Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Пс ОА билет (2).doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
342.02 Кб
Скачать
  1. Білім алушы оқу әрекетінің субъектісі ретінде .

Оқыту психологиясы көптеген сұрақтарды қалыптастырады соның ішінде тұлғаның іс-әрекетінің тәсілдерінің бекітілуімен таңдау процесін осының нәтижесінде адамды жеке тәжірибеге оның білімі мен іскерлік дағдысы қалыптасады. Оқу адаммен өмір бойына бірге жүреді. Себебі оның әлеммен әрекеттесуі нәтижесінде жаңалықтарды танып өз қажеттілігін қанағаттандырудың тәсілдерін жаңартады. Оқыту адамның организмінің физиологиялық пісіп- жетілу процесінде болатын және функционалдық жағдайлардан т. б. Ерекшеленеді. Оқу кең мағыналы түсінік оның мағынасына оның ұйымдасқан түрлері есес адамның күнделікті өмірден тәжірибе білім алуының төтенше процестері кіреді. Іс- әректтік үйлесім тұрғысыннан психология оқытудың ұйымдасқан формасы оқу іс- әреті деп қарастырады. Эльконин мен Давыдовтың баяндауы бойынша оқу іс- әрекеті бұл ойлаудың интенсивті дамуына көмектетсетін және теориялық білімді меңгеруге бағытталған оқушының іс -әреттінің бір түрі. Оқу -іс-әрететін басқа іс -әрекет еңбек , ойын, спорт сабақтары іс -әретет тәсілдерімен және әртүрлі білімді ұғу процесімен теңдестіруге болмайды. Оқу іс-әрететі «оқу» терминімен белгіленеді басқа процестерден осынысымен ажыратылады. Оқу іс- әрететі оқудың ерекше түрі ол арнайы ұйымдастыруды және оқушылар оны жүзеге асыра отырып өздерін өзгертеді. Оқу іс-әрететінің м маңызды құрылымы оқу тапсырмасы. Оқу тапсырмасын шешу барысмында оқушылардың зерттеп жатырған оьбьектісі және сол туралы ойлары айтарлықтай өзгерістерге ұшырайды. Бірақ соңында әрекет етуші өзі өзгеріске өзі ұшырайды. Қажаттілік соқу іс- әретенінде пән салаларыныан оқушылардың теориялық білімді алуға деген ұмтылысы. Теориялық білім белгілі бір пән бойынша пайда болады, дамуы қалыптасуы заңдары мен заңдылықтарды көрсетеді. Оны тек ұйымдасқан оқу іс- әректе процесінде ұғуға болады. Стденттің оқу іс-әрекетінің субъекті ретіндегі елеулі көрсеткіші оның осы іс-әрекеттің барлық түрлері мен формаларын орындау ептілігі болады. Алайда, арнайы зерртеулер нәтижелерінің көрсетуінше, студенттердің көпшілігі лекцияларды тыңдауды және жазуды, әдебиеттерден конспектілеуді білмейді. Мысалы, В.Т. Лисовскийдің мәліметтері бойынша, студенттердің тек 28,8% ғана аудитория алдына шығып сөйлей алады, пікір талас жүргізуді 18,6%, проблеманың аналитикалық бағасын беруді 16,3% ғана біледі. Нақты әлеуметтік зерттеу материалында көрсетілгендей: студенттердің тек 37,5% жақсы оқуға ұмтылады, 53,6% үнемі тырыса бермейді, ал 8% мүлдем жақсы оқуға ұмтылмайды. Бірақ тіпті жақсы оқуға ұмтылғандардың өзінде 67,2% оқу үлгерімі жақсы емес Соңғы он жылдықта осы іскерліктер мен жалпы оқуға деген қатынастардың сапалық көрсеткіштерінің өзгеруі тұсында олардың толықтай қалыптаспауының жалпы бейнесі сақталып қалды. Оқытушылар алдында студентті оқу іс-әрекетінің субъекті ретінде қалыптастырудың психологиялық – педагогикалық міндеті тұр, бұл ең алдымен, оны өз іс-әрекетін жоспарлау, ұйымдастыру ептілігіне, толықтай оқу, қарым-қатынас жасау іскерлігіне үйретуді ұйғарады. Мәселені осылайша қою табысты оқуға қажетті оқу іс-әрекеттерін, оларды нақты оқу материалында орындау бағдарламасын анықтауды және оларды қалыптастыру бойынша жаттығуларды нақты ұйымдастыруды талап етеді. Бұл жерде осы әркеттерді үлгілі орындауды мұғалім студенттердің 1-курстағы оқуға бейімделу кезеңінің қиындығын есепке ала отырып, өзі көрсетуі керек. Студенттің жаңа құндылық бағдарларының, мотивтерінің және үрейлік сияқты даралық қасиеттерінің қалыптасуына оқытушының әсеріне баға жетпейді. Студентке, әлеуметтік кемелденген тұлға, ғылыми дүниетанымды тасымалдаушы ретіндегі қатынас, дүниетаным – бұл адамның тек дүниеге ғана емес, осы дүниедегі өзінің орнына деген көзқарастар жүйесі екенін есепке алуды ұйғарады. Басқаша сөзбен айтқанда, студенттің дүниетанымын қалыптастыру дегеніміз оның рефлексиясын дамытуды, өзін іс-әрекет субъекті ретінде, белгілі бір қоғамдық құндылықтарды тасушы, әлеуметтік пайдалы тұлға ретінде саналы түсінуін білдіреді. Өз кезегінде, бұл оқытушыны оқытудың диалогтығын күшейту жайлы, педагогикалық қарым-қатынасты арнайы ұйымдастыру жайлы, студенттер үшін өз көзқарастарын, мақсаттарын, өмірлік позицияларын сақтап қалуға оқу орнындағы оқу-тәрбиелеу процесінде жағдай жасау жайлы ойлануға міндеттейді.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]