11.Сулау тәсілі

_{Қағаздың бетін толық сулап, гуашь, акварель бояуы, бор, пастельмен сурет салады.}

_{Тәрбиешілерге үйірмені ұйымдастыруға қойылатын талаптар:}

_{-балаларға айнала қоршаған ортадан алған әсерлерін, қабылдағандарын бейнелеу іс-әрекетінде бере білу дағдыларын меңгерту;}

_{- бейнелеу өнері түрлері жайында жалпы түсініктері мен көркем өнер туындыларын ажырата білу;}

_{- өнер туындыларынан әсер алу, сипаттап әңгімелей білу дағдысын меңгерту;}

_{- бейнелеу өнерінің мәнерлеу құралдары жайында (түс, сызықтар, көлем, кеңістік, композиция) қарапайым түсініктерді меңгерту;}

_{-сурет салуға қажетті құрал-жабдықтармен жұмыс істеудің іскерліктерін игерту;}

_{- ұлттық нақыштағы бейнелеу өнері түрлерін басқа халықтар өнерімен салыстыра, ажырата білу;}

_{- көркем өнер туындылары арқылы көркемдік талғамын, өнердің бұл түріне деген қызығушылығын арттыру.}

_{Баланың жұмысының сапалы болуы:}

• _{Балалардың ақыл-ойының даму деңгейіне, байқампаздық, есте сақтау, зейін қою, қабылдауына, эстетикалық сезімдерінің дамуына (үлгіні талдау іскерлігі, жоспар құруы, өз еңбегін шынайы дәл бағалауы және т.б) ;}

• _{Балалардың сурет салуға, нақты материалмен жұмыс істеуге деген қызығушылығы, икемділігінің болуына;}

• _{Бала бойында дамуында табандылық, талаптылыққ, ізденімпаздық, зейінділік, зерделілік, мақсаттылық, өзара көмек көрсетуіне де байланысты.}

_{Үйірмеде вариативтік оқу іс-әрекетін ұйымдастыру:}

1. _{Тәрбиешінің кіріспе сөзі, қандай тақырыпта, қандай әдіс-тәсілді қолданатыны туралы хабарлауы;}

2. _{Үлгіні көрсету, зерттеу, бақылау;}

3. _{Бейнені немесе композицияны салу жолдарын көрсету, керекті құрал-жабдықтар мен материалдарды таңдау;}

4. _{Баланың өзіндік дербес іс-әрекеті;}

5. _{Жұмысты талдау;}

6. _{Жұмыс орынын жинастыру.}

_{Вариативтік оқу іс-әрекетін ұйымдастырудағы негізгі ұстанымдар:}

• _{Қарапайымнан күрделіге қарай үйретудегі бірізділікті сақтау;}

• _{Дәстүрден тыс әдіс-тәсілдерді кеңінен қолдану}

• _{Бейнелеу құралдарын өздері таңдауға мүмкіндік беріп, жағдай жасау (бейнелеу құралдары балалардың қолдары жететін жерде орналасуы);}

• _{Шығармашылық қабілеттерін дамыту ойындарын енгізіп, меңгерту}

_{Негізгі әдістері}

_{Көрнекілік}

• _{Ертегілер мен мультфильм кейіпкерлерін енгізу;}

• _{Балалардың шығармашылық жұмыстарынан көрмелер;}

• _{Қалалық көрмелерге саяхат;}

• _{Көркем суреттер мен иллюстрацияларды байқау;}

_Сөздік

• _{Әңгіме;}

• _{Ойындар}

• _{Сергіту сәттері;}

• _{Үлкендердің әңгімесі;}

• _{Өз жұмысы бойынша әңгіме құрастыру}

_{Практикалық}

• _{Бақылау;}

• _{Зерттеу;}

• _{Эксперимент жасау}

_{Жұмыстың негізгі кезеңдері:}

_1-кезең

_{Қызығушылығын тудыру}

_{Бұл этапта тәрбиеші балалардың назарын сурет салуға арналған құрал-жабдықтар мен материалдарға аударады.}

_2-кезең

_{Дағды, икемділікті қалыптастыру.}

_{Бұл этап әр түрлі материалмен практикалық жұмыс істеу кезінде балабойында икемділік пен дағдының дамуын, қиялының дамуын, үлгіге қарап композиция құр іскерліктерін жетілдіруді көздейді. Ересек адамның рөлі баланың дамуына, қызығушылық тудыруына жағдай жасау.}

_3-кезең

_{Жеке шығармашылығы}

_{Педагогтің міндеті: дербес шығармашылығына жағдай жасау, өз бетінше ойлап, композиция құруға әр-түрлі тәсілдерді қолланып эксперимент жасауға бағыт беру.}

_{Вариативтік компонентті ұйымдастыру:}

_{Ойын, оқу іс-әрекеті түрінде ұйымдастырылады.}

_{Оқу іс-әрекеті вариативтік компонент ретінде ортаңғы топтарда аптасына 36 сағат (1), 20-25 минут ұйымдастырылады. Әр оқу іс-әрекетінің тақырыбына байланысты мақсат, міндеттері алынады.}

_{Ортаңғы топ балаларына (4-5 жас):}

• _{өз беттерінше сурет салуға үйрету;}

• _{сюжетті сурет салуға үйрету;}

• _{жануарлардың қарапайым графикалық бейнесін салуды үйрету;}

• _{айналадағы дүниенің заттық көлемін, пішінін, түсін сақтай отырып, бастыру арқылы паралонмен сурет салуға дағдыландыру;}

• _{бұлыңғыр аспан бейнесін салуды үйрету;}

• _{жануарлар, балық, жәндіктер, аспан денелерә және т.б сереттерді салуға үйрету;}

• _{ақ параққа қолын қойып қара қарындашпен бастыру, бастырған саусақтарына әр-түрлі бейнелерді салуды үйрету;}

• _{графикалық сурет салу іскерлігін жетілдіру;}

• _{сурет салу барысында заттар мен ертегі және т.б кейіпкерлердің көлемін, мінез-құлық ерекшеліктерін көрсете білуге үйрету;}

• _{аяз өрнегін салуға үйрету;}

• _{өзіне ұнайтын ертегі кейіпкерінің суретін салу кезінде кейіпкерге тән мінез-құлықты бере білуге үйрету;}

• _{өз қалаулары бойынша сурет салуға үйрету;}

• _{жануарлардың, әр түрлі гүлдердің бейнесін сала білуге үйрету;}

• _{қыс мезгіліне тән өрнектерді сала білуге үйрту;}

• _{салған суреттерін топты безендіруге пайдалануға үйрету;.}

• _{қылқаламмен (қылқаламды еркін қолдану), гуашпен, акварелді бояу мен воскті қарындашты қолданып сурет салуды жетілдіру;}

• _{дайын суретті воскті қарындаштарды және акварельді қолдана отырып сыртына шығармай бояуға үйретуді жалғастыру;}

• _{қылқаламмен қысқа штрихті сала білуді үйретуді жалғастыру;}

• _{қылқаламның ұшымен сурет салуға үйрету;}

• _{дәстүрлі емес тәсілмен (саусақпен, балауызбен бастырып гуашпен бояу, трафаретті пайдалану;}

• _{сурет салудың әртүрлі техникасын қолдануын (түрту, құрғақ қатты қылқаламды пайдалану, ) техникасын шыңдай түсу;}

• _{ақ қағаздан фонды қалай дайындау керектігін үйрету;}

• _{бояуларды араластырып (қара түс пен көкжасыл түс, сұр түстің және т.б) басқа түс шығаруды үйрету;}

• _{түстердің орналасу реттілігін, үйлесімділігін сақтауға үйрету;}

• _{композиция құра білуін жетілдіру;}

• _{саусақпен сурет салуды үйретуді жалғастыру;}

• _{нүкте, дөңгелек, түзу, қисық сызықтар, жапырақ және т.б элементтерді сала отырып олардың өзара үйлесімділігін бере білуге үйрету;}

• _{көз мөлшермен сала білуін дамыту, көлем, түс, кеңістікті қабылдай білуін жетілдіру;}

• _{алыс және жақын арақашықтықтағы заттардың суретін салу кезіндегі айырмашылықты көре білуге үйрету;}

• _{түс туралы түсініктерін бекіту;}

• _{акварель бояуы мен воскті қарындаштарының түстерін үйлесімді қолдана білуін дамыту;}

• _{табиғат сұлулығын эстетикалық тұрғыда қабылдай білуін дамыту.}

_{Үйірмеде вариативтік оқу іс-әрекетін ұйымдастыруға қажетті материал:}

• _{акварель бояуы, гуашь, воскті және майлы борлар, балауыз шамы;}

• _{мақталы таяқша, коктейль түтікшелері;}

• _{поролон, тіс щёткасы, мата салфеткалар;}

• _{су құюға арналған стақан және т.б;}

• _{картоннан жасалған трафареттер;}

• _{қылқалам қоюға арналған құты;}

• _{қатты, жұмсақ, жалпақ, жіңішке қылқаламдар.}

_{Күтілетін нәтиже:}

• _{Сурет салу іскерлік дағдыларын меңгерту балалардың заттық тақырыпта сурет салу дағдыларын бекітеді;}

• _{Бірнеше заттарды бейнелеп мазмұнды сурет салуға, композиция құра білуге үйренеді;}

• _{Бояу қарындаштар, акварель бояу мен қылқаламды пайдаланудың әдіс-тәсілдерін меңгереді;}

• _{Сүйкей жағу, қылкалам ұшын тік бағыттау, жоғарыдан төмен қарай, солдан оңға қарай біртіндеп жүйелі тегіс бояу, сулау (дымқылдау) тәсілі, үрлеу тәсілі, бояуды шашырату арқылы сурет салу, үзіліссіз сызу, тамшы бояудан бейнеге келтіру, таяқшамен, саусақпен, қауырсынмен сурет салу тәсілдерін, қос бүктеп беттестіру арқылы симметриялы заттардың суретін салуды үйренеді;}

• _{Балалар қылқаламды еркін ұстап сызықты жіңішке, жуан, жалпақ түсіруге, бояуды қалыңдау жағу үшін қылқаламды көлбеу ұстап қаттырақ басу, сызықтың түрлеріне қарай бағытын өзгерту, қолдың қимыл қозғалысы мен көз мөлшерінің үйлесімділігін дамиды;}

• _{Суреттің барлық бөлігін біркелкі бояудыүйренеді;}

• _{Бояу түстерін тандап үйлесімді бере білуге дағдыланады;}

• _{Бейнелеу өнерінің мәнерлеу құралдарын меңгеріп, сурет салуға деген қызығушылығы артады.}

• _{Баланың көркем өнер туралы білімі қалыптасады;}

• _{Шығармашылығы дамиды;}

• _{Авторлық бағытта бейнелей біледі;}

• _{Отбасы және балабақша арасында ынтымақтастық орнайды;}

• _{Балалардың іскерлік қабілеті дамып, эстетикалық талғамы артады;}

• _{Бейнелеу өнеріне деген сүйіспеншіліктері оянады;}

• _{Балалар бірқатар графикалық және кескіндемелік білім мен дағдыларды меңгеріп, қоршаған дүниедегі заттар мен құбылыстарды талдауға үйренеді;}

• _{Жеке басының табандылық, мақсаттылық, ұқыптылық, еңбексүйгіштік сияқты қасиеттері қалыптасады;}