Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
5 nuska.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
99.4 Кб
Скачать

Үііі билет

1)Ж. Баласағұни ғұлама ақын

2)Тәуелсіз Қазақстанның сыртқы саясатындағы Батыс елдерімен қарым қатынасына талдау жасаңыз

3)Қарақытай мемлекетінің саяси жағдайы туралы кестені толтырыңыз.

Жауаптары:

1)Ж. Баласағұни ғұлама ақын.

1) Қарахан мемлекетінің әйгілі ғұламасы, ақын Шу өзені бойындағы Баласағұн қаласында туған. Ол өзінің атақты «Құтнегізі-білік» атты еңбегімен белгілі. Бұл алғаш рет түрік тілінде жазылған. Жүсіп Баласағұнидің бұл еңбегінде ғылымның философия, астрономия, алгебра, тағы басқа салаларға тоқталуы оның жан-жақты білікті адам болғандығын көрсетеді. «Құтадғу білік» -ХІ ғасырдаға дейінгі түрік тілді халықтардың ой-санасында орын алған, терең мазмұнды ғылыми еңбек. Бұл еңбекті Баласағұнда бастап, Қашғарда аяқтап, Сүлеймен Арслан ханға сыйға тартқан. Хан ғұламаның бұл сыйлығы үшін оған Ұлы хас-хажип деген лауазым берген. Бұл еңбегі бүгінгі таңда да түркі тілдес халықтарға ортақ. Олар өздерінің тілін, әдебиетін, тарихын, тағы басқа ғылым салаларын зерттеуде осы еңбекке жүгінеді.

2)Тәуелсіз Қазақстанның сыртқы саясатындағы Батыс елдерімен қарым қатынасына талдау жасаңыз. Қазақстан Республикасының сыртқы саясатында Еуропалық Одақтың алатын орны ерекше. 1993 жыдың 2 ақпанында Қазақстан Республикасы мен Еуропалық Одақ арасында дипломатиялық қатынас орнатылды. ҚР Президенті мен Германия және Франция басшылары арасындағы келіссөздер Қазақстанның сыртқы саясатында еуропалық бағытты жандандырды. Мысалы, Герхард Шредер Астанаға келген сапарында : «Қазақстан Орта Азиядағы маңызды ел және Германияның басты экономикалық әріптесі» деп атап көрсетті. Танымал неміс компаниясы «Сименс» пен «Қазақтелеком» арасында байланыс және халықаралық тасымалдаушы «Қазақстан темір жолымен» құрал жабдық тасымалдау, Қазақстан Республикасы мен ГФР ның бірнеше министрліктері арасында қазақстандық менеджерлердің біліктілігін көтеру және негізгі экономикалық ынтымақтастық туралы шартқа қол қойылды. Қазақстан Республикасы Президентінің Венгрияға сапары барысында екі ел арасындағы саяси және экономикалық тығыз ынтымақтастыққа негізделген келісімдерге қол қойылды. Қазақстан Болгария, Чехия Румыния екіжақты тиімді қарым қатынастар орнатты.

3)Қарақытай мемлекетінің саяси жағдайы туралы кестені толтырыңыз.

1.Жетісу аумағында құрылған Қарақытай мемлекеті Қарахан мемлекетінің Орта Азиядағы иелігін жаулап алу үшін 1137 жылы Ходжент жанында Қарахан әскеріне соққы береді. Қарахандар салжұқтармен бірігіп қарақытайларға қарсы 1141 жылы Самарқан қаласына жақын Қатуан даласында болған шайқаста Қарақытайлар тағы жеңіске жетіп, Бұхара қаласына басып кіреді.

2.Қарақытайлар Хорезмге жорық жасап, оны жаулап алады. Хорезмшах жылына 3000 алтын динар төлеп тұрды.

3. Қарақытайлар батысында Амударияның төменгі ағысын толық бағындырса, шығысында Гансу жеріндегі ұйғырларды тәуелді етті. Оңтүстікте Балх пен Хатон жерлері де қарақытайларға тәуелді болған.

4. 1198-1204 жылдары Қарақытайлар Хорезм шахымен келісім жасап Ауғанстан жеріндегі гуруд тайпаларымен соғысады. Бірақ Хорезм шахы Мұхаммед Самарқан сұлтанымен жақындасып, Қарақытайларға қарсы шығуы, Қарақытайлардың гуруд тайпасынан жеңілісіне алып келді.