- •2 Курс механика-15-2 тобының студенті :
- •Энергияның сақталу заңын Максвелл маятнигі арқылы үйрену
- •Жұмыс барысы:
- •Есептеулер:
- •Атвуд машинасы арқылы еркін түсу үдеуін анықтау
- •Жұмыс барысы :
- •Есептеулер:
- •Обербек маятнигінің көмегімен айналмалы қозғалыс кезіндегі қатты дененің инерция моментін анықтау
- •Жұмыс барысы:
- •Әмбебап маятнигінің көмегімен тербеліс заңдылықтарын анықтау
- •Жұмыстың барысы:
- •Есептеулер:
- •Гироскоп
- •Жұмыстың барысы:
- •Жұмыстың барысы:
- •Есептеулер:
- •Айналу денесінің тепе-теңдігі
- •Жұмыстың барысы:
- •Есептеулер:
- •Балканың тіреу реакциясы
- •Жұмыстың барысы:
Жұмыстың барысы:
Құрылғыны 9 рамкаға орнаттым. Фотодатчик және электромагнитті ортаңғы кронштейнге қостым. Пружинаға снарядты орнатып, аттым, бұрышын анықтадым. Таймерді қосып, “СТАРТ” батырмасын басып , 10 рет атылған кездегі уақытты жазып алдым. Уақытты екі рет жазып алдым: жүкпен және жүксіз. Периодын мына формуламен есептеймін:
T= t/n
n- тербеліс саны
Снаряд жылдамдығын мына формуламен есептеймін:
Мұндағы, l1- 0,0525 м,
М- жүк массасы,кг,
m- снаряд массасы, кг
Теориялық инерция моментін мына формуламен есептеймін:
Мұндағы, a,b,c= 48 мм
=
2000 кг/м3
Рамканың инерция моментін мына формуламен анықтаймын:
Мұндағы, r=0.015 м
a=0.0525 м
Тәжірибелік инерция моментін мына формуламен есептеймін:
Салыстырмалы қателікті мына формуламен есептеймін:
Есептеулер:
m= 40 г
М= 56,2 г
l= 16.4 см
n=10, t1= 7.28 c , t= 6.135 c
T1= 0.728 c
T=0.6135 c
T2= 0.625 c
Снаряд жылдамдығы:
= 0.62 м/с
Теориялық инерция моменті:
= 0,000085
Рамканың инерция моменті:
= 0,008
Тәжірибелік инерция моменті:
=0,0003
Салыстырмалы қателік:
= 2,52 %
8-зертханалық жұмыс
Айналу денесінің тепе-теңдігі
Жұмыстың мақсаты: Айналмалы дененің тепе-теңдікте болуын зерттеу.
Құрылғының құрылымы: Стенд үстел үстінде тұрады. 1 негізінен, 3 тіреуіне орнатылған 2 екі призмадан құралған. 4-ротор. Тепе-теңдік күш әсерінен ротор орын ауыстыруы іске асады.
Жұмыстың барысы:
Тепе-теңдіктегі роторды өлшедім, сыртқы диаметрін өлшеп алдым. Горизонталь призмаларға ротор өсін орнаттым. Ротор тоқтаған соң жоғарғы нүктесін белгілеп алдым. 90 градусқа бұрып, тағы жоғарғы нүктесін белгілеп алдым. Енді кері жаққа 90 градусқа бұрып , тағы да жоғарғы нүктесін белгіледім. Олар бірдей немесе өте жақын болады.
Ротор жоғарғы нүктесіне пластилин бекіту арқылы роторды қозғалмайтындай еттім. Пластилин массасын жазып алдым.
Ротордың ауырлық центрінен айналу өсіне дейінгі арақашықтықты мына формуламен есептейміз:
D = 150мм =0.15 м- ротор диаметрі
=5
г =0.005
кг – пластилин массасы
m=600 г =0.6 кг- ротор массасы
Есептеулер:
=
0.000625
м
9-зертханалық жұмыс
Жинақталатын күштердің жазық жүйесі
Жұмыстың мақсаты: жинақталатын күштердің жазық жүйесін зерттеу.
Құрылғының құрылымы: Негізі 1, 3 штифті орнатуға арналған 2 диск ортасында тұрады. 4 шайбаны 3 штиф арқылы бекітеміз. 6 ролик арқылы тартылған 5 тросқа 7 жүк салмағымен анықталатын күш түсіріледі.
Жұмыстың барысы:
Ең алдымен құрылғыны суреттегідей жинап алдым. Горизонталь тік үстел үстіне орналастырдым.
Жинақталатын күштердің жүйесі – барлық күштер әсер ету сызықтары бір нүктеде қиылысатын материалдық нүктеге әсер ететін күштер жүйесі. Бір жазықтықта жатса , жинақталатын күштердің жазық жүйесі болады.
R= F1+F2+…+Fn
RX=
=
RY=
=
R=
Есептеулер:
=0.6
sin45g=4.158
=
0.6sin50g=4.5
=0.3sin45g=2
=0.6sin50g=4.5
=0.6
cos45g=4.158
=
0.6cos50g=3.8
=0.3cos45g=2
=0.6cos50g=4.158
RX= = =15.158
RY= = =14.116
R= = 20.7
= arctg(1.07)
10-зертханалық жұмыс
Жазық күштер жүйесі
Жұмыстың мақсаты: Жазық күштер жүйесін зерттеу.
Құрылғының құрылымы: негізі – 1, ортасында қозғалмалы диск -2. Бұл дискке 4 ролик арқылы тартылған 3 трос көмегімен 5 жүктер шамасымен анықталатын күштер түсірілген. 6 қозғалмайтын дискта бұрыш анықтайтын шкала бар.
Жұмыстың барысы:
Ең алдымен құрылғыны суреттегідей жинап алдым. Горизонталь тік үстел үстіне орналастырдым.
Жазық күштер жүйесі – әсер ету сызықтары бір жазықтыққа тиісті болатын күштер жүйесі.
Мұндағы, R – жүйенің бас векторы
Fx.Fy- жүйеге әсер ететін күштердің проекциялары
L0- жүйе моменті
MI- әсер ететін күштердің моменті
M=Fl
Ең алдымен, моментті анықтаймын. 2 қозғалмалы дискті бекітіп, жүктермен трос ілемін. Бұрышын анықтаймын. Қозғалмалы диск еркін айналатындай қойдым.
