенең шаһит булыу-булмауын аңлау һәм телмәрҙә дөрөҫ,урынлы ҡулланыу.Ҡылымдың берлектә йәки күплектә килеүен билдәләү һәм практикала ҡулланыу.

1

02.09

2

М.Кәрим.“Уҡытыусыма” шиғыры

Сифат. Сифат дәрәжәләрен ҡабатлау

1

04.09

3

З.Биишева .“Башҡорт теле шиғыры”

Исемдәрҙең килеш менән үҙгәреше

1

09.09

4

Урман аптекаһында

Һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе

1

11.09

5

Контроль диктант

1

16.09

6

К.Кинйәбулатова. “Көҙҙәр еткәс шиғыры”

Ҡылым замандары

1

18.09

7

“Алтын башаҡтар”. (әкиәт)

Ҡылым төркөмсәләре. Исем ҡылым.

1

23.09

“Ауыл тормошо” – 5 сәғәт

8

Икмәк үткән юл.

Сифат ҡылым.

Уҡыу. Әҫәрҙең йөкмәткеһен тыңлап аңлау һәм аңлы, дөрөҫ, тасуири уҡыу уҡытыусы тәҡдим иткән 2-3 һорауға телдән яуап биреү. Шағирҙың биографияһын белеү. Башҡорт балы тураһында мәғлүмәт алыу, һорауҙарға яуап биреү

Тел. Исем ҡылымдарҙың яһалышын өйрәнеү,миҫалдар килтереү. Сифат ҡылымдарҙың яһалышын өйрәнеү,миҫалдар килтереү. Үткән заман сифат ҡылымдарҙың яһалышын өйрәнеү,миҫалдар килтереү. Уртаҡ ҡылымдарҙың яһалышын өйрәнеү,миҫалдар килтереү. Ҡылым төркөмсәләре буйынса тест һорауҙарына яуап биреү.

1

25.09

9

Т.Йосопов “Икмәк еҫе шиғыры”

Үткән заман сифат ҡылым

1

30.09

10

Н.Мусин. “Тәбиғәтте һаҡлау – беҙҙең бурыс”

Уртаҡ ҡылым

1

02.10

11

Башҡорт балы.

Ҡылым төркөмсәләрен ҡабатлау

1

07.10

“Башҡортостан буйлап сәйәхәт” - 9 сәғәт

12

Башҡортостан йылғалары

Исем1

Уҡыу.Башҡортостан йылғалары,ҡалалары тураһында белемдәрен байытыу, картанан таба белеү. Үҙ белгәндәрен аудиоторияға башҡорт телендә еткереү.Исемдәрҙе һөйләмдәрҙән йәки текстан таба белеү һәм һорауҙар ҡуйыу.Текст буйынса эшләү күнекмәләрен үҙләштереү. Р.Ғариповтың биографик белешмәһе менән танышыу. Текст буйынса уҙғарылған әңгәмәлә ҡатнашыу, үҙ фекереңде әйтә, дәлилләй белеү . Башҡортостан байлыҡтары тураһында мәғлүмәт менән танышыу, әҫәрҙәр уҡыу. Уҡытыусы уҡыған әҫәрҙе тыңлау һәм ҡабул итеү, бирелгән һорауҙарға телдән яуап биреү. Боронғо башҡорт ҡалаһы Арҡайым тураһында мәғлүмәт алыу, тәржемә эше, һорауҙарға яуап биреү

Тел. Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ төшөнсәләре менән танышыу, уларҙы текстан табыу һәм айрмаһын күреү, телмәрҙә ҡулланыу.Сифат ҡылымдарға миҫалдар килтереү. Тема буйынса күнегеүҙәр башҡарыу.

1

09.10

13

Башҡортостан ҡалалары. М.Кәрим. “Башҡортостан”

Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исем

1

14.10

14

Башҡорт халыҡ йыры “Урал”.

Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр

1

16.10

15

Р.Ғарипов “Урал йөрәге”. Башҡортостан байлыҡтары.

Яңғыҙлыҡ исемдәрҙең яһалышы.

1

21.10

16

Контроль эш

Үтелгәндәрҙе ҡабатлау

1

23.10

17

Хаталар өҫтөндә эш. Боронғо башҡорт ҡалаһына сәйәхәт. “Арҡайым”.

Сифат ҡылым.

1

28.10

18

Тыуған илем – Башҡортостан.

Боронғо башҡорт ҡалалары тарихы.

Сифат ҡылымдарының яһалыу юлдары

Боронғо башҡорт ҡалалары тураһында мәғлүмәт алыу. Диалог төҙөү,әңгәмә ҡороу. Сифат ҡылымдарының яһалыу юлдарына бәйле күнегеүҙәр эшләү.

1

30.10

2-се сирек

“Спорт. Спорт кәрәк-яраҡтары” – 9 сәғәт

1

Спорт – ул һаулыҡ, көс, матурлыҡ

Сифат ҡылым

Уҡыу. Башҡортостан, башҡорт һәм башҡа халыҡтар, күренекле спортсылары тураһында мәғлүмәт алыу. Спорт кәрәк –яраҡтарын өйрәнеү,диалог төҙөү, тексты шыма уҡыу.Тексты аңлы уҡыу,тәржемә эше, һорауҙарға яуап биреү, һорауҙар төҙөү.

Тел.Ҡылым төркөмсәләре буйынса карточка буйынса эш башҡарыу.

Шиғырҙы тасуири уҡыу,тәржемә эше, һорауҙарға яуап биреү. Киләсәк заман сифат ҡылымдарын өйрәнеү,миҫалдар килтереү,күнегеүҙәр эшләү.Киләсәк заман сифат ҡылымдарын өйрәнеү,миҫалдар килтереү,күнегеүҙәр эшләү.Сифат ҡылымдарын өйрәнеү,миҫалдар килтереү,күнегеүҙәр эшләү.Һөйләмдә һүҙҙәрҙең килеү тәртибен үҙләштереү, күнегеүҙәр башҡарыу.

1

06.11

2

Башҡортостанда спорт төрҙәре

Ҡылым төркөмсәләрен ҡабатлау

1

11.11

3

Н.Иҙелбай “Беҙҙең катокта”

Киләсәк заман сифат ҡылым

1

13.11

4

Спорт өлкәһендә данлыҡлы кешеләр

Киләсәк заман сифат ҡылым

1

18.11

5

Милли уйындар

Сифат ҡылым

1

20.11

6

Башҡортостан ҡалаларында спорт

Сифат ҡылым

1

25.11

7

Башҡортостан чемпиондар иле

Сифат ҡылым

1

27.11

8

Спорт. Спорт кәрәк-яраҡтары

Сифат ҡылым. Һөйләм, һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе

1

02.12

9

Спорт

Һөйләм. Һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе

1

04.12

“Мин һәм беҙҙең ғаилә” - 10 сәғәт

10

К.Шафикова .“Әсәй күҙҙәре”

Сифат

Уҡыу. К.Шафикова тураһында мәғлүмәт, уҡытыусы тарафынан уҡылған шиғырҙы тыңлау,шыма уҡыу,тәржемә эше,һорауҙарға яуап биреү. «Сәңгелдәк йыры” яҙылған фонояҙма тыңлап йырлап өйрәнеү. Әкиәтте уҡыу,һорауҙарға яуап биреү,әңгәмә ҡороу.

Шәжәрә буйынса мәғлүмәт, үҙ шәжәрәңде төҙөп һөйләү, диалог төҙөү. Хәл ҡылымдарҙы текстан табыу.

Тел. Ҡылымдар тураһында мәғлүмәт алыу (күҙҙалау),фекрләү, ҡағиҙә сығарыу

Сифаттар тураһында мәғлүмәт алыу (күҙҙалау),фекрләү, ҡағиҙә сығарыу.Ҡылымдарҙы бирелгән күнегеүҙәрҙә табыу. Кроссвордты сисеү.Хәл ҡылымдарҙы бирелгән күнегеүҙәрҙә табыу. Ҡағиҙә өйрәнеү, текст буйынса һорауҙарға яуап биреү, диалог төҙөү.Тексты иғтибар менән тыңлап аңлау,һөйләү, һорауҙарға яуап, диктант яҙыу.

1

09.12

11

“Әсә һүҙе” . Башҡорт халыҡ әкиәттәре.

Ҡылым

1

11.12

12

“Ҡошҡа әйләнгән әбей” (әкиәт)

Ҡылым

1

16.12

13

Дуҫым, серҙәшем.

Хәл ҡылым

1

18.12

14

Шәжәрә

Хәл ҡылым

1

23.12

15

Контроль диктант.?

Ҡышты кем нисек үткәрә

1

25.12

3 – сө сирек

1

Туғанлыҡты белдереүсе һүҙҙәр.

Хәл ҡылым

Уҡыу.Текст буйынса эшләү күнекмәләрен үҙләштереү. Етеҙ, шыма уҡырға өйрәнеү.

Был һөнәр кешеләренең хеҙмәте менән танышыу. Данлыҡлы рәссамдар тураһында һөйләшеү. Бәләкәй текст яҙырға өйрәнеү.

Тел.Бирелгән текст буйынса һорауҙарға яуап яҙыу, һүҙҙәрҙе тәржемә итеү, ҡылымдарҙы текста билдәләү, һөйләмдәрҙе дөрөҫ төҙөү.

1

15.01

2

Ф.Исмәғилевтең “Йылға буйында” картинаһы буйынса инша яҙыу

Һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе

1

20.01

3

“Мин һәм беҙҙең ғаилә” темаһы буйынса 4үтелгәндәрҙе ҡабатлау

1

22.01

“Әсәй, әсәкәйем” – 3 сәғәт

4

Ф.Рәхимғолова “Беҙҙең әсәй”

Теркәүестәр

У6ҡыу. Әсәй тураһында һөйләү, шиғырҙы тасуири уҡыу, тәржемә итеү.Әкиәтте уҡыу,һорауҙарға яуап биреү,әңгәмә ҡороу.Й.Солтанов тураһында мәғлүмәт. Йөкмәткеһен һөйләү. Бер-береңдең фекерен тыңлау, аңлау, яуап биреү. Уҡылған әҫәргә үҙеңдең уй-фекереңде әйтеү.

Тел. Теркәүестәр тураһында төшөнсә,уларҙың һөйләмдәге урыны,бүленеше.

1

27.01

6

Й.Солтанов “Ҡәнәфер сәскәһе”

Теркәүестәр

29.01

“Сәнғәт оҫталары”- 6 сәғәт

7

Х.Әхмәтов – композитор.

Башҡорт халҡының арҙаҡлы улдары.

Эйәртеү теркәүестәре

Уҡыу.Х.Әхмәтов,З.Исмәғилев, Р.Заһретдинов, Р.Туйсина, С.Юлаев тураһында мәғлүмәт. Башҡорт халҡының күренекле шәхестәре тураһында мәғлүмәт алыу. Башҡорт халыҡ йырҙары тарихын,милли музыка инструментын, бейеү сәнғәтен өйрәнеү, йырҙы аудиотаҫманан тыңлап тәржемә итеү. Әҫәрҙе ролләп уҡыу. Уҡыған әҫәрҙе тормош менән бәйләү, күҙәтеүҙәр яһау.

Тел. Эйәртеү теркәүестәрен өйрәнеүҙе дауам итеү, карточканан күнегеүҙәр башҡарыу.

Һүҙбәйләнеш тураһында дөйөм төшөнсә.

03.02

8

З.Исмәғилев-композитор.

Башҡорт халыҡ йырҙары тарихы

Эйәртеү теркәүестәре

05.02

9

Р.Заһретдинов – ҡубыҙсы

Эйәртеү теркәүестәре

10.02

10

Р.Туйсина – бейеүсе. Башҡорт бейеүе һәм хореографияһы мәҙәниәте

Һүҙбәйләнеш

12.02

11

С.Юлаев – шағир

Эйәртеү теркәүестәре

17.02

12

Сәнғәт оҫталары темаһы буйынса үтелгәнде ҡабатлау

Эйәртеү теркәүестәре

19.02

“Исемең матур – кемдәр ҡушҡан? Исемдәрҙә - ил тарихы” – 5 сәғәт

13

Исемдәрҙең мәғәнәһе. Исемдең матур икән.

Бәйләүес

Уҡыу. Исемдәрҙең мәғәнәһен аңлатыу, нисек исем биреү тураһында мәғлүмәт алыу. Башҡорт исемдәренең килеп сығышын аңлау. Башҡорт халҡының күренекле шәхестәре тураһында мәғлүмәт алыу. Шайморатов тураһында йыр өйрәнеү. Ер – һыу атамаларының килеп сығышы тураһында мәғлүмәт алыу, бирелгән легенда өҫтөндә эш, һорауҙарға яуап. “Башҡорт”һүҙенең килеп сығыу варианттарын өйрәнеү, текст өҫтөндә эш башҡарыу, тәржемә эше.Бирелгән текст өҫтөндә эш башҡарыу.

Тел. Бәйләүестәрҙең телмәрҙәге ролен белеү, ҡағиҙәне өйрәнеү.

Бәйләүестәр менән һөйләмдәр төҙөү, тема буйынса күнегеүҙәр эшләү,текст эсендә бәйләүестәрҙе таба белеү.

24.02

14

Исемдәрҙә - ил тарихы. М.Шайморатов

Бәйләүес

26.02

15

Ер-һыу атамалары. “Ҡәнифә юлы”.

Бәйләүес

02.03

16

“Башҡорт” һүҙе ҡайҙан килеп сыҡҡан?

04.03

17

Исемең матур, кемдәр ҡушҡан? Исемдәрҙә - ил тарихы темаһы буйынса үтелгәнде ҡабатлау

09.03

“Борон-борон заманда” – 5 сәғәт

18

“Ирәндек әкиәте”.

I бүлек

Әкиәттәрҙе һөйләй белеү, һорауҙарға яуап биреү. Әкиәттәрҙе сәхнәләштереү үҙенсәлектәренә төшөндөрөү.

11.03

19

“Ирәндек әкиәте”.

II бүлек.

Киҫәксәләр тураһында төшөнсә

Уҡыу. Әкиәттәрҙе һөйләй белеү, һорауҙарға яуап биреү. Әкиәттәрҙе сәхнәләштереү үҙенсәлектәренә төшөндөрөү.

Башҡорт халыҡ ижады тураһында мәғлүмәт алыу,диалог төҙөү. “Борон-борон заманда” темаһына тест эшләү.

Тел. Киҫәксәләр тураһында төшөнсә. Киҫәксәләрҙең дөрөҫ яҙылышы,күнегеүҙәр башҡарыу.

16.03

20

“Ирәндек әкиәте”.

III бүлек.

Киҫәксәләрҙең дөрөҫ яҙылышы

18.03

21

А.Йәғәфәрова “Тайыштабан ниңә уйнарға сыҡманы?”

Киҫәксәләр тураһында ҡабатлау

23.03

4 - се сирек

1

«Борон-борон заманда” темаһын ҡабатлау

Киҫәксәләр тураһында ҡабатлау

06.04

Берҙәмлек, дуҫлыҡ, тыныслыҡ – 8 сәғәт

2

Ш.Бикҡол. “Тыныслыҡ кәрәк”

Ярҙамсы һүҙҙәрҙе ҡабатлау

Уҡыу. Тасуири уҡыу күнекмәләрен үҙләштереү. Йөкмәткеһен һөйләү. Бер-береңдең фекерен тыңлау, аңлау, яуап биреү. Уҡылған әҫәргә үҙеңдең уй-фекереңде әйтеү. Таныш темаға хикәйә төҙөп һөйләү. Таныш китаптың исемен, авторын әйтеү. Бөйөк Ватан һуғышы ветерандары тураһында һөйләшеүҙә ҡатнашыу.Тексты иғтибар менән тыңлап аңлау,һөйләү, һорауҙарға яуап, диктант яҙыу.

Тел. Ярҙамсы һүҙҙәрҙең телмәрҙәге роле. Күнегеүҙәр башҡарыу. Мөнәсәбәт һүҙҙәрҙең телмәрҙәге ролен өйрәнеү. Күнегеүҙәр башҡарыу.

Диалог төҙөү. Ымлыҡтарҙың телмәрҙәге ролен өйрәнеү.Уҡыу йылында үтелгән грамматик темаларҙы системаға килтереү. Интонация буйынса һөйләм төрҙәрен айыра белеү, тыныш билдәләрен дөрөҫ ҡуйыу. Исем, сифат, ҡылымдарҙы үҙләштереү, телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыу.

08.04

3

К.Кинйәбулатова. “Дуҫтарым күп”.

Мөнәсәбәт һүҙҙәр

13.04

4

Р.Мөхәммәтов.

“Тауышһыҙ Талип”.

Мөнәсәбәт һүҙҙәр

15.04

5

С.Әлибаев.”Ҡайын һыуы”

Ярҙамсы һүҙҙәр

20.04

6

Яҙ сәскәләре.

Ымлыҡтар

22.04

7

Дөйөмләштереү дәресе

Грамматиканы ҡабатлау

27.04

8

Синыфтан тыш уҡыу дәресе. Ғ.Рамазанов. “Бөйөк Еңеү”.

29.04

9

Контроль диктант. “Ололар ни әйтә?”.

04.05

Йәмле йәй етә - 5 сәғәт

10

Хаталар өҫтөндә эш З.Ҡотлогилдина “Йәй”

Хәбәр, һорау, өндәү һөйләмдәр

Уҡыу. З.Ҡотлогилдина тураһында белешмә төҙөү. Таныш китаптың исемен, авторын әйтеү.Интонация буйынса бүленгән һөйләм төрҙәренә миҫалдар килтереү, уларҙы әҫәрҙән таба алыу. Тема буйынса уҡытыусы һөйләгәндәрҙе хәтерҙә ҡалдырыу һәм ҡабатлау. Уҡыған, ишеткән, үҙе күргәндәр тураһында бәйләнешле итеп һөйләү.

Тел. Уҡыу йылында үтелгән грамматик темаларҙы системаға килтереү. Таныш темаға хикәйә төҙөп һөйләү. Интонация буйынса һөйләм төрҙәрен айыра белеү, тыныш билдәләрен дөрөҫ ҡуйыу. Исем, сифат, ҡылымдарҙы үҙләштереү, телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыу.Текстың тамамланған уй – фекерҙе аңлатыуын төшөндөрөү. Бәйләнешле телмәр үҫтереү.Дөрөҫ итеп һөйләм төҙөй белеү. Рус телендәге һөйләмдәрҙә һүҙҙәрҙең килеү тәртибе менән башҡорт телендәге һөйләмдәрҙә һүҙҙәр тәртибен сағыштырыу, айыры

06.05

11

Н.Ҡотдосов,Х.Әйүпов “Ҡырмыҫҡалар”

Грамматика буйынса үтелгәнде ҡабатлау

11.05

12

Д.Булгакова.

Илһам донъям

Текст

13.05

13

Йомғаҡлау дәресе

Үтелгәнде ҡабатлау

18.05

14

Резерф дәрес. Йомғаҡлау дәресе

Үтелгәнде ҡабатлау

20.05

15

Етегән йондоҙ. Әкиәт.

Теркәүестәр

Тел. Теркәүестәр тураһында төшөнсә,уларҙың һөйләмдәге урыны,бүленеше.

25.05

16

Диалог менән эш.

Үтелгән теммаларҙы ҡабатлау.

27/05